Ngân hàng chiếm ưu thế trên 'sân chơi' tài...

Luật hóa thị trường, lập sàn giao dịch số

Theo số liệu từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), năm 2024, Việt Nam ghi nhận khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, xếp thứ 7 toàn cầu. Tổng lượng tiền mã hóa được chuyển về nước đạt hơn 105 tỷ USD – dù có sụt giảm so với con số 120 tỷ USD của năm 2023, nhưng vẫn cho thấy mức độ tham gia thị trường rất cao. Hiện có khoảng 20 sàn giao dịch tài sản mã hóa đang hoạt động tại Việt Nam.

Nhằm đưa thị trường này vào khuôn khổ quản lý, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Nghị quyết về thí điểm triển khai thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Đáng chú ý, dự thảo đưa ra điều kiện cấp phép cho các tổ chức vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa, trong đó yêu cầu mức vốn điều lệ thực góp tối thiểu lên tới 10.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, ít nhất 35% vốn phải do từ hai tổ chức trở lên nắm giữ, gồm các ngân hàng, công ty chứng khoán, bảo hiểm, công ty quản lý quỹ hoặc doanh nghiệp công nghệ. Phần vốn còn lại – 65% – chỉ được sở hữu bởi tổ chức, không cho phép cá nhân tham gia.

Yêu cầu vốn điều lệ này gây xôn xao vì cao vượt trội so với nhiều lĩnh vực khác. Đơn cử, thành lập một ngân hàng thương mại chỉ cần 3.000 tỷ đồng; một công ty bảo hiểm phi nhân thọ cần 450 tỷ đồng; công ty bảo hiểm sức khỏe cần 400 tỷ đồng; còn doanh nghiệp vận tải hàng không cần khoảng 300 tỷ đồng. So sánh này cho thấy sự nghiêm ngặt đặc biệt đối với lĩnh vực tài sản số.

Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 vừa được tổ chức, nhiều chuyên gia nhận định rằng các lĩnh vực như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, công nghệ và quản lý quỹ đang nắm giữ lợi thế cạnh tranh rõ rệt để bước vào thị trường tài sản mã hóa.

Ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhận định các công ty chứng khoán, quản lý quỹ có nền tảng kinh nghiệm trong xử lý giao dịch, quản lý tài sản và vận hành hệ thống khớp lệnh cho khách hàng. Trong khi đó, các công ty công nghệ sẽ đóng vai trò cốt lõi trong việc phát triển nền tảng giao dịch dựa trên blockchain, còn các doanh nghiệp bảo hiểm có thể cung cấp giải pháp quản trị rủi ro cho nhà đầu tư.

Các ngân hàng thương mại đặc biệt là nhóm Big4 gồm BIDV, Vietcombank, VietinBank và Agribank được đánh giá cao nhờ tiềm lực tài chính lớn, kinh nghiệm kiểm soát dòng tiền và năng lực phòng chống rửa tiền.

Hiện mỗi ngân hàng này đang quản lý lượng tiền gửi từ 1,5 đến 2 triệu tỷ đồng. Tính đến cuối quý I/2025, Vietcombank có vốn điều lệ hơn 83.000 tỷ đồng, BIDV hơn 70.000 tỷ đồng, VietinBank hơn 53.000 tỷ đồng và Agribank hơn 51.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân cũng lọt vào Top 10 về quy mô vốn điều lệ, như VPBank (gần 80.000 tỷ đồng), Techcombank (hơn 70.000 tỷ đồng), MB (hơn 61.000 tỷ đồng), ACB (hơn 44.000 tỷ đồng), SHB (hơn 40.000 tỷ đồng) và LPBank (gần 30.000 tỷ đồng).

Ngân hàng chiếm ưu thế trên sân chơi tài sản số — Giới chuyên gia nhận định, ngân hàng có lợi thế về tài chính, thanh khoản, am hiểu khách hàng và kinh nghiệm phòng chống rửa tiền.

