Cẩn trọng với ảnh tạo từ AI khi an ninh thông tin bị đe dọa

Trong thời đại công nghệ phát triển vượt bậc, trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo hình ảnh đang lan rộng trên các nền tảng mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dùng, đặc biệt giới trẻ. Những bức ảnh được tạo từ AI mang tính sáng tạo cao, phục vụ mục đích giải trí, cá nhân hóa nội dung và thể hiện cá tính. Tuy nhiên, đằng sau sự hấp dẫn đó là những nguy cơ tiềm ẩn về an ninh, an toàn thông tin.

Giải trí hay ngòi nổ tiềm ẩn?

Theo Công an Hà Nội, thời gian gần đây, xuất hiện trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo hình ảnh, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dùng. Dù chủ yếu phục vụ mục đích giải trí, nhưng việc lan truyền các hình ảnh này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh, an toàn thông tin, nhất là trong dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 của đất nước.

Hiện nay, người dùng có thể dễ dàng tiếp cận, tạo được các hình ảnh qua phần mềm AI và sử dụng hình ảnh này làm ảnh đại diện, lồng ghép tin, bài trên các mạng xã hội Zalo, Tiktok, Facebook... Tuy nhiên, nếu người dùng thiếu cẩn trọng, thiếu nhạy cảm chính trị, không kiểm soát hình ảnh do AI đưa ra thì có thể sẽ sử dụng các hình ảnh sai lệch không chính xác như hình ảnh bản đồ Việt Nam thiếu thông tin hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; hình ảnh không phù hợp với con người Việt Nam. Khi sử dụng các hình ảnh sai lệch này sẽ tác động lớn đến dư luận trên không gian mạng và có thể hình thành nhận thức sai lệch về vấn đề chủ quyền biên giới cũng như lịch sử, truyền thống văn hóa dân tộc.

AI tạo ra hình ảnh áo dài in bản đồ Việt Nam thiếu quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa. (Ảnh: Công an thành phố Hà Nội)

Một người dùng mạng xã hội tại Hà Nội đã sử dụng phần mềm AI để tạo ảnh áo dài in bản đồ Việt Nam, sau đó đăng tải lên TikTok nhằm hưởng ứng trào lưu “tự hào dân tộc”. Tuy nhiên, hình ảnh do AI tạo ra lại thiếu hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Bài đăng nhanh chóng lan truyền, thu hút hàng nghìn lượt xem và chia sẻ, nhưng cũng vấp phải phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng. Cơ quan chức năng đã vào cuộc, yêu cầu gỡ bỏ nội dung và cảnh báo về hành vi lan truyền thông tin sai lệch liên quan đến chủ quyền quốc gia.

Cảnh báo từ cơ quan chức năng

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật Công ty Công nghệ An ninh mạng quốc gia Việt Nam - NCS thời gian qua AI và các ứng dụng dựa trên AI đã và đang có những bước phát triển hết sức mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực của cuộc sống. ChatGPT thực ra là một ứng dụng dễ tiếp cận với đa số những người không phải chuyên ngành IT, vì vậy nó nhanh chóng tạo ra một cơn sốt.

Về mặt công nghệ thì ChatGPT không phải là 1 đột phá so với các công nghệ dựa trên AI khác đã có, tuy nhiên về mặt dữ liệu thì ChatGPT đã quá thành công khi dựa trên 1 lượng dữ liệu khổng lồ trên nhiều lĩnh vực, khiến cho người dùng có cảm giác “hỏi gì cũng biết”. Đó cũng chính là sức hút của ChatGPT cho tới thời điểm này.

Về mặt an toàn an ninh thì bản thân ChatGPT được sinh ra để thực hiện dịch vụ hỏi - đáp nên nguy cơ lớn nhất sẽ là những nội dung mà ChatGPT trả lời người dùng liệu có bị ai đó kiểm soát, “đầu độc” để khiến ChatGPT cung cấp các thông tin sai lệch không? Hiện tại thì chưa có bằng chứng nào cho thấy ChatGPT có thể bị tấn công, bởi dữ liệu đầu vào đang được công ty này kiểm soát, sàng lọc, thậm chí được dán nhãn bởi con người nên đã hạn chế được các nguy cơ nêu trên. Tuy nhiên trong tương lai, khi dịch vụ này tiếp tục mở rộng, nhu cầu thêm dữ liệu đầu vào tăng đột biến thì các nguy cơ về kiểm soát dữ liệu sẽ đòi hỏi nhà sản xuất phải có những biện pháp đảm bảo an ninh chặt chẽ hơn.

Phần mềm AI có thể mang lại nhiều tiện ích, trong đó có khả năng tạo ra hình ảnh hấp dẫn, sáng tạo, nhưng nếu sử dụng thiếu trách nhiệm, nó có thể trở thành “con dao hai lưỡi”. Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân:

1. Tuyệt đối không tạo và sử dụng hình ảnh bản đồ Việt Nam hoặc các hình ảnh sai lệch, vi phạm quy định pháp luật, không phù hợp truyền thống, thuần phong, mỹ tục và văn hóa Việt Nam.

2. Thường xuyên chia sẻ thông tin cảnh báo đến người thân, bạn bè và cộng đồng để nâng cao nhận thức và phòng tránh các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Không để các đối tượng lợi dụng các sự kiện chính trị lớn của đất nước để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

3. Thận trọng khi cài đặt sử dụng các ứng dụng AI chưa được kiểm chứng, tránh nguy cơ bị thu thập dữ liệu cá nhân.

4. Có ý thức trách nhiệm với bản thân và cộng đồng khi tham gia các hoạt động trên mạng xã hội.

Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Là người dùng, mỗi cá nhân cần có ý thức rõ ràng về trách nhiệm khi tham gia vào không gian mạng. Việc “bắt trend” không nên đánh đổi bằng sự thiếu hiểu biết hoặc vô tình tiếp tay cho các hành vi sai trái. Còn với giới truyền thông, nhiệm vụ không chỉ là đưa tin mà còn là định hướng dư luận, góp phần bảo vệ sự thật và giá trị quốc gia.

Nguồn: https://khoahocdoisong.vn/can-trong-voi-anh-tao-tu-ai-khi-an-ninh-thong-tin-bi-de-doa-post2149050868.html