Áp lực chi phí nuôi con ăn học thời nay

Từ năm học 2025-2026, toàn bộ trẻ mầm non từ 3 tháng tuổi và học sinh (HS) các cấp từ tiểu học tới hết THPT công lập đều được miễn học phí. Tuy nhiên, để con được học đa dạng kỹ năng, kiến thức, tham gia nhiều hoạt động năng khiếu, bổ trợ, học thêm ngoại ngữ, cha mẹ phải bỏ ra không ít tiền của, thời gian, tâm sức.

LO TỪ KHI TRẺ ĐI HỌC MẦM NON

Anh P., có con học lớp mầm (3-4 tuổi) ở một trường mầm non công lập tại P.An Lạc, TP.HCM, cho biết chỉ tính riêng các khoản tiền đóng ở trường mỗi tháng cho một bé là khoảng 2,2 - 2,3 triệu đồng. Khoản tiền này bao gồm tiền ăn sáng, ăn trưa, tiền dịch vụ phục vụ ăn sáng, tiền dịch vụ tổ chức phục vụ, vệ sinh bán trú, học liệu, học phẩm… và các môn năng khiếu như toán tư duy, thể dục nhịp điệu, vẽ, kỹ năng sống, làm quen tiếng Anh… Vì công việc bận rộn, thay vì phải chở con tới các lớp học năng khiếu bên ngoài, anh đăng ký cho con học trong trường.

Anh P. cho biết, số tiền anh đóng hằng tháng có thể chỉ bằng một nửa hoặc 1/3 so với các phụ huynh có con học trường tư thục. Các trường mầm non tư thục sĩ số mỗi lớp ít hơn, trẻ có số tiết được học tiếng Anh nhiều hơn thì học phí và các khoản tiền ăn có thể lên tới hơn 5 triệu đồng/tháng/bé.

ĐÓNG TIỀN HỌC CHO 2 CON LÀ HẾT THÁNG LƯƠNG

Chị Ng.Minh có 2 con, một học lớp 1 trường công lập trên địa bàn P.Tân Mỹ, TP.HCM, và một học lớp lá (5-6 tuổi) tại trường mầm non tư thục cũng trên địa bàn phường. Bé lớp 1 học chương trình tích hợp, mỗi tháng học phí tích hợp và các khoản tiền suất ăn, phí dịch vụ phục vụ bán trú, nước uống, dịch vụ tiện ích ứng dụng công nghệ thông tin chuyển đổi số, và các khoản thu theo quy định của trường tiên tiến hội nhập… từ 6 - 6,5 triệu đồng/tháng. Còn bé lớp lá, tính cả học phí và tiền ăn trên trường, mỗi tháng hơn 7 triệu đồng.

"Công việc hai vợ chồng đều bận nên không có nhiều thời gian đưa con tới lui học tiếng Anh bên ngoài, do đó chúng tôi đăng ký học luôn các chương trình trong trường. Nhìn chung mỗi tháng cho hai con đi học, chỉ riêng tiền đóng trên trường là hơn 13 triệu đồng, hết một tháng lương của tôi. Đó là chưa kể tiền ăn sáng cho bé lớn và các khoản đầu năm mà ai cũng phải chi như sách vở, đồng phục, giày dép, bảo hiểm y tế, tiền khám sức khỏe ban đầu…", chị Ng.Minh cho hay.

Áp lực chi phí nuôi con ăn học thời nay - Ảnh 2. — Nhiều cha mẹ sẵn sàng hy sinh nhiều thứ, từ tiền bạc, thời gian, công việc để đầu tư cho việc học của con

QUAN ĐIỂM CỦA CHA MẸ: ĐẦU TƯ CHO GIÁO DỤC KHÔNG "LỖ"

Kể với PV Thanh Niên, anh Nguyễn Ch.C, phụ huynh có 2 con gái (lớp 6 và lớp 8) học một trường THCS trên địa bàn xã Xuân Thới Sơn (H.Hóc Môn cũ), TP.HCM, cho biết nuôi con ăn học thời nay không đơn giản. Nếu như chỉ để các con phổ cập kiến thức, học tà tà để lấy tấm bằng tốt nghiệp THPT thì mới đơn giản.

"Tuy nhiên, nhiều cha mẹ ngày nay, trong đó có vợ chồng tôi, không muốn con phải lặp lại những khó khăn, vất vả như mình ngày trước - khi mà cha mẹ nghèo, muốn học cũng không có tiền đi học, nên ra đời thua thiệt nhiều kỹ năng, kiến thức. Xã hội ngày càng cạnh tranh cao, HS nên được học nhiều kỹ năng mềm, đặc biệt là ngoại ngữ, vì hiện tại và tương lai trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ. Con người cạnh tranh được với máy móc chính là nhờ kỹ năng mềm, trí tuệ cảm xúc, khả năng ngoại ngữ. Có như vậy, ở môi trường nào các cháu cũng không gặp rào cản", anh C. cho biết lý do mình và vợ chịu khó làm lụng vất vả, cố gắng tiết kiệm để lo cho các con.

