Câu chuyện mùa thi: Người trẻ hãy bước vào đời tự tin, bởi cuộc thi không phải cuộc chiến

Câu chuyện mùa thi: Giúp con làm người trưởng thành nếu thi trượt

Điểm thi không đạt như kỳ vọng sẽ khiến nhiều bạn trẻ thất vọng, gục ngã. (Nguồn: Thanh niên)

Xây dựng điểm tựa bằng yêu thương, thấu hiểu

Mùa thi đi qua, mang theo bao cung bậc cảm xúc, niềm vui vỡ òa của người thi đỗ, sự tiếc nuối của những ai suýt chạm tay và cả nỗi buồn của những thí sinh không đạt kết quả như mong đợi. Khi con thi trượt, hoặc không đạt như nguyện vọng, điều quan trọng nhất không còn nằm ở việc con thiếu bao nhiêu điểm, đã sai ở đâu trong bài thi hay nguyên nhân thất bại là gì. Hơn tất cả, lúc này điều quan trọng là cách cha mẹ sẽ nói gì, làm gì, đồng hành cùng con ra sao để con học được một bài học quý giá: Cánh cửa này đóng lại không có nghĩa con đường phía trước đã khép kín.

Ở độ tuổi đang hình thành bản sắc cá nhân, nhất là lứa tuổi vị thành niên, một kỳ thi trượt có thể giáng một đòn mạnh vào lòng tự trọng và sự tự tin của các em. Dưới áp lực học đường, kỳ vọng từ gia đình và xã hội, việc thi trượt dễ khiến các em tự gán cho mình những nhãn mác tiêu cực như kém cỏi, vô dụng, thất bại, bất tài, thua kém bạn bè... Đây là thời điểm tâm lý các em dễ gục ngã, yếu đuối và nhạy cảm và "dễ vỡ" nhất.

Nếu cha mẹ, vì nóng vội, tỏ ra thất vọng hay mang những định kiến xã hội, vô tình xác nhận những nhãn mác đó bằng lời lẽ không hay, bằng ánh nhìn đầy trách móc, hay bằng thái độ lạnh nhạt, xa lánh, thì những vết sẹo tinh thần để lại có thể sâu sắc hơn nhiều so với điểm số trên giấy.

Con cái sẽ càng thêm mất niềm tin vào chính mình, vào khả năng của bản thân, thậm chí cảm thấy đánh mất tình yêu thương của cha mẹ. Nỗi sợ thất bại sẽ bám riết, khiến các em không dám thử thách, không dám mơ ước, không dám mở lòng, không có niềm tin vào bản thân và không dám vươn mình. Đã có nhiều câu chuyện buồn liên quan thi trượt, nhiều bạn trẻ đã không vượt qua được áp lực đầu đời.

Thực tế, nhiều người thành công vĩ đại thường trải qua vô số lần thất bại trước khi họ đạt đến đỉnh cao. Từ Thomas Edison với hàng nghìn lần thất bại trước khi tìm ra sợi tóc bóng đèn, đến J.K. Rowling bị hàng chục nhà xuất bản từ chối bản thảo Harry Potter. Điều khác biệt ở họ không phải là chưa từng vấp ngã, mà là họ luôn vực dậy sau những lần trượt ngã, bị từ chối và quyết không bỏ cuộc. Chính những thất bại đó đã tôi luyện ý chí, mài giũa kinh nghiệm, giúp họ nhận ra con đường đúng đắn.

Cách giáo dục văn minh và thấu hiểu sẽ giúp con nhận ra chân lý, thất bại không phải là dấu chấm hết, mà là khởi đầu của thành công. Cha mẹ cần trở thành người thầy đầu tiên dạy con về sự kiên cường, bản lĩnh, dám đối mặt với thử thách. Thay vì so sánh con với "con nhà người ta", hãy giúp con nhìn vào chính mình, nhận diện những gì đã làm tốt và những gì cần cải thiện.

