Bảo hiểm xã hội tự nguyện - Điểm tựa an sinh cho lao động tự do

Đồng chí Phó giám đốc Bảo hiểm Xã hội thành phố Hải Phòng Vũ Đức Khiên tuyên truyền chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện tới tiểu thương tại chợ dân sinh đặc khu Cát Hải (Ảnh cơ sở cung cấp)

Nhiều người vẫn... tiếc tiền

Anh Nguyễn Văn Tuấn ở phường Thành Đông (hơn 50 tuổi) làm nghề tự do. Lúc thì anh đi làm phụ hồ, có khi làm dịch vụ xe ôm... Công việc không ổn định nên nguồn thu nhập hằng tháng của anh cũng bấp bênh. Vợ anh làm công nhân may, lương bình quân chỉ khoảng 6 - 7 triệu đồng/tháng. Thu nhập của 2 vợ chồng anh phải rất tiết kiệm mới đủ nuôi con ăn học và chi tiêu các khoản trong gia đình. Anh Tuấn cho biết: “Mấy năm trước, tôi cũng nghĩ đến việc mua bảo hiểm xã hội tự nguyện để khi tuổi cao, sức khỏe suy giảm thì có lương hưu. Nhưng xét đi xét lại, thu nhập chưa cao, mỗi tháng lại phải bỏ một khoản tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thì tiếc lắm. Nên tôi đành đến đâu hay đến đấy vậy”.

Cũng mang tâm lý ấy, chị Phạm Thị Đào, 37 tuổi ở xã Tiên Lãng làm nghề bán hoa quả ở chợ. Chị Đào cho biết, công việc bán hằng ngày càng khó khăn hơn, vì nhiều người cùng bán và nhiều khách đặt mua hàng online hơn. Thu nhập từ bán hàng cả tháng mới được vài triệu đồng, vì vậy chị chưa bao giờ nghĩ đến việc bỏ ra một khoản tiền để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Với tâm lý tiếc tiền nên nhiều lao động tự do chưa nhìn thấu đáo lợi ích khi tham gia chính sách này. Mới đây, trên địa bàn do bảo hiểm xã hội cơ sở Kiến An quản lý, chị Trần Thị Huyền Trang là người lao động tự do đầu tiên được nhận trợ cấp thai sản sau khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Chỉ sau 3 ngày nộp hồ sơ, chị Trang được nhận 2 triệu đồng tiền trợ cấp thai sản. Khoản trợ cấp tuy không lớn, nhưng ý nghĩa thiết thực trong giai đoạn chị chăm sóc con nhỏ. Với chị Trang, niềm vui này còn bất ngờ hơn khi trước đó chị nghĩ rằng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ để hưởng lương hưu khi về già.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội cơ sở Kiến An hướng dẫn chị Trần Huyền Trang kê khai thủ tục hồ sơ nhận trợ cấp thai sản do tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (Ảnh cơ sở cung cấp)

Cơ chế hỗ trợ thiết thực

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện gồm hai nhóm. Một là người từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng. Hai là người lao động đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời gian này.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách bảo hiểm ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Khi tham gia, người dân không chỉ được nhà nước hỗ trợ mức đóng, mà còn được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực như: được hưởng bảo hiểm xã hội một lần, chế độ hưu trí khi đủ điều kiện; người thân được nhận chế độ tử tuất khi chẳng may người tham gia bảo hiểm qua đời... Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi hưởng lương hưu cũng sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế.

Để khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) mở rộng chính sách khi người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng thêm chế độ thai sản, với mức 2 triệu đồng cho mỗi con được sinh ra. Bên cạnh đó, người tham gia bảo hiểm xã hội nói chung được hưởng chế độ hưu trí khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên. Đây là chính sách thiết thực, tạo điều kiện cho người tham gia bảo hiểm xã hội muộn, nhất là với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có cơ hội được nhận lương hưu.

Tại thành phố Hải Phòng, ngoài mức hỗ trợ theo quy định của nhà nước, người dân thuộc một số nhóm đối tượng còn được hỗ trợ thêm. Cụ thể, thành phố Hải Phòng (cũ) hỗ trợ thêm: 30% mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; 10% mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc nhóm đối tượng khác.

Đặc biệt, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sinh sống trên địa bàn đặc khu Cát Hải được Nhà nước hỗ trợ 50% trên mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và thành phố hỗ trợ thêm tiền đóng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn thành phố như trên.

Tỉnh Hải Dương (cũ) hỗ trợ thêm như sau: Hỗ trợ bổ sung thêm 10% mức đóng bảo hiểm xã hội đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo và cận nghèo; Hỗ trợ bằng 30% mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn đối với thành viên tổ bảo vệ an ninh trật tự.

Cơ quan bảo hiểm xã hội đang nỗ lực tham mưu để thành phố sớm triển khai, áp dụng mức hỗ trợ đồng nhất.

Đến nay, tỷ lệ người tham gia bảo hiểm xã hội tại thành phố Hải Phòng đạt khoảng 55%, so với cả nước đây là tỷ lệ cao. Tuy nhiên, thành phố còn khoảng 45% người trong độ tuổi lao động chưa tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó chủ yếu là lao động tự do, thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Theo ông Vũ Đức Khiên, Phó giám đốc bảo hiểm xã hội thành phố Hải Phòng, để tăng số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hiện nay cơ quan bảo hiểm xã hội đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp các tổ chức chính trị - xã hội vận động người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Bên cạnh đó, cơ quan bảo hiểm xã hội cũng đang tham mưu Thành ủy, HĐND, UBND thành phố có giải pháp hỗ trợ người yếu thế trong xã hội được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để sau này được hưởng chế độ hưu trí…

NGỌC THANH

Nguồn: https://baohaiphong.vn/bao-hiem-xa-hoi-tu-nguyen-diem-tua-an-sinh-cho-lao-dong-tu-do-522157.html