Từ khi 5 tuổi cho tới nay, hai con gái của anh C. đều được học các CLB như MC, bơi lội, đàn, hát… tại nhà thiếu nhi. Anh C. chọn phương án học ở đây vì mức học phí phải chăng, có thể gắn bó lâu dài. Hiện mỗi cháu đều tham gia 3 CLB là võ thuật, vẽ, đàn organ tại nhà thiếu nhi của Trung tâm Cung ứng dịch vụ văn hóa - thể thao xã Hóc Môn. Mỗi cháu học hết 1,1 triệu đồng/tháng. Bên cạnh đó, vợ chồng anh C. cho con học tiếng Anh tại trung tâm, mỗi cháu hết 2,5 triệu đồng/tháng. Ở trường, các cháu không học bán trú mà trưa anh C. đón về nhà ăn cơm. Do đó, các khoản thu trên trường mỗi cháu là khoảng 430.000 đồng cho tiền nước uống, sổ liên lạc điện tử và các môn tự nguyện (tiếng Anh với người bản ngữ, kỹ năng sống, STEM). Công việc kinh doanh tự do, đồng thời có kiến thức nền tảng, anh C. có thể tự dạy kèm cho con các môn như toán, vật lý, hóa học, sinh học, do đó các con không cần đi học thêm bên ngoài, tiết kiệm được ít nhất 500.000 đồng/tháng/môn.

Anh C. nhẩm tính, tổng cộng tất cả các khoản đóng học cho 2 con, mỗi tháng vợ chồng anh tốn hơn 8 triệu đồng. Đó là chưa kể tiền ăn sáng, tiền sách vở, đồng phục, giày dép, bảo hiểm y tế, tiền đóng góp cho con tham gia các hoạt động tại trường…

Anh C. tin rằng câu chuyện của anh không phải cá biệt. Xung quanh anh, phụ huynh ở các đô thị đều chọn phương án ưu tiên cho việc học tập của con, dù bản thân sẽ phải hy sinh nhiều thứ, từ tiền bạc, thời gian, ảnh hưởng ít nhiều tới công việc. Song tất cả mọi người đều tin đầu tư cho giáo dục không "lỗ".

Tương tự anh C., chị Ng.Th có con học lớp 8 và lớp 11 tại các trường học trên địa bàn xã Tân Hưng, tỉnh Đồng Nai, chọn công việc kinh doanh tự do để chủ động trong việc đưa đón 2 con đi học một ngày có khi 4 - 6 lượt. Chị Th. cho biết chỉ tính riêng tiền mua các loại đồng phục, giày thể thao, dép xăng đan cho hai con trai đã gần 5 triệu đồng, chưa kể tiền sách giáo khoa, cặp sách, dụng cụ học tập, tiền ăn sáng… Vào năm học, các con học môn nào yếu thì lại tìm thầy cô dạy phụ đạo, học thêm tiếng Anh. "Các khoản tiền này đều nhân đôi vì anh học thì em cũng phải được học", chị Th. cho hay.

Mong cha mẹ đồng hành cùng các con với tình yêu thương

Có một thực tế là khi đầu tư nhiều công sức, thời gian, tiền bạc… vào việc học hành của con mình, nhiều cha mẹ có tâm lý kỳ vọng rất lớn. Tuy nhiên, bên cạnh đó sẽ đi kèm với những lời la mắng lúc tức giận của nhiều phụ huynh, như: "Ba mẹ làm quần quật cả ngày, chi ra không biết bao nhiêu tiền để con chỉ việc học, mà học cũng không xong".

Trả lời phỏng vấn Báo Thanh Niên về chủ đề sự đồng hành của cha mẹ với con cái, thạc sĩ - bác sĩ Phạm Văn Giào, Viện trưởng Viện Ứng dụng khoa học tâm lý - giáo dục, cho rằng khi kỳ vọng của cha mẹ ngày càng lớn và áp lực thành tích ngày càng tăng, việc học hành với nhiều trẻ dần trở thành một gánh nặng. Chính trong bối cảnh ấy, câu nói "Học đừng để đánh mất tuổi thơ" trở nên đáng suy ngẫm hơn bao giờ hết.

Do đó, theo thạc sĩ - bác sĩ Giào, giáo dục hiện đại cần phải quay trở lại với 4 trụ cột nền tảng: học để biết, học để làm, học để chung sống, và học để tự khẳng định mình, như UNESCO xác lập trong bản báo cáo nổi tiếng "Learning: The Treasure Within" (1996). Vì thế cha mẹ nên là người đồng hành, chứ không nên là huấn luyện viên thúc ép.

"Cha mẹ đừng chỉ yêu thương con khi con có thành tích tốt, bởi mỗi đứa trẻ cần một mái nhà an toàn để quay về, đặc biệt là khi các con cảm thấy mình "thua cuộc". Điểm số không thể phản ánh hết trí tuệ, nhân cách và nội lực của một đứa trẻ. Những lúc con vấp ngã, mất phương hướng hay thất vọng, hãy là chỗ dựa để con được an toàn, được nghỉ ngơi và có thể bắt đầu lại - không bằng áp lực, mà bằng tình thương", thạc sĩ - bác sĩ Giào chia sẻ.

Nguồn: https://thanhnien.vn/ap-luc-chi-phi-nuoi-con-an-hoc-thoi-nay-185251006195525978.htm