Khi con thi trượt, cha mẹ cần là điểm tựa vững chắc nhất, một bến đỗ an toàn để con có thể bộc lộ mọi cảm xúc, từ thất vọng, buồn bã đến tức giận hay sợ hãi. Sự thấu hiểu không đến từ việc nói suông mà đến từ hành động. Hãy cho con cơ hội để nói ra hết những suy nghĩ, cảm xúc của mình mà không đổ lỗi, thất vọng. Cho con thấy rằng, cha mẹ hiểu nỗi buồn của con và cảm xúc đó là hoàn toàn bình thường.

Đặc biệt, cần thiết nhắc nhở con rằng một kỳ thi không thể đo lường hết giá trị và năng lực của một con người. Hãy kể về những điểm mạnh khác của con mà điểm số không thể hiện được như sự sáng tạo, lòng tốt, khả năng giao tiếp, tinh thần trách nhiệm…

Hãy cùng con nhìn lại quá trình, tìm hiểu nguyên nhân một cách khách quan, quan trọng nhất là cùng nhau tìm ra những con đường khác. Mở rộng tầm nhìn cho con, giới thiệu những tấm gương thành công từ nhiều con đường khác nhau, những ngành nghề mới, những cơ hội học tập đa dạng như học nghề, du học, tự học, phát triển kỹ năng đặc biệt…. Để con tin rằng, sẽ luôn có nhiều con đường dẫn đến ước mơ.

Sẵn sàng làm người trưởng thành

Thực tế, quan niệm thi cử hiện nay đang khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy quá áp lực, mệt mỏi. Trong khi, điểm thi cũng chỉ là con số chứ không khẳng định được năng lực của một người. Để các em có thể bước vào đời tự tin, có thể thành công còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kỹ năng mềm, tư duy giải quyết vấn đề, khả năng thích nghi, lòng kiên trì, đam mê và bản lĩnh đối diện với khó khăn.

Vấn đề cốt lõi lúc này chính là cởi bỏ áp lực đang đè nặng lên vai học sinh từ chính hệ thống giáo dục và tư duy xã hội. Nếu giáo dục thay đổi hệ giá trị, cách nhìn nhận về thực lực của con người, không chỉ qua điểm số mà qua năng lực thực chất, qua quá trình nỗ lực và khả năng cống hiến; việc đánh giá năng lực của một người cũng sẽ khác, thực chất hơn.

Hẳn nhiên, khi đó áp lực từ các kỳ thi sẽ giảm, kỳ thi vào lớp 10, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ thực sự nhẹ nhàng hơn, bởi nó không phải là cuộc chiến sinh tử, mà chỉ là một dấu mốc trên hành trình dài của sự học hỏi và trưởng thành.

Thật vậy, một kỳ thi không thể đo hết giá trị và năng lực của một con người. Mỗi bạn trẻ chỉ thực sự được giải tỏa căng thẳng khi cha mẹ không quá kỳ vọng, không quá áp đặt. Hãy để con được thở, được vấp ngã, được học hỏi từ chính những sai lầm. Để con biết rằng, dù kết quả thế nào, con vẫn luôn có cha mẹ là điểm tựa vững chắc nhất để tiếp tục viết nên câu chuyện cuộc đời mình. Chỉ còn vài ngày nữa, các thí sinh sẽ biết điểm thi tốt nghiệp THPT 2025, hy vọng sẽ không có những tiếng thở dài...

Bởi vì, vẫn còn nhiều cơ hội, nhiều con đường để chúng ta đi. Thi trượt hay không đỗ nguyện vọng 1 vào trường đại học nào đó... không sao cả, ta vẫn có thể thay đổi, cho tới khi tìm được điều đúng đắn. Con có quyền được sai, có quyền được thất bại, được làm lại và chắc chắn sẽ học được nhiều điều quý giá từ sự thất bại đầu đời đó.

Không có gì quá to tát chỉ vì trượt một kỳ thi. Bạn trẻ - hãy sẵn sàng làm một người trưởng thành, dám chịu trách nhiệm với quyết định của mình, với cuộc đời mình và không sợ thất bại...

Nguồn: https://baoquocte.vn/cau-chuyen-mua-thi-nguoi-tre-hay-buoc-vao-doi-tu-tin-boi-cuoc-thi-khong-phai-cuoc-chien-320492.html