Một “cú xoay trục” vì lo âu AI đang diễn ra ngầm nhưng vô cùng mạnh mẽ trong lực lượng lao động trẻ. Khảo sát từ trang web nghề nghiệp Zety hồi tháng 7 đã gióng lên hồi chuông cảnh báo: gần 3 trên 4 người thuộc thế hệ Z tin rằng trí tuệ nhân tạo sẽ làm "bốc hơi" phần lớn cơ hội việc làm cấp đầu vào chỉ trong 5 năm tới.
Nỗi sợ này không còn là viễn cảnh xa xôi, nó đã trở thành một động lực thúc đẩy sự thay đổi. Jasmine Escalera, chuyên gia nghề nghiệp tại Zety, gọi đây là “AIxiety Pivot” - một phong trào mà những người trẻ chủ động thay đổi lộ trình sự nghiệp để né tránh sự bất ổn do AI gây ra. Điểm đến của họ là gì? Các nghề tay nghề, kỹ thuật, y tế và giáo dục là những lĩnh vực mà họ tin rằng sự hiện diện của con người là không thể thay thế.
Sự hoài nghi đổ dồn về giá trị của tấm bằng đại học. 65% người tham gia khảo sát của Zety thẳng thắn cho rằng tấm bằng cử nhân sẽ không phải là chiếc khiên vững chắc để bảo vệ họ. Xu hướng này càng được củng cố khi báo cáo của Indeed vào tháng 4 cho thấy gần một nửa gen Z tin rằng AI đang khiến giáo dục đại học trở nên lỗi thời.
Nhưng trong khi gen Z đang nhìn ra bên ngoài để tìm một con đường mới, những bộ óc vĩ đại nhất của thế giới kinh doanh lại gợi ý rằng, lời giải thực sự lại nằm ở bên trong mỗi người.
Vũ khí bị đánh giá thấp nhất: "Sự tử tế bán được hàng"
Giữa lúc thị trường lao động quay cuồng vì AI, tỷ phú Mark Cuban, ở tuổi 67, lại đưa ra một lời khuyên đơn giản đến mức đáng ngạc nhiên. Vũ khí tối thượng của bạn không phải là một chứng chỉ về AI, mà là một nụ cười.
“Mẹo này cực kỳ đơn giản, đó là hãy tử tế, hãy mỉm cười”, Mark Cuban chia sẻ. “Vì mỉm cười chẳng tốn gì cả. Mà ai mà chẳng thích làm việc với người luôn tươi cười, đúng không?”.
Nghe có vẻ nhẹ nhàng, nhưng với Cuban, đây là một chiến lược kinh doanh thực sự. Ông thừa nhận mình từng là người nóng nảy, dễ cáu khi còn trẻ. “Nói thật thì, hồi đó chính tôi cũng chẳng muốn làm việc với bản thân mình”, ông cười. “Nhưng tôi đã thay đổi”.
Theo Cuban, sự tử tế là một trong những kỹ năng bị xem nhẹ nhất trong giới kinh doanh ngày nay. Và quan trọng hơn cả, “tử tế thì bán được hàng”.
Trong một thế giới mà hiệu suất có thể được máy móc đo lường, thì chính thái độ tích cực và khả năng kết nối con người lại trở thành lợi thế cạnh tranh độc nhất. CEO Amazon Andy Jassy cũng khẳng định, thái độ tích cực giúp người trẻ nổi bật, dễ được ghi nhớ và nhanh chóng thu hút được những người ủng hộ trên con đường sự nghiệp.
Theo tỷ phú Mark Cuban, một trong những “vũ khí” đơn giản nhưng thường bị bỏ qua để tạo dấu ấn chính là thái độ tích cực, bắt đầu bằng một nụ cười (Ảnh: Shutterstock).
Trở thành "CEO của chính mình": Bí quyết từ giới tinh hoa
Nếu sự tử tế là chiến thuật hàng ngày, thì đầu tư không ngừng vào bản thân chính là chiến lược mang tính sống còn. Đây là thói quen chung của những người thành công nhất, từ Sheryl Sandberg, cựu COO của Meta, cho đến Bill Gates.
