Áp lực cung ứng điện trong mùa nắng nóng

Khổ sở vì cúp điện

Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện quốc gia (NSMO) thông tin, sau đợt nắng nóng từ cuối tháng 7-2025, khu vực Bắc bộ lại bước vào giai đoạn nắng nóng gay gắt mới từ đầu tháng 8. Trong tuần đầu của tháng 8, nền nhiệt tại Hà Nội tiệm cận 400C, cá biệt tại trạm Láng ghi nhận 39,1-39,70C, nhiệt độ cảm nhận lên tới 470C, thuộc nhóm các điểm nóng nhất cả nước.

Tình hình thời tiết cực đoan đã làm lượng điện năng tiêu thụ tại miền Bắc tăng mạnh, kể cả trong ngày nghỉ. Từ ngày 1 đến 4-8, công suất tiêu thụ lớn nhất của khu vực này lên tới 25.761MW. Mức này cao hơn khoảng 25% so với các ngày nghỉ bình thường và bằng gần 2 lần công suất Nhà máy Thủy điện Sơn La.

Tại khung giờ cao điểm từ 13 giờ 30 đến 14 giờ 30 ngày 4-8, công suất tiêu thụ lớn nhất toàn quốc đạt khoảng 54.500MW, cao nhất kể từ đầu năm và thiết lập kỷ lục mới. Mức này tăng khoảng 5.000MW, tương đương 10% so với cùng kỳ 2024. Riêng miền Bắc đạt 28.500MW, tăng khoảng 3.000MW (tăng 12%). Riêng tại thủ đô, số liệu của Tổng Công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHANOI) ghi nhận công suất tiêu thụ điện những ngày qua đã chạm mốc cao nhất từ trước đến nay, đạt mức đỉnh 5.988MW (vào lúc 13 giờ 20 ngày 4-8), tương đương mức tăng xấp xỉ 14% so với công suất kỷ lục của năm 2024.

Công suất tăng cao khiến nhiều đường dây truyền tải, máy biến áp tại các trạm 220kV và 500kV đầy và quá tải, như đường dây 500kV Sơn La - Việt Trì; 220kV Thành Công - Hà Đông; các trạm biến áp 500kV tại Hòa Bình, Lai Châu, Việt Trì, Tây Hà Nội, Phố Nối, Thường Tín, Hiệp Hòa, Đông Anh; các trạm biến áp 220kV tại Mai Động, Chèm, Thành Công, Bắc Ninh 2, Đồng Hòa, Hà Đông…

Nhân viên điện lực TPHCM gia cố lưới điện tại phường Tân Thới Hiệp

Trước đó, tại TPHCM đã xảy ra sự cố cúp điện trên diện rộng ở các phường trung tâm TPHCM. Cụ thể, vào trưa 30-7, sự cố tại trạm biến áp 220kV (thuộc địa bàn quận 8 trước đây) đã khiến nhiều khu vực trên địa bàn TPHCM bị cúp điện 30 phút, trong lúc trời nắng nóng. Ngay ngày hôm sau, vào khoảng 19 giờ 30 phút tối 31-7, nhiều khu vực trung tâm thành phố như phường Xuân Hòa, phường Bàn Cờ, phường Tân Thuận, phường An Đông, xã Bình Hưng… đột ngột mất điện. Ở khu vực trung tâm thành phố, hệ thống đèn giao thông tê liệt, gây kẹt xe trên nhiều tuyến đường.

Giải pháp tiết kiệm năng lượng

Về việc cúp điện tại TPHCM, ông Bùi Trung Kiên, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Điện lực TPHCM (EVNHCMC), cho hay trong thời điểm cuối tháng 7 đã xảy ra sự cố mất điện diện rộng ở các phường trung tâm. Vị trí mất điện là trạm 220kV của quận 8 trước đây. Trạm này có 2 nguồn cấp điện, tuy nhiên trong giai đoạn này, 1 trong 2 nguồn đang nâng cấp, cải tạo và sự cố xảy ra ở đường dây còn lại. EVNHCMC đã kịp thời chuyển tải từ các trạm khác để khắc phục sự cố, tái lập lại nguồn điện.

