Chiều 9-8 tại Hà Nội đã diễn ra Tọa đàm "Nhà giáo Nhân dân - nhạc sĩ Hoàng Kiều với sự phát triển của sân khấu, âm nhạc chèo".
Các nghệ sĩ biểu diễn một trích đoạn trong vở Súy Vân
Tọa đàm do Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát triển Văn hóa dân tộc, Nhà hát Chèo Việt Nam… tổ chức nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông.
NGND-NS Hoàng Kiều (1925-2005) tên thật là Tạ Khắc Kế, quê ở Hưng Yên, sinh tại Hà Nội. Ông là một nhà quản lý, nhà sư phạm, sáng tác âm nhạc, sáng tác kịch bản và nhà nghiên cứu khoa học xuất sắc.
Nhà giáo Nhân dân - nhạc sĩ Hoàng Kiều
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghệ thuật sân khấu kịch hát truyền thống, trên 30 năm làm công tác giảng dạy, hoạt động và những đóng góp của ông cho sân khấu chèo thể hiện trên nhiều phương diện, từ sáng tác âm nhạc cho đến viết kịch bản, đạo diễn, nghiên cứu khoa học và đào tạo nghệ sĩ chèo. Trong đó, lĩnh vực nổi trội nhất là cống hiến của ông cho âm nhạc chèo, cho việc nghiên cứu khoa học về chèo và đào tạo các nghệ sĩ cho sân khấu chèo hiện đại.
Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cùng nhiều huân chương, huy chương cao quý của Đảng và Nhà nước.
Nhà giáo Nhân dân - nhạc sĩ Hoàng Kiều và con gái, nhạc sĩ Giáng Son
TS Phạm Trí Thành, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội, nhớ lại năm 1980, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội được thành lập, NGND Hoàng Kiều được mời về giữ chức Phó Hiệu trưởng và Trưởng khoa Kịch hát dân tộc.
"Từ những bước đi đầu tiên ấy cho đến ngày hôm nay, hình ảnh người thầy kính yêu với nỗi niềm đau đáu cho một nghệ thuật truyền thống dân tộc, âm nhạc dân tộc luôn là kim chỉ nam cho các công việc của các thế hệ nghệ sĩ sau này" - TS Phạm Trí Thành bày tỏ.
Nhà nghiên cứu lý luận âm nhạc Nguyễn Quang Long nhấn mạnh đến vai trò người mở đường, đặt nền móng, góp phần định hình ngôn ngữ âm nhạc cho chèo hiện đại cả về tư duy lẫn phương pháp của NGND Hoàng Kiều. Vở chèo "Súy Vân" mà ông là tác giả âm nhạc là một dấu mốc nghệ thuật, nơi ông đưa chèo tới đỉnh cao biểu cảm bằng âm nhạc.
Nhà giáo Nhân dân - nhạc sĩ Hoàng Kiều và gia đình
Đạo diễn - TS - NSND Thanh Ngoan, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Nghệ thuật Biểu diễn Truyền thống Việt Nam, khẳng định đóng góp của NGND-NS Hoàng Kiều cho sân khấu chèo là đỉnh cao. Ông là một trong những người đặt nền móng cho một lối viết nhạc sân khấu mẫu mực, đầy sáng tạo mà vẫn giữ được bản sắc truyền thống.
NSND Thanh Ngoan kể khi còn trẻ, bước chân vào Nhà hát Chèo Việt Nam, lần đầu tiếp cận vở "Súy Vân" - chị đã lầm tưởng đây là một vở chèo cổ. Theo chị, sự vận dụng âm nhạc của NGND - NS Hoàng Kiều ở đây đạt đến mức nhuần nhuyễn, hài hòa đến từng chi tiết khiến cho người xem, người diễn có thể cảm nhận như đang sống trong không gian chèo truyền thống đích thực.
"Âm nhạc của ông trong vở này không đơn thuần là phần phụ trợ, mà đã trở thành một phần linh hồn của vở diễn - góp phần tạo nên thành công rực rỡ của "Súy Vân" và khẳng định tài năng sáng tạo ở đỉnh cao. Sau này, khi có điều kiện nghiên cứu sâu hơn, tôi mới nhận ra "Súy Vân" chính là kết tinh của một ê-kíp nghệ thuật đỉnh cao thời đó - một cuộc cách mạng thực sự trong nghệ thuật chèo"- NSND Thanh Ngoan nhấn mạnh.
NSND Thúy Ngần, nguyên diễn viên Nhà hát Chèo Việt Nam, cũng đã ôn lại những ký ức 40 năm gắn bó với "vai diễn cuộc đời" - Súy Vân. Với chị, âm nhạc của vở "Súy Vân" hay đến mức cứ lần nào trình diễn chỉ cần nghe nhạc vừa vang lên thôi là đã nổi hết gai ốc, chị thuộc sắc thái âm nhạc gắn liền với từng động tác.
Đạo diễn - TS - NSND Lê Tuấn Cường đánh giá nhạc nền vở "Súy Vân" mà NGND-NS Hoàng Kiều sáng tác là bước đột phá, hiện tượng của âm nhạc chèo thế kỉ XX. Sau này nhiều nhà sáng tác âm nhạc cũng dựa vào đó để viết nên những vở chèo với đề tài lịch sử, dân gian, hiện đại có nhạc nền, hòa âm, phối khí, hát bè, nâng cung, hạ giọng làm phong phú thêm kho tàng âm nhạc dân gian Việt Nam. Có thể khẳng định NGND - NS Hoàng Kiều đã sáng tác âm nhạc một vở diễn "Súy Vân" xuất sắc, khẳng định thương hiệu của Nhà hát Chèo Việt Nam với bạn nghề cả nước.
Nguồn: https://nld.com.vn/ngnd-nhac-si-hoang-kieu-dua-nghe-thuat-cheo-toi-dinh-cao-voi-suy-van-196250809172613446.htm
Bình luận (0)