Học nghề từ sớm: Không còn là lựa chọn “bất đắc dĩ”
“Thời điểm học xong lớp 9, tôi từng bị nhiều người nói ra nói vào vì không chọn học tiếp cấp ba. Nhưng ba mẹ tôi thì tin: tôi khéo tay, thích may vá, thì học nghề là đúng hướng. Giờ nhìn lại, đó là quyết định thay đổi cuộc đời tôi”, anh Hà Minh Hải, từng là học sinh hệ trung cấp nghề May thời trang tại Trường Cao đẳng Đà Nẵng chia sẻ.
Sau 5 năm làm việc, rèn tay nghề, học thêm chuyên môn quản lý, đến nay anh Hải là tổ trưởng kỹ thuật của một doanh nghiệp may mặc có tiếng tại Đà Nẵng.
Câu chuyện của anh Hải không phải là cá biệt. Từ năm 2018 đến nay, Đà Nẵng liên tục triển khai đề án phân luồng học sinh sau THCS, theo hướng khuyến khích các em học nghề, học trung cấp, trung cấp nghề, thay vì dồn toàn bộ vào hệ THPT. Nhiều trường cao đẳng trên địa bàn đã mở các lớp trung cấp tích hợp văn hóa, giúp học sinh có thể học nghề và học văn hóa song song, sau này vẫn có thể liên thông đại học nếu muốn.
Nguyễn Hữu Tú Phong là một trong những học sinh đầu tiên của chương trình trung cấp Marketing tại Trường Cao đẳng Đà Nẵng. Rời ghế THCS Phong lại có đam mê đặc biệt với kinh doanh. Chỉ sau 3 năm học trung cấp Marketing, đến nay Phong đã trở thành một chuyên viên Marketing kỹ thuật số cho một công ty startup, với mức lương khởi điểm không thua kém cử nhân đại học.
“Bạn bè tôi học xong 12 rồi ôn thi đại học, còn tôi đã đi làm được 2 năm. Tôi thấy mình không hề thua kém, thậm chí còn có kinh nghiệm thực tế nhiều hơn. Quan trọng là mình biết mình muốn gì và theo đuổi nó sớm”, Tú Phong chia sẻ.
“Lối đi khác” nhưng cần định hướng đúng
Theo thầy Võ Lê Anh Huy, cán bộ phụ trách tuyển sinh Trường Cao đẳng Đà Nẵng, mỗi năm nhà trường tiếp nhận hàng trăm hồ sơ học sinh tốt nghiệp lớp 9 đăng ký học hệ trung cấp nghề. Tỷ lệ học sinh học xong có việc làm đạt hơn 85%, đặc biệt ở các ngành kỹ thuật cơ khí, công nghệ thông tin, điện công nghiệp, may thời trang, dịch vụ nhà hàng - khách sạn…
“Thực tế, nhiều em có năng lực thiên về thực hành, kỹ năng tay nghề, nhưng nếu tiếp tục học THPT sẽ rất khó theo nổi chương trình. Trong khi đó, học trung cấp nghề thì các em được thực hành liên tục, rèn tay nghề, sau 2-3 năm là có thể đi làm, có thu nhập. Nếu phụ huynh và học sinh định hướng đúng ngay từ sau THCS, thì học nghề là lựa chọn rất sáng suốt”, thầy Huy khẳng định.
Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay, theo thầy Hồ Viết Hà, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Đà Nẵng – lại nằm ở tâm lý xã hội. “Nhiều phụ huynh vẫn còn định kiến về bằng cấp, họ cho rằng học nghề là kém hơn, là dành cho học sinh yếu. Chính điều đó khiến không ít học sinh dù phù hợp với học nghề lại bị ép chọn con đường học tiếp THPT, rồi vào đại học một cách miễn cưỡng. Cần truyền thông lại một cách mạnh mẽ rằng: học nghề cũng là học – là học để làm, để có việc làm ổn định, không kém gì đại học”, thầy Hà nói.
Từ số liệu thống kê, trong giai đoạn 2020–2024, tỷ lệ học sinh tại thành phố Đà Nẵng đăng ký học nghề sau THCS đã tăng nhẹ, nhưng vẫn chỉ chiếm khoảng 12% tổng số học sinh tốt nghiệp lớp 9. Điều đó cho thấy, dù chủ trương phân luồng đã có, nhưng thực tế triển khai còn gặp nhiều trở lực, nhất là từ tâm lý chuộng bằng cấp.
Để khuyến khích học sinh THCS mạnh dạn chọn học nghề, cần có sự vào cuộc đồng bộ từ nhà trường, gia đình, xã hội. Theo cán bộ tuyển sinh của Trường Cao Đẳng Đà Nẵng: “Tại các buổi tư vấn hướng nghiệp ở trường THCS, chúng tôi cố gắng mời cựu học sinh thành đạt về chia sẻ, tạo niềm tin cho phụ huynh. Đồng thời, các trường nghề cũng cần cam kết về chất lượng đào tạo, liên kết doanh nghiệp để đảm bảo việc làm sau tốt nghiệp.”
Ở góc nhìn khác, anh Hà Minh Hải cho rằng, điều quan trọng là học sinh cần được tôn trọng và khuyến khích theo đuổi sở trường. “Không phải ai cũng phù hợp với đại học. Nếu em nào biết mình khéo tay, đam mê kỹ thuật, thì cứ mạnh dạn chọn nghề. Càng đi sớm, càng có cơ hội sớm. Tôi đã từng trải qua rồi, và không hề tiếc vì chọn nghề ngay từ lớp 9”, anh Hải nói.
Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng coi trọng năng lực thực hành hơn là bằng cấp, thì việc phân luồng sau THCS không còn là “lối rẽ” mà là một hướng đi chiến lược. Để điều này thực sự hiệu quả, cần có sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy giáo dục – từ dạy để thi sang dạy để làm.
Câu chuyện của Hà Minh Hải, Nguyễn Hữu Tú Phong… là minh chứng sống động rằng: chọn nghề sau lớp 9 không phải là “hạ thấp” lý tưởng, mà là biết lựa chọn sớm để vươn lên. Trong một xã hội phát triển nhanh, chọn đúng đường sớm một bước, có thể về đích trước cả những người đi vòng vèo theo “lối mòn”.
Nguồn: https://baodanang.vn/hoc-nghe-sau-lop-9-canh-cua-som-vao-doi-3298351.html
Bình luận (0)