Mô hình tổ chức cơ quan báo chí tinh gọn, tăng hiệu quả định hướng dư luận

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tham dự phiên họp.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày Tờ trình dự thảo Luật. Ảnh: quochoi.vn

Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) bám sát 4 nhóm chính sách

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày nội dung cơ bản Tờ trình của dự án Luật Báo chí (sửa đổi). Theo đó, bố cục của dự án Luật gồm 4 chương, 50 điều (giảm 2 chương, 11 điều so với Luật Báo chí năm 2016).

Dự án Luật Báo chí (sửa đổi) bám sát 4 nhóm chính sách đã được thông qua tại Nghị quyết số 148/NQ-CP ngày 22-9-2024 của Chính phủ, phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9-2024 và những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn theo chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, trong đó có sắp xếp, tinh gọn cơ quan báo chí; về phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Một số vấn đề đổi mới quan trọng, mang tính đột phá của dự án Luật gồm: Bổ sung quy định về vị trí của báo chí, quy định các nguyên tắc về mô hình hoạt động, kinh tế báo chí, mở rộng không gian hoạt động của báo chí để phát triển báo chí trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong kỷ nguyên mới...

Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Báo chí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định về việc tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm thông tin có tính chất báo chí trên không gian mạng trong pháp luật có liên quan để khắc phục tình trạng một bộ phận người dùng mạng xã hội lan truyền thông tin có tính chất báo chí nhưng không đúng sự thật, sai lệch với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, gây mất ổn định an ninh - trật tự xã hội.

Về các loại hình báo chí, so với Luật Báo chí hiện hành, dự thảo Luật tiếp tục phân chia báo chí thành 4 loại nhưng đã sửa đổi tên gọi, đề nghị việc sử dụng các khái niệm cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để thống nhất với thuật ngữ chuyên ngành, mang tính phổ quát và không gây hiểu nhầm.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: quochoi.vn

Theo dự thảo Luật, “Cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; được có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ”. Quy định này xác định 2 tiêu chí để trở thành cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, đó là: Có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc và có cơ chế đặc thù về tài chính. Tuy nhiên, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể về 2 tiêu chí này...

Có ý kiến cho rằng, để tạo điều kiện cho hoạt động báo chí phát triển, nhất là trước sự phát triển mạnh mẽ của internet, mạng xã hội, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông tin, truyền thông, cần nghiên cứu xây dựng “tập đoàn báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện” thay thế cho “cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện” như trong dự thảo Luật nhằm cụ thể hóa một số văn bản của Đảng.

Về các nội dung liên quan đến “kinh tế báo chí”, dự thảo Luật đã bổ sung, hoàn thiện một số quy định nhằm tạo điều kiện cho cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tháo gỡ khó khăn trong hoạt động. Tuy nhiên, dự thảo Luật còn thiếu khái niệm “kinh tế báo chí”; một số quy định chưa cụ thể, chưa thực sự tạo thay đổi lớn về “kinh tế báo chí”, chưa giải quyết được những vướng mắc, khó khăn đặt ra với cơ quan báo chí, còn thiếu quy định cụ thể liên quan đến đầu tư công và cơ chế tự chủ...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng phát biểu thảo luận tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan báo chí trong thực hiện kinh tế báo chí

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, khái niệm báo chí trong dự thảo Luật chưa thực sự nhất quán, cần phải làm rõ thêm. Về hoạt động báo chí trên không gian mạng, Khoản 3 Điều 30 của dự thảo Luật quy định về cơ quan vận hành nền tảng số báo chí quốc gia có trách nhiệm bảo đảm nguyên vẹn nội dung thông tin đã đăng, phát trên nền tảng số báo chí quốc gia. Đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm cơ quan vận hành nền tảng số báo chí quốc gia là cơ quan nào? Việc này nhằm tránh làm phát sinh tổ chức bộ máy và không phù hợp với chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tên gọi, tổ chức bộ máy trong giai đoạn hiện nay...

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi phát biểu tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Quan tâm đến vấn đề kinh tế báo chí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng, đây là vấn đề rất cần thiết và quan trọng đối với các cơ quan báo chí, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, nên đề nghị sẽ “mở” nhiều hơn.

“Chúng ta đã có những cơ chế kinh tế cho các doanh nghiệp nhà nước, cho các đơn vị sự nghiệp công. Cho phép nghiên cứu và vận dụng để làm sao mở cho các cơ quan báo chí có được những hoạt động kinh tế báo chí thông thoáng và đảm bảo các quy định”, ông Phan Văn Mãi nêu.

Quang cảnh phiên họp thứ 50. Ảnh: media.quochoi — Quang cảnh phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, nguyên tắc xây dựng dự thảo Luật là bảo đảm tính khả thi, phù hợp với số hóa và khuyến khích kinh tế báo chí.

Tổng hợp khái niệm báo chí cần phù hợp với việc chuyển đổi số, tránh nhầm lẫn loại hình. Mô hình tổ chức nhìn chung tinh gọn, tăng hiệu quả định hướng dư luận. Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải bảo đảm yêu cầu tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông tin trên nền tảng số; có cơ chế phù hợp để phát triển sự nghiệp báo chí cách mạng, tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên các nền tảng xã hội, giữ vững mặt trận thông tin tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng xuyên biên giới.

Thứ hai là tiếp tục sắp xếp hệ thống báo chí truyền thông theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đúng theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TƯ. Cần tăng cường trách nhiệm của các cơ quan chủ quản, người đứng đầu.

Thứ ba là có giải pháp hiệu quả chấn chỉnh, xử lý nghiêm các sai phạm, nhất là những sai phạm trên môi trường mạng.

Thứ tư là phải thực hiện tốt việc thông tin tuyên truyền và tạo sự đồng thuận, niềm tin xã hội.

Thứ năm là phát triển cơ quan, tập đoàn báo chí chủ lực quốc gia có vai trò định hướng thông tin...

Lưu ý thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các nội dung liên quan tới kinh tế báo chí cần hướng dẫn cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan báo chí trong quá trình triển khai thực hiện.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/mo-hinh-to-chuc-co-quan-bao-chi-tinh-gon-tang-hieu-qua-dinh-huong-du-luan-718896.html