Hướng đến Đại hội Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2025 - 2030: Phát triển Khánh Hòa trở thành trung tâm năng lượng quốc gia

Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, tỉnh Khánh Hòa đã xây dựng các cơ chế, chính sách đột phá để khuyến khích và thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo (NLTT) nhằm thay thế tối đa các nguồn năng lượng hóa thạch, hình thành trung tâm NLTT của cả nước. Các dự án NLTT trên địa bàn tỉnh đóng góp tích cực trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, góp phần thúc đẩy kinh tế tỉnh tiếp tục tăng trưởng, thuộc nhóm tăng trưởng cao trên cả nước.

Biến bất lợi thành lợi thế

Với các quyết sách đúng đắn để thu hút đầu tư; chuyển những khó khăn, bất lợi, thách thức thành cơ hội và lợi thế để phát triển; khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên từ nắng, gió để phát triển điện NLTT, thúc đẩy tăng trưởng các ngành kinh tế, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư chiến lược và huy động được nhiều nguồn vốn xã hội cho đầu tư phát triển. Các dự án năng lượng đã và đang đầu tư phát huy hiệu quả, tạo động lực mới, sức bật mới trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo cơ hội phát triển nhanh hơn.

Điện gió Đầm Nại. Ảnh: Trần Duy

Tính đến tháng 6-2025, khu vực phía nam Khánh Hòa có 57 dự án NLTT với 3.749,942MW, trong đó có 11 dự án thủy điện công suất 329,5MW; 11 dự án điện gió trên bờ công suất 667,25MW; 35 dự án điện mặt trời tập trung công suất 2466,79MW và 286,4MW điện mặt trời mái nhà; sản lượng điện phát lên hệ thống điện quốc gia 8,7 tỷ kWh, chiếm 6,69% trong tổng sản lượng điện phát của NLTT cả nước (130 tỷ kWh) góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Khu vực phía bắc Khánh Hòa cũng đang sở hữu nguồn tài nguyên năng lượng dồi dào, từ các dự án hiện hữu đến tiềm năng chưa được khai thác, định hình rõ nét vai trò trung tâm năng lượng của khu vực và cả nước. Hiện phía bắc tỉnh có 9 dự án NLTT với tổng công suất 580,6MW đi vào hoạt động hiệu quả. Cùng với đó, Nhà máy Nhiệt điện BOT Vân Phong 1 với tổng công suất 1.320MW mỗi năm cung cấp cho hệ thống lưới điện quốc gia khoảng 9 tỷ kWh thông qua hệ thống đường dây truyền tải 500kV Vân Phong - Vĩnh Tân, đóng góp khoảng 3% lượng điện quốc gia. 

Thúc đẩy tăng trưởng, giảm phát thải khí nhà kính

Những con số trên khẳng định ý nghĩa và tầm quan trọng mang tính đột phá của giải pháp hình thành và phát triển trung tâm NLTT của tỉnh; đây là giải pháp có tính đột phá để có thể khai thác triệt để và hiệu quả nguồn NLTT ở những khu vực giàu tài nguyên NLTT (gió, mặt trời) và có quỹ đất phù hợp để khai thác mà ít cạnh tranh với các nhu cầu sử dụng đất khác. 

Các dự án năng lượng, NLTT góp phần nâng cao giá trị sử dụng đất đối với diện tích đất, nhất là đất khô cằn, hoang hóa, không phát triển được nông nghiệp; đặc biệt tối ưu hóa sử dụng đất sản xuất muối kết hợp phát triển năng lượng (điện gió) và đất sản xuất nông nghiệp kết hợp phát triển năng lượng. Đơn cử, BIM Group, nắm bắt cơ hội, từ năm 2018 đã khởi công và hoàn thành 3 nhà máy điện mặt trời BIM 1, 2, 3, tới năm 2020 đã đạt tổng công suất 405MWp. Tháng 9-2021, BIM Group đưa Nhà máy điện gió BIM với tổng công suất 88MW, với vốn đầu tư 3.110 tỷ đồng đi vào hoạt động, chính thức hoàn thiện tổ hợp kinh tế xanh sản xuất muối sạch và NLTT có tổng mức đầu tư 12.000 tỷ đồng, giúp tối ưu hóa giá trị của tài nguyên đất, hạn chế ảnh hưởng đến đời sống dân sinh.
Tỷ lệ nguồn thu thuế từ lĩnh vực năng lượng ngày càng chiếm tỷ trọng khá lớn trong cơ cấu tổng thu nội địa do ngành thuế quản lý. Điển hình, Nhà máy Nhiệt điện BOT Vân Phong 1, năm 2024 đóng góp cho ngân sách địa phương 1.107 tỷ đồng; 6 tháng đầu năm 2025, đóng góp vào ngân sách địa phương hơn 506 tỷ đồng; Hay, năm 2024, các dự án NLTT chiếm ¼ tổng số thu ngân sách tỉnh Ninh Thuận cũ, giải quyết việc làm cho khoảng 18.505 lao động của tỉnh. Đồng thời, góp phần phát triển công nghiệp, công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, các dự án NLTT hoàn thành hòa lưới điện quốc gia, góp phần làm giảm phát thải khí nhà kính với tỷ lệ giảm phát thải 97,9% so với sử dụng điện truyền thống (điện than) và thực hiện các mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Việc thúc đẩy, khuyến khích phát triển NLTT, năng lượng sạch của tỉnh góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu và cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, hướng đến mục tiêu chuyển dịch năng lượng đưa phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050. Các dự án năng lượng đã và đang đầu tư phát huy hiệu quả, tạo động lực mới, sức bật mới trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo cơ hội phát triển nhanh hơn.

