Mạch nguồn Đồng Di

Góp sản vật làm bữa giỗ chung

Làng Đồng Di chỉ có 120 hộ dân nhưng có đến 20 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 78 liệt sĩ hy sinh trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và một liệt sĩ ngã xuống trong thời bình.

Ông Lê Quang Pháp (83 tuổi), Trưởng Ban đại diện Hội Thân nhân liệt sĩ thôn Đồng Di chậm rãi kể về Đồng Di, một “địa chỉ đỏ” trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại. Tinh thần quật cường của người dân nơi đây được gói gọn trong hai câu thơ: “Không đi chính phủ tình nghi/ Đi thì sợ lính Đồng Di, Tây Hồ”. Điều đó cho thấy ý chí kiên trung, sự dũng cảm che chở cán bộ cách mạng của bà con nơi đây, bất chấp hiểm nguy, đã đi vào tiềm thức và trở thành niềm tự hào của mỗi người con Đồng Di.

Làng Đồng Di giàu truyền thống cách mạng, dũng cảm, kiên cường của TP.Huế.

Với ông Pháp, người đã gần 20 năm gắn bó với công tác vận động, tổ chức ngày giỗ chung, luôn ý thức rõ trách nhiệm và vinh dự của mình. Đó không chỉ là một công việc mà là sự tri ân sâu sắc đến những người đã vĩnh viễn nằm lại. “Trước đây, bà con chỉ làm lễ giỗ nhỏ lẻ trong mỗi gia đình”, ông Pháp kể. Đến năm 2003, khi Hội Con liệt sĩ làng Đồng Di (tiền thân của Hội Thân nhân liệt sĩ ) được thành lập với 12 thành viên, ý tưởng về một ngày giỗ chung mới hình thành. Ban đầu, các gia đình thay phiên nhau đăng cai, mỗi người góp một chút lễ vật, từ nải chuối, con gà, đến buồng cau, vài lon nếp, mâm ngũ quả... Cứ thế, hoạt động ý nghĩa này được duy trì đều đặn, diễn ra vào ngày 27/7 hằng năm.

Ngày giỗ chung không chỉ là dịp để tưởng nhớ mà còn là cơ hội để những người con, cháu của các liệt sĩ và các Mẹ Việt Nam Anh hùng ngồi lại bên nhau, ôn lại quá khứ hào hùng của cha ông và thăm hỏi, động viên nhau trong cuộc sống.

Biểu tượng của lòng biết ơn

Một trong những công trình ý nghĩa nhất của Hội Thân nhân liệt sĩ thôn Đồng Di là việc xây dựng Nhà bia tưởng niệm anh linh các anh hùng liệt sĩ, Mẹ Việt Nam Anh hùng và Công viên văn hóa cộng đồng. Trên tấm bia đá trang trọng khắc ghi tên tuổi của tất cả các liệt sĩ và Mẹ Việt Nam Anh hùng của quê hương, cùng một bài văn tri ân những đóng góp, hy sinh không thể đo đếm.

Ông Pháp xúc động kể về hành trình xây dựng nhà bia: “Lúc đầu, kinh phí rất khó khăn, thân nhân các gia đình liệt sĩ chỉ đóng góp được 39 triệu đồng, dự tính chỉ làm một nhà bia đơn giản. Về sau, thấy việc làm quá ý nghĩa, chính quyền địa phương đã đồng ý cấp đất. Bà con thân nhân gia đình liệt sĩ quê Đồng Di trên khắp cả nước đã hỗ trợ hơn 500 triệu đồng để xây dựng nhà bia khang trang như hiện tại”.

Ông Lê Quang Pháp, Trưởng ban đại diện Hội thân nhân liệt sĩ (bìa phải) thắp nhang tại Nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ và Mẹ Việt Nam Anh hùng thôn Đồng Di.

Để có được nơi tổ chức ngày giỗ chung ấm cúng như ngày nay có sự góp sức rất lớn của gia đình cụ Dương Quang Chinh – có 5 liệt sĩ – đã không quản ngại khó khăn, đi từ Bắc vào Nam suốt gần 3 năm để kết nối, vận động bà con đồng hương hỗ trợ tiền tài, vật chất. Ngoài sự đóng góp của các nhà hảo tâm, con cháu làng Đồng Di và thành viên Hội Thân nhân liệt sĩ còn duy trì đóng góp 300.000 đồng tiền hội phí mỗi năm để duy trì kinh phí cho ngày giỗ chung cũng như thăm hỏi, động viên những thành viên trong Hội lúc ốm đau, hoạn nạn.

Nhà bia tưởng niệm anh linh các anh hùng liệt sĩ, Mẹ Việt Nam Anh hùng thôn Đồng Di không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là biểu tượng của lòng biết ơn, là nơi để thế hệ sau nhìn vào và ghi nhớ công lao của cha ông. Từ năm 2012, lễ hiệp kỵ các liệt sĩ, Mẹ Việt Nam Anh hùng được tổ chức hằng năm tại khu vực nhà bia vào ngày 27/7. Những năm đầu, lễ giỗ chỉ gói gọn trong Hội Thân nhân liệt sĩ. Nhưng dần dần, Hội đã mở rộng, mời các nhà sư chùa Từ Hóa về làm lễ cầu siêu cho tất cả các liệt sĩ, không phân biệt là người trong hay ngoài địa phương. Từ đó, sức lan tỏa của ngày giỗ chung càng mạnh mẽ hơn. Đến nay, lễ hiệp kỵ, cầu siêu đã trở thành một lễ lớn của toàn bộ người dân thôn Đồng Di.

Nguồn: https://baodaklak.vn/van-hoa-du-lich-van-hoc-nghe-thuat/202507/mach-nguon-dong-di-c8b0c17/