Cách đọc sách 'hiệu quả' bằng AI

AI có nhiều ứng dụng trong việc đọc sách. Ảnh: Aegis.

Trong thời đại công nghệ, thật khó để đọc trọn vẹn một quyển sách khi xung quanh có biết bao nhiêu bài viết ngắn, video, hoặc có AI để tóm gọn thông tin. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Thư viện Việt Nam, tỷ lệ đọc sách ở độ tuổi 10-13 đã giảm 14% so với 2 thập kỷ trước.

Tuy nhiên, cũng theo nghiên cứu nói trên, có 45% người Việt đọc sách qua mạng. Nhìn theo một hướng khác, TS Vũ Dương Thúy Ngà, nguyên Vụ trưởng Vụ Thư viện cho rằng AI sẽ tạo ra cho bạn đọc nhiều cơ hội nếu biết lựa chọn phù hợp.

NotebookLM nổi lên như một công cụ tối ưu hoá cho việc nghiên cứu, đọc tài liệu, và cũng có thể dùng để đọc sách. Ngoài tạo ra trải nghiệm đọc tương tác, cá nhân hoá, AI này có thể tóm tắt các nội dung phù hợp, giúp tạo cảm hứng và tăng hiệu quả cho bạn đọc.

Vì sao nên sử dụng NotebookLM để đọc tài liệu

Phát triển bởi Google và sử dụng phương pháp huấn luyện ngôn ngữ lớn từ Gemini, NotebookLM có khả năng xử lý câu lệnh, và đưa ra câu trả lời bằng tiếng Việt một cách mạch lạc, tự nhiên. Không chỉ vậy, nếu bạn đọc sách nước ngoài, công cụ có thể dịch thuật chính xác và dễ hiểu.

Về cơ bản, NotebookLM sẽ chỉ ra câu trả lời, cho phép ghi chú đánh dấu trực tiếp, thay vì lật từng trang sách như trước. Nếu bạn cần đọc nhiều tài liệu cùng chủ đề, công cụ có thể kết nối các ý tưởng lại với nhau cho một góc nhìn toàn diện.

NotebookLM, công cụ chuyên dụng cho nghiên cứu, ghi chép tài liệu. Ảnh: Google.

Một điều quan trọng về các công cụ AI là chúng có thể bị “ảo giác” trong quá trình suy luận, nên trong mỗi chatbot đều có dòng chữ lưu ý rằng chúng có thể đưa thông tin sai. NotebookLM cũng không ngoại lệ, tuy nhiên bạn có thể kiểm tra lại nguồn gốc của từng câu trả lời ngay lập tức, đảm bảo độ chính xác. Nếu cần biết lý do AI trả ra một thông tin cụ thể, bạn có thể đặt câu hỏi để nó dẫn đến vị trí liên quan trong tài liệu.

Đặc biệt, bạn cũng có thể tổ chức những buổi đọc sách cùng nhau, nhưng không cần ở chung một chỗ. Với NotebookLM, bạn có thể chia sẻ tài liệu cho nhau trên Google Workspace, cùng thảo luận và chỉnh sửa trực tiếp.

Ngoài ra, đối với một số người mắc chứng khó đọc, bị khiếm thị, hay có phong cách học tập đa dạng (hình ảnh, âm thanh, vận động…), AI này sẽ tạo điều kiện cho bạn cá nhân hóa trải nghiệm đọc sách, phù hợp với từng người.

Hơn cả đọc sách

Nhờ sử dụng mô hình AI của Google, NotebookLM có cửa sổ ngữ cảnh lên đến 1 triệu token, so với các AI thông thường chỉ có 4.000-32.000 token. Nghĩa là, mô hình có thể xử lý dữ liệu tương đương 700 trang, không giới hạn từ PDF, txt, markdown, file ghi âm, nguồn từ Google Docs, Slide, đến đường dẫn trang web, video Youtube.

NotebookLM có giao diện khá sạch sẽ và dễ dùng. Người dùng có thể tải nguồn có sẵn từ máy lên, hoặc nhờ công cụ tìm kiếm từ hàng trăm nguồn uy tín trên Internet bằng nút "Khám phá".

Chính giữa màn hình là khung chat để tương tác qua lại, đặt câu hỏi liên tục cho chatbot. Phạm vi câu trả lời có thể được giới hạn trong những nguồn được chọn phía bên trái.

Giao diện của NotebookLM.

Ở bên phải màn hình là những tính năng nổi bật của công cụ. Bạn có thể tự mình hoặc NotebookLM sẽ tự động tổ chức ghi chú theo chủ đề, giúp bạn dễ dàng xem lại. Ngoài ra, nếu dùng trong học tập, bạn có thể tóm tắt và tạo bộ câu hỏi lấy thông tin từ tài liệu.

Nếu tài liệu thiên về lịch sử, với nhiều sự kiện khác nhau, bạn có thể chọn Dòng thời gian (Timeline) để yêu cầu trích xuất các mốc thời gian quan trọng, sau đó trình bày chúng dưới dạng một dòng thời gian rõ ràng và dễ theo dõi

Đối với những người học bằng âm thanh, tính năng Tổng quan bằng Âm thanh (Audio Overview) của NotebookLM mang đến một cách tiếp cận mới mẻ. Thay vì chỉ đọc văn bản, người dùng có thể nghe một cuộc trò chuyện giả lập giữa hai AI dẫn chương trình, cũng như thảo luận, tóm tắt và kết nối các ý tưởng chính từ tài liệu đã tải lên. Từ ngày 29/4, tính năng hỗ trợ thêm 50 ngôn ngữ, bao gồm cả tiếng Việt.

Ngoài ra, Google đã cho ra mắt tính năng Sơ đồ tư duy (Mindmap) vào ngày 19/3, giúp hiển thị trực quan hoá thông tin từ tài liệu và các ghi chú. Bạn cũng có thể điều chỉnh sơ đồ, giúp tiết kiệm thời gian tư duy và tăng khả năng hiểu, nhớ.

Tính năng Mindmap mới của NotebookLM. Ảnh: Tokumin/X.

Với tính năng này, ông Simon Tokumine, Giám đốc sản phẩm NotebookLM cho rằng “2025 là kỷ nguyên của những ứng dụng cá nhân hoá cho bạn”. Tuy nhiên, nếu bạn chưa tìm thấy nó là bởi vì “sẽ cần một tuần hơn để tính năng có mặt hoàn toàn cho tất cả người dùng”, ông Julian Goldie, Nhà sáng lập Goldie Agency chia sẻ.

Người dùng cũng có thể "đọc" podcast, ghi âm bài giảng bằng khi tải đường dẫn YouTube, hoặc đoạn ghi băng lên NotebookLM. Đây là một công cụ hữu hiệu cho học sinh, sinh viên cần học tập, nghiên cứu. Với Mindmap, các nhà kinh doanh, hay sáng tạo cũng có thể sử dụng để phân tích đối thủ hoặc quản lý các ý tưởng của mình.

Bản NotebookLM Plus đi kèm khi mua Gemini Advance với giá 489.000 đồng ở Việt Nam, cho phép điều chỉnh chatbot đưa kết quả nhanh, bảo mật tốt hơn và có thể chia sẻ với bạn bè trên Google Workspace.

Nguồn: https://znews.vn/cach-doc-sach-hieu-qua-bang-ai-post1542835.html