Thủ phủ năng lượng quốc gia

Ngày 14-7-2025, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 01-NQ/TU về tăng trưởng kinh tế 2 con số giai đoạn 2025 - 2030 với mục tiêu sớm đưa tỉnh Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Trong đó, nghị quyết đề ra mục tiêu đến năm 2030: Phát triển Khánh Hòa trở thành trung tâm năng lượng điện quốc gia.
Để thực hiện được mục tiêu trên, Tỉnh ủy xác định năng lượng - một trong 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách; tốc độ phát triển ngành năng lượng của tỉnh bình quân tăng 20%/năm trong giai đoạn 2026 - 2030. Phấn đấu đến năm 2030 đưa vào khai thác vận hành 14.000MW, trong đó giai đoạn 2025 - 2030 đưa vào khai thác 8.200MW (2.300MW điện mặt trời tập trung, 1.800MW điện năng lượng gió trên bờ, 1.500MW điện khí LNG; 2.400MW thủy điện tích năng và các loại điện khác) và phát triển tỉnh trở thành trung tâm năng lượng điện quốc gia.

Tỉnh cũng định hướng sẽ thu hút đầu tư theo thứ tự: Điện mặt trời, điện gió, điện khí (LNG), điện hạt nhân. Các vị trí cụ thể gồm các xã: Vĩnh Hải, Phước Dinh và khu vực lân cận (điện hạt nhân); Thuận Nam, Thuận Bắc và khu vực lân cận (điện mặt trời, điện gió, LNG); Bác Ái, Ninh Sơn và khu vực lân cận (điện tích năng); Khu Kinh tế Vân Phong (LNG).

Hiện nay, tỉnh đang đẩy nhanh triển khai các bước xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2 và các dự án thành phần, cùng một số cơ chế, chính sách đặc biệt áp dụng cho tỉnh để thực hiện dự án. Dự kiến, đến năm 2031 khi Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 đưa vào vận hành, tỉnh sẽ có thêm 4.800MW năng lượng sạch. Đồng thời, tỉnh đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án nguồn điện quan trọng, dự án ưu tiên đầu tư tới năm 2030, nhất là dự án thủy điện tích năng Bác Ái, Phước Hòa, LNG Cà Ná... Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, đề án, quy hoạch, kế hoạch... liên quan đến phát triển năng lượng xanh, sạch, NLTT. Nhất là, tỉnh đang khẩn trương kiến nghị và triển khai xây dựng đề án Trung tâm dịch vụ công nghiệp, dịch vụ NLTT liên vùng; phát triển tổ hợp công nghiệp chế tạo xanh, công nghiệp phụ trợ; trung tâm công nghiệp xanh - NetZero; Trung tâm sản xuất chip bán dẫn, công nghệ trí tuệ AI; Trung tâm dữ liệu quốc gia, khu vực, thế giới... theo ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 113-TB/VPTW ngày 13/12/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng. Đây là điều kiện thuận lợi để đưa tỉnh Khánh Hòa trở thành trung tâm năng lượng lớn nhất cả nước và là “thủ phủ năng lượng sạch Việt Nam” trong thời gian đến. 

Để hoàn thành các mục tiêu đề ra, thời gian tới, tỉnh sẽ tăng cường công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, địa phương về mục đích, ý nghĩa, lợi ích của người dân, của địa phương và của đất nước về phát triển các dự án năng lượng sạch, NLTT trên địa bàn tỉnh. Vận động tạo sự đồng thuận của người dân trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án; đồng thời quan tâm giải quyết chế độ, chính sách đảm bảo lợi ích tối đa cho người dân trong thẩm quyền và quy định của pháp luật.

Đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị hạ tầng, để Trung ương triển khai thực hiện dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, phấn đấu hoàn thành và đưa vào vận hành trong theo đúng kế hoạch của Trung ương. Tập trung phát triển điện gió ven biển và ngoài khơi, điện mặt trời, điện khí LNG, năng lượng Hydrogen xanh, điện hạt nhân, thủy điện tích năng theo quy hoạch được duyệt. Tập trung đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng truyền tải, kết nối lưới điện quốc gia với hệ thống trạm 500kV, 220kV và xây dựng, ban hành chính sách ưu đãi theo thẩm quyền trong thu hút nhà đầu tư vào năng lượng. 

Với những quyết sách đúng đắn, tỉnh đã chuyển hướng chiến lược phát triển, biến bất lợi của nắng, gió, biển; những vùng đất khô cằn, sỏi đá; chiều dài của đường bờ biển thành những trang trại điện gió, điện mặt trời trên cạn, trên biển, tạo ra nguồn điện năng sạch phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đưa Khánh Hòa trở thành Trung tâm năng lượng điện quốc gia.

BÌNH AN

Nguồn: https://baokhanhhoa.vn/chinh-tri/tien-toi-dai-hoi-xiv-cua-dang/202508/huong-den-dai-hoi-dang-bo-tinh-khanh-hoa-lan-thu-xix-nhiem-ky-2025-2030-phat-trien-khanh-hoa-tro-thanh-trung-tam-nang-luong-quoc-gia-dd80fe8/