Về giải pháp, tổng công ty tiếp tục các giải pháp gồm sử dụng hiệu quả hệ thống lưới điện thông minh, tăng cường bảo trì, bảo dưỡng… nhằm tăng độ tin cậy cung cấp điện lên mức cao nhất. Lãnh đạo EVNHCMC cũng cho biết đang tích cực vận động các doanh nghiệp (DN) lắp đặt hệ thống lưu trữ điện, qua đó dịch chuyển phụ tải sang các giờ thấp điểm. Đây được xem là hướng đi quan trọng nhằm tối ưu hóa biểu đồ phụ tải, giảm áp lực cho hệ thống trong những thời điểm nắng nóng khốc liệt hoặc mất cân đối cung cầu điện.

Ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, nhận định, điện lực các tỉnh, thành phía Nam đang đối mặt với loạt áp lực đáng kể, từ sự phục hồi kinh tế - công nghiệp, biến đổi khí hậu kéo dài, đến nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao. Trong năm 2024, miền Nam ghi nhận mức tăng trưởng điện hơn 1.200MW, một con số cho thấy áp lực tiếp tục dồn lên hệ thống.

Để giảm tải cho hệ thống, vai trò của dịch chuyển phụ tải rất quan trọng. Theo tính toán, nếu miền Nam có thể dịch chuyển hiệu quả khoảng 500MW phụ tải từ giờ cao điểm sang giờ thấp điểm, sẽ tương đương với việc tránh đầu tư một nhà máy nhiệt điện công suất lớn, tiết kiệm hàng tỷ USD.

Trong khi đó, theo TS Nguyễn Công Tráng, giảng viên Trường Đại học Tôn Đức Thắng, nhìn nhận, mùa nắng nóng năm nay là thách thức cho các DN và nhiều gia đình. Giải pháp điều chỉnh phụ tải, dịch chuyển phụ tải vừa có lợi cho DN lẫn ngành điện. Cụ thể, giảm chi phí cho DN rất nhiều khi chuyển qua giờ thấp điểm, độ tin cậy cung cấp điện, số lần cúp điện, mất điện đối với DN ít lại do hệ thống điện ổn định.

Phía ngành điện sẽ giảm được áp lực trên hệ thống, giảm quá tải trên đường dây, giảm chi phí vận hành, chi phí đầu tư nguồn cung cấp điện. Về khó khăn, ngành điện chưa có chính sách tài chính nào có lợi để hỗ trợ cho DN, chỉ mang tính khuyến khích, vận động nên gặp khó khăn thương lượng với DN. Nguồn năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) đang biến động rất nhiều ở DN và tự DN lắp. Do đó, dự báo phụ tải, dịch chuyển phụ tải đối với nguồn điện này cũng gặp nhiều khó khăn.

Quản lý năng lượng ở các DN còn gặp khó khăn do hệ thống điện đa phần là truyền thống, thủ công, giám sát và điều khiển năng lượng ở DN chưa cao. Muốn tiết kiệm được năng lượng phải áp dụng công nghệ tự động hóa thông minh, nhưng mức đầu tư khá lớn, nhiều DN chưa đáp ứng được. Việc điều chỉnh phụ tải, dịch chuyển phụ tải cần tích trữ năng lượng. Việt Nam nên bắt tay sớm vào việc phát triển công nghệ tích trữ năng lượng như các nước.

Ngày 8-8, Bộ Công thương đã họp về tình hình và giải pháp đảm bảo cung cấp điện các tháng còn lại của năm 2025 và giai đoạn 2025-2030, nhất là sau những ngày nắng nóng và phụ tải cao.

Ông Phạm Nguyên Hùng, Cục trưởng Cục Điện lực, khuyến cáo, để đảm bảo cung ứng điện trong giai đoạn 2025-2027, trước mắt tăng cường các nguồn điện bảo đảm cung cấp điện cho miền Bắc; phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới; đầu tư xây dựng lưới điện, nhất là lưới điện truyền tải; phát triển các hệ thống lưu trữ điện và vận hành hệ thống điện.

Về trung và dài hạn, có các giải pháp cho các nguồn điện lớn, nhất là các nguồn điện LNG; hoàn thiện thể chế, thúc đẩy triển khai các dự án cũng như giải pháp về đầu tư xây dựng lưới điện và vận hành hệ thống điện.

ĐỨC TRUNG

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/ap-luc-cung-ung-dien-trong-mua-nang-nong-post807773.html