Ngân hàng và công ty chứng khoán sẵn sàng nhưng thận trọng

Dự thảo Nghị quyết về tài sản số đã thu hút sự quan tâm lớn từ các công ty chứng khoán, nhiều đơn vị bày tỏ thiện chí sẵn sàng tham gia thị trường nếu hành lang pháp lý được hoàn thiện.

Ông Mai Huy Tuần, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Công nghệ số SSI – cho biết, dù hiện nay chưa có quy định cụ thể về tài sản số và tiền kỹ thuật số, SSI đã chủ động chuẩn bị nguồn lực gồm 200 nhân sự chuyên trách, hạ tầng công nghệ, phần mềm và mạng lưới kết nối.

“Chúng tôi đã học hỏi kinh nghiệm từ các đối tác quốc tế và đơn vị lưu ký, sẵn sàng đón nhận quy định chính thức để triển khai tuân thủ một cách nghiêm túc”, ông Tuần nhấn mạnh.

Cùng quan điểm chủ động, Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) cũng cho biết đã ứng dụng công nghệ blockchain từ năm 2022 vào các hoạt động kinh doanh. Bà Đoàn Mai Hạnh, Giám đốc cao cấp Kinh doanh và Tự doanh thị trường tài chính của TCBS, cho rằng, nếu tài sản mã hóa được pháp luật công nhận, công ty sẽ tích hợp vào hệ sinh thái sản phẩm nhằm cung cấp thêm lựa chọn đầu tư cho khách hàng, góp phần đa dạng hóa danh mục và kiểm soát rủi ro.

Tuy nhiên, bà Hạnh cũng thừa nhận đây vẫn là lĩnh vực mới, tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức. Do đó, việc lựa chọn tài sản mã hóa để cung cấp cần được sàng lọc kỹ, ưu tiên các loại có tính thanh khoản cao, giá trị thực và được công nhận rộng rãi tại nhiều quốc gia.

Ở góc độ ngân hàng, trong mùa Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) năm nay, nhiều lãnh đạo ngân hàng cũng đã bày tỏ quan điểm rõ ràng về vấn đề tài sản số. Tại ĐHĐCĐ thường niên của Techcombank, trước câu hỏi liệu ngân hàng có ý định phát hành tài sản số, tham gia blockchain hay mở sàn giao dịch số không, Chủ tịch HĐQT Hồ Hùng Anh khẳng định: “Nếu pháp luật cho phép, Techcombank chắc chắn muốn tham gia và đóng góp vào sự phát triển các nền tảng công nghệ mới này”.

Lãnh đạo VPBank cũng cho thấy sự quan tâm và chủ động tiếp cận thị trường tài sản số. Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Vinh nhận định đây là một lĩnh vực đầy tiềm năng nhưng cũng nhiều rủi ro, song khẳng định các tổ chức tài chính không thể đứng ngoài cuộc chơi.

“Chúng tôi đang tích cực đánh giá, phân tích và làm việc với các đối tác, đồng thời chờ đợi đề án thí điểm được phê duyệt từ cơ quan quản lý”, ông Vinh chia sẻ.

Trái với sự chủ động của khối ngân hàng tư nhân, các ngân hàng có vốn nhà nước lại có phần dè dặt. Lãnh đạo BIDV cho biết, với vai trò là ngân hàng thương mại Nhà nước, BIDV sẽ đồng hành cùng các bộ, ngành trong triển khai các chủ trương liên quan đến tài sản số.

Tuy nhiên, việc lập sàn giao dịch tài sản số sẽ “nhường lại” cho khu vực tư nhân. “BIDV không có kế hoạch thành lập công ty vận hành sàn giao dịch do yêu cầu về vốn, công nghệ và nhân lực là rất lớn.

Thay vào đó, chúng tôi sẽ tham gia thị trường với vai trò là đơn vị hỗ trợ thanh toán và cung cấp các dịch vụ liên quan”, đại diện BIDV nhấn mạnh.

Nguồn: https://baodaknong.vn/ngan-hang-chiem-uu-the-tren-san-choi-tai-san-so-255010.html