Bill Hoogterp, huấn luyện viên sự nghiệp cho các lãnh đạo trong danh sách Fortune 500, người từng làm việc với cả hai nhân vật trên, đã tiết lộ bí mật cốt lõi: hãy trở thành “CEO của chính tiềm năng bản thân bạn”.
“Vấn đề là hầu như chẳng ai muốn đảm nhận vai trò đó cả”, Hoogterp nói. “Chúng ta thường để người khác và hoàn cảnh quyết định thay cuộc đời mình”.
Theo ông, nhóm 1% những người thành công nhất đều có điểm chung: họ chủ động đầu tư vào chính bản thân. Và ông đưa ra một công thức đơn giản mà Gen Z nên áp dụng ngay từ bây giờ: hãy dành ra 10% thời gian mỗi tuần để phát triển bản thân.
“Nếu bạn làm việc 40-50 giờ mỗi tuần, thì hãy dành khoảng 4-5 giờ cho chính mình”, ông giải thích. “Làm gì cũng được, tham gia khóa học, tìm mentor, đọc sách, xem TED Talk, miễn là bạn thật sự nghiêm túc”.
Đó chính là hiệu ứng lãi kép của tri thức. “Nếu bạn duy trì điều đó đều đặn mỗi tuần”, Hoogterp khẳng định, “thì khoản đầu tư vài nghìn đôla ban đầu sẽ sinh sôi thành hàng chục triệu đôla trong tương lai. Trong khi người khác, dù cũng thông minh và tốt bụng như bạn, vẫn mãi giậm chân tại chỗ sau 20 năm”.
Phương pháp Bill Gates: Ngắt kết nối để đọc sách
Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy làm như Bill Gates: đọc sách.
Tỷ phú đồng sáng lập Microsoft nổi tiếng với việc dành ra hai tuần mỗi năm, gác lại mọi thứ, đến một cabin biệt lập chỉ để đọc sách và suy ngẫm. Ông gọi đó là những trải nghiệm làm thay đổi cuộc đời.
“Đó là minh chứng cho việc những người thành công nhất nghiêm túc thế nào với việc học hỏi và phát triển, trong khi phần còn lại của chúng ta chỉ đang cuống cuồng chạy theo nhịp sống”, Hoogterp nói.
Đọc sách giúp bạn ghi nhớ tốt hơn nhiều so với chỉ nghe hoặc xem. Hoogterp giải thích: “Bạn có thể nhớ được nhiều hơn gần 31% so với khi nghe audiobook vì khi đọc, bạn đang chủ động tiếp nhận thông tin”. Ông khuyên nên cầm bút lên và ghi chú ngay vào lề sách, giống như lúc bạn ôn thi vậy. “Não bộ sẽ ghi nhớ cả việc bạn viết ra những dòng đó, nhờ vậy bạn hiểu sâu hơn, nhớ nhanh hơn và lâu hơn”.
Tỷ phú Microsoft Bill Gates nổi tiếng với thói quen đọc sách (Ảnh: Getty).
Cuộc cách mạng AI là không thể tránh khỏi, nhưng cách chúng ta đối mặt với nó hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát. Cuộc “tháo chạy” của gen Z sang các ngành nghề thủ công là một phản ứng hợp lý, một chiến lược phòng thủ thông minh.
Tuy nhiên, chỉ phòng thủ thì chưa đủ. Theo lời khuyên của Mark Cuban, Bill Gates và nhiều nhà lãnh đạo hàng đầu, cách tấn công hiệu quả nhất là đầu tư vào những gì khiến chúng ta thực sự khác biệt với máy móc. Chiến lược này có 2 hướng rõ ràng:
Về bên ngoài: Chủ động điều chỉnh hướng đi sự nghiệp, sẵn sàng bước vào những lĩnh vực cần kỹ năng thực tế và sự tương tác giữa người với người.
Về bên trong: Cam kết trở thành “CEO của chính mình”, biến việc học hỏi và hoàn thiện bản thân thành thói quen không thể thiếu mỗi ngày.
Tương lai không thuộc về những người chỉ biết sợ hãi AI mà thuộc về những người biết cách tận dụng lợi thế độc nhất của con người: khả năng kết nối, sự tử tế, và một trí tuệ được mài giũa không ngừng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/bi-mat-cua-bill-gates-mark-cuban-giup-gen-z-vuot-bao-ai-20250804011504717.htm
Bình luận (0)