Hướng tới mục tiêu xây dựng khu công nghiệp sinh thái

Một góc Khu công nghiệp Hòa Khánh. Ảnh: HOÀNG HIỆP

Để hiện thực hóa đề án này, thành phố triển khai xây dựng lộ trình chuyển đổi một số khu công nghiệp hiện trạng sang mô hình khu công nghiệp sinh thái. Bên cạnh đó, tổ chức điều tra, khảo sát, báo cáo đánh giá thực trạng phát triển của các khu công nghiệp; tham vấn ý kiến các bên liên quan về bộ tiêu chí khu công nghiệp sinh thái...

Thành phố tổ chức một số hội thảo, hoạt động tập huấn để tăng cường năng lực về chuyển đổi mô hình khu công nghiệp sinh thái cho các doanh nghiệp tại các khu công nghiệp nhằm phổ biến, hướng dẫn thực hiện các tiêu chí về khu công nghiệp sinh thái, sản xuất sạch hơn, kiểm toán năng lượng...

Cùng với đó, hỗ trợ thực hiện báo cáo đánh giá, đề xuất giải pháp sản xuất sạch hơn trong công nghiệp cho 16 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố; hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị cho 45 doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn về trang bị ứng dụng máy móc thiết bị với tổng kinh phí thực hiện hơn 22,697 tỷ đồng, trong đó kinh phí từ nguồn khuyến công địa phương hơn 8 tỷ đồng; có 4 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp được hỗ trợ thực hiện các giải pháp để giảm thiểu phát thải khí nhà kính...

Thực hiện dự án “Triển khai khu công nghiệp sinh thái Việt Nam theo hướng tiếp cận từ chương trình khu công nghiệp sinh thái toàn cầu”, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng phối hợp Trung tâm sản xuất sạch Việt Nam tiến hành nhiều đợt đánh giá tiềm năng xây dựng mạng lưới cộng sinh công nghiệp tại Khu công nghiệp Hòa Khánh.

Trên cơ sở đó, xác định một số liên kết cộng sinh công nghiệp tiềm năng, nhất là liên kết giữa Công ty TNHH Nhà máy bia Heineken Việt Nam - Đà Nẵng với Công ty CP Đầu tư sản xuất năng lượng xanh, trong đó, biogas (gồm 20-30% lượng khí carbonic, 60-70% lượng khí mê-tan và tỷ lệ nhỏ khí nitơ, ôxy, hơi nước...) có nhiệt trị lý thuyết tương đương 27,68MJ/m³ được thu hồi làm nhiên liệu.

Phó trưởng ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng Thái Ngọc Trung cho biết, thành phố chọn Khu công nghiệp Hòa Khánh tham gia chương trình khu công nghiệp sinh thái của Việt Nam và đã triển khai được nửa chặng đường.

Đồng thời, bố trí nguồn vốn gần 50 tỷ đồng để đầu tư nâng cấp hạ tầng kỹ thuật và phủ thêm mảng xanh cho khu công nghiệp này. Sở Khoa học và Công nghệ đã hỗ trợ cho các doanh nghiệp thay đổi công nghệ theo hướng sản xuất sạch hơn...

Theo báo cáo số 431/BC-UBND của UBND thành phố về tình hình thực hiện đề án “Xây dựng Đà Nẵng - Thành phố môi trường” giai đoạn 2021-2030, việc có 1 khu công nghiệp đạt tiêu chuẩn khu công nghiệp sinh thái theo tiêu chí quốc gia vào năm 2025 là khó khả thi, do có nhiều khó khăn trong chuyển đổi theo mô hình khu công nghiệp sinh thái.

Nguyên nhân là khu công nghiệp đã đi vào hoạt động hơn 20 năm, cơ sở hạ tầng xuống cấp, nhiều cơ sở sản xuất cũ và công nghệ lạc hậu... Mặt khác, các tiêu chí về khu công nghiệp sinh thái được quy định chung tại Nghị định số 35/2022/NĐ-CP của Chính phủ chưa có phương thức đánh giá cụ thể về quy định đối với mô hình cộng sinh công nghiệp, trách nhiệm ban hành khung dữ liệu thông tin về nguyên liệu sản xuất và phát thải, mốc thời gian đối chiếu số liệu sản xuất sạch hơn... Một số tiêu chí được xác định là rất khó đạt được trong điều kiện hiện nay.

Theo các chuyên gia và nhà khoa học, trước những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải, để đạt được mục tiêu đề ra, bên cạnh chuyển đổi Khu công nghiệp Hòa Khánh, thành phố cần tiếp cận mô hình khu công nghiệp sinh thái khi đầu tư các khu, cụm công nghiệp mới.

TS. Đặng Quang Hải, Trung tâm Công nghệ sinh học (Sở Khoa học và Công nghệ) đề nghị, các bộ, ngành cần cụ thể hóa khung quốc tế, ban hành khung quốc gia về khu công nghiệp sinh thái để các bên hiểu đúng về các yếu tố cấu thành cũng như các định hướng xây dựng, phát triển và chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái.

Thành phố Đà Nẵng cần quy hoạch, thành lập khu công nghiệp sinh thái đón đầu cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được xây dựng và quản lý dựa trên nguyên tắc sinh thái công nghiệp, cộng sinh công nghiệp. Các khu công nghiệp mới cần được xây dựng thành các khu công nghiệp sinh thái ngay từ đầu trên cơ sở lợi thế, điều kiện và khả năng thực hiện. Ngoài ra cần tập trung xây dựng kế hoạch và thực hiện chuyển đổi nhanh các khu công nghiệp hiện hữu tiệm cận với mô hình khu công nghiệp sinh thái.

Theo kết quả nghiên cứu của TS. Đặng Quang Hải, để xây dựng khu công nghiệp mới cũng như chuyển đổi khu công nghiệp truyền thống theo mô hình khu công nghiệp sinh thái thành công cần phải có tài chính, công nghệ, hợp tác và liên kết.

Việc phát triển khu công nghiệp sinh thái đòi hỏi các nguồn tài chính lớn cho việc xây dựng hạ tầng xanh, đầu tư công nghệ sạch và các giải pháp bền vững. Vì vậy, thành phố cần nghiên cứu khai thác, kết hợp các chính sách, cơ chế ưu đãi của Nhà nước và kiến nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp; sử dụng ngân sách địa phương và tìm kiếm các nguồn tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, chuyển đổi xanh theo mô hình doanh nghiệp sinh thái.

Tăng cường nghiên cứu khoa học để đổi mới công nghệ và áp dụng các công nghệ sạch, phát thải ít carbon, phát triển các mô hình cộng sinh công nghiệp tái sử dụng chất thải, chuyển chất thải thành năng lượng và xử lý chất thải... làm cơ sở tiến đến khu công nghiệp sinh thái.

HOÀNG HIỆP

Nguồn: https://baodanang.vn/kinhte/202505/huong-toi-muc-tieu-xay-dung-khu-cong-nghiep-sinh-thai-4006837/