Nhạc sĩ Thế Hiển 'Nhánh lan rừng' vừa qua đời: Lận đận tình duyên, U70 mới lên NSND

Nhạc sĩ Thế Hiển qua đời lúc 21h30' ngày 1/10 tại Bệnh viện Quân Y 175 (phường Hạnh Thông, TPHCM) do bệnh ung thư, hưởng thọ 70 tuổi.

Mảng nào cũng có hit

Thế Hiển không phải nhạc sĩ tay ngang nhưng cũng không hoàn toàn được tính là đào tạo bài bản.

Năm 1977, ông theo học chương trình Trung cấp Thanh nhạc của Đoàn nghệ thuật Bông Sen để trở thành diễn viên hát. Kinh nghiệm sáng tác, nếu có, là thời ông tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ Sáng tác Trẻ của Thành đoàn.

Mãi đến mấy năm sau, Thế Hiển mới cho ra mắt bài đầu tay là Khi bong bóng bay, bất ngờ được công chúng đón nhận. Thành công đầu tiên cho ông tự tin theo đuổi sự nghiệp sáng tác chuyên nghiệp.

Cả sự nghiệp, ông viết khoảng 250 bài, đã phổ biến khoảng 150 bài nhưng chưa bao giờ định dừng lại. Lần gặp phóng viên vào cuối năm ngoái, nhạc sĩ còn hồ hởi khoe vừa xong 12 ca khúc về quân chủng hải quân.

So với đồng nghiệp cùng thời, Thế Hiển đáng nể ở thế mạnh sáng tác đa dạng, nói theo ngôn ngữ hiện đại là mảng nào cũng có bài hit.

img 1712304357787 1712329010883 image repair 1712329194795 302.jpg — Nhạc sĩ Thế Hiển thời trẻ.

Chúng trải dài từ nhạc đỏ (Nhánh lan rừng, Hát về anh, Nhớ các anh, Người mẹ và hoa sứ trắng...), nhạc xanh (Nhong nhong nhong), nhạc vàng (Hoàng hôn màu tím), nhạc trẻ/trữ tình (Tóc em đuôi gà, Cho dù có đi nơi đâu, Đợi chờ trong cơn mưa) đến mảng cổ động, phong trào và xã hội (Hát trên nông trường xanh, Vượt lên chính mình, Dấu chấm hỏi, Mỗi trái tim một tấm lòng).

Chính Thế Hiển kể nhiều khán giả bất ngờ khi biết ông là tác giả bài Nhong nhong nhong, Tóc em đuôi gà hay Hoàng hôn màu tím vì màu sắc quá khác biệt Nhánh lan rừng hay Hát về anh.

Có 2 điểm đặc trưng khá rõ nét trong phong cách sáng tác của Thế Hiển.

Thứ nhất, nhạc ông luôn có độ nghiêm ngắn, chỉn chu, đôi lúc hơi "kỷ luật" nhưng không khô khan, khuôn sáo hay cứng nhắc.

Một gia tài nhạc phẩm mà bài nào cũng hướng đến sự tích cực, tính chân - thiện - mỹ; rất hiếm bài buồn, càng không có kiểu bi lụy, rên xiết hay những sáng tác "cho vui", dễ dãi.

Đặc trưng thứ 2 lý giải điểm đầu tiên, các bài tưởng chừng nghiêm ngắn trở thành hit vì có tính đại chúng cao.

Hoàng hôn màu tím (sáng tác: Thế Hiển; trình bày: Phi Nhung)

Nói nôm na, ông viết bài nào cũng giản dị, không cầu kỳ biến âm hay kỹ thuật, tính tự nhiên cao (thủ pháp khiến ông được đặt biệt danh "Người viết nhật ký bằng âm nhạc" - PV) và đặc biệt rất "Việt Nam".

Quan trọng không kém, nhạc Thế Hiển không bao giờ ăn theo xu hướng nên sức sống lâu dài, khó lỗi