Ðịnh hình vùng nông sản chủ lực cho xuất khẩu

Việc tổ chức sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ là bước đi tất yếu để đưa nông sản địa phương vươn xa, mà còn là cam kết về một nền nông nghiệp bền vững, gắn với chuỗi giá trị toàn cầu.

Vùng nguyên liệu phong phú, quy mô lớn

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đoàn Ngọc Có cho biết: Hiện nay, tỉnh đang tập trung phát triển những mặt hàng nông sản có giá trị kinh tế cao, nhu cầu lớn từ thị trường quốc tế như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cùng các loại cây ăn quả nhiệt đới như chuối, bơ, chanh dây, sầu riêng…

Bên cạnh đó, tỉnh cũng phát triển dược liệu như nấm linh chi đỏ, nghệ, sả, gừng…, mở ra phân khúc thị trường mới. Đến nay, khoảng 50% diện tích cây trồng sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế, khẳng định tư duy chuyển từ sản xuất đại trà sang sản xuất bền vững, gắn với doanh nghiệp (DN) trong toàn chuỗi giá trị.

“Đáng chú ý, cà phê Gia Lai đã có mặt tại 60 quốc gia; trái cây tươi được xuất chủ yếu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc; trong khi trái cây chế biến hướng đến thị trường châu Âu”- ông Có cho hay.

Gia Lai thu hút nhiều nhà máy chế biến trái cây xuất khẩu. **Ảnh: Vũ Thảo**

Ngoài ra, tỉnh hiện có 92 sản phẩm OCOP đạt 4-5 sao có tiềm năng xuất khẩu, tập trung vào nhóm nông sản, bún bánh và thực phẩm, hàng thủ công mỹ nghệ và dược liệu.

Với 248 mã số vùng trồng xuất khẩu sang Trung Quốc (10.095 ha) và 40 cơ sở đóng gói công suất 1.800 tấn/ngày, Gia Lai có nền tảng tốt để phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững, gia tăng kim ngạch xuất khẩu.

Trên địa bàn tỉnh đã hình thành một số chuỗi liên kết trong sản xuất cà phê, chanh dây, sầu riêng, dược liệu… Những mô hình này giúp nông dân tối ưu chi phí đầu vào, ổn định đầu ra, đồng thời bảo đảm chất lượng đồng nhất và nâng cao giá trị sản phẩm.

Đặc biệt, việc đầu tư vào hạ tầng, công nghệ và quy trình chuẩn quốc tế đã giúp nông sản Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Liên kết tạo lợi thế xuất khẩu

Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (phường An Phú) là DN liên kết sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn 4C, Rainforest Alliance, với sản lượng khoảng 160 nghìn tấn/năm.

Phó Giám đốc Công ty Trần Thị Lan Anh cho biết: “Thành công của Vĩnh Hiệp đến từ sự đồng hành của hơn 10.000 nông hộ, tổ hợp tác, HTX. Chúng tôi chú trọng chuyển giao kỹ thuật, chuyển đổi số, xây dựng chuỗi giá trị liên kết đa tầng, không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn giảm thiểu tác động môi trường, hướng đến phát triển bền vững”.

Mỗi năm, Công ty Cổ phần Chăn nuôi Gia Lai xuất khẩu 62.000 tấn chuối đi Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. **Ảnh: Vũ Thảo**

Bên cạnh khoảng 240 nghìn tấn cà phê xuất khẩu mỗi năm, những năm gần đây trái cây tươi và trái cây chế biến (chuối, sầu riêng, chanh dây, xoài, thơm) cũng nổi lên là những đối tượng xuất khẩu giàu tiềm năng. Một số tập đoàn, DN lớn như Nafoods, Hoàng Anh Gia Lai, Thaco Agri… đã đầu tư phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn, tạo ra xu hướng canh tác tiên tiến, nền tảng quan trọng để phát triển bền vững.

Với độ cao trung bình 700-800 m so với mực nước biển, khu vực các xã Chư Sê, Ia Băng, Kon Gang, Bàu Cạn, Lơ Pang… có điều kiện lý tưởng để phát triển cây chuối già Nam Mỹ. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt, chuối nơi đây có hương vị đậm, mẫu mã đẹp, đạt chuẩn yêu cầu của thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Hiện, mỗi năm tỉnh xuất khẩu khoảng 150 nghìn tấn chuối.

Ông Nguyễn Ngọc Mai-Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi Gia Lai (Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai) cho biết: Công ty hiện đang sở hữu 1.700 ha cây ăn trái, trong đó diện tích chuối già Nam Mỹ là 1.380 ha đã đạt chứng nhận GlobalGAP. Mỗi năm chúng tôi xuất sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc khoảng 62.000 tấn chuối tươi.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Linh-Giám đốc dự án vùng nguyên liệu (xã Ia Băng) thuộc Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Hưng Sơn-cho hay: “Qua nghiên cứu thị trường cho thấy nhu cầu tiêu thụ chuối ở một số quốc gia như Singapore, Malaysia, Trung Đông… rất lớn. Đây là dư địa để công ty nghiên cứu mở rộng thêm diện tích nhằm nâng sản lượng hàng, đáp ứng nhu cầu của đối tác”.

Gia Lai hiện có 8.500 ha sầu riêng, với sản lượng khoảng 57.725 tấn. **Ảnh: Vũ Thảo**

Cùng với chuối, sầu riêng cũng tăng diện tích nhanh chóng nhờ sự tham gia của nhiều DN lớn, áp dụng quy trình hiện đại, bảo đảm năng suất ổn định và chất lượng đồng đều.

Ông Hồ Đắc Quang-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Cây ăn trái Thagrico Cao Nguyên (thuộc Thaco Agri) cho hay: “Công ty có gần 1.000 ha sầu riêng tại xã Ia Tôr và Ia Púch. Năm nay, 100 ha đầu tiên bước vào thời kỳ cho kinh doanh, sản lượng khoảng 1.000 tấn. Dự kiến đến năm 2026 sản lượng sầu riêng đạt khoảng 3.000 tấn, năm 2027 sẽ đạt 5.000-6.000 tấn, và đến năm 2030 sẽ đạt 10.000 tấn. Khoảng 70% sản lượng sẽ xuất khẩu, 30% tiêu thụ trong nước”.

Ông Quang nhấn mạnh, để sầu riêng chinh phục thị trường quốc tế, sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn mà khách hàng đặt ra, đặc biệt không để tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

Khi nông dân mạnh dạn áp dụng tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP, sản phẩm hoàn toàn có thể xuất hiện trên kệ hàng nhiều quốc gia. Thực tế, năm 2024, xuất khẩu sầu riêng đã mang về cho Việt Nam 3,2 tỷ USD-mức kỷ lục, cho thấy tiềm năng to lớn của loại trái cây này.

Nguồn: https://baogialai.com.vn/dinh-hinh-vung-nong-san-chu-luc-cho-xuat-khau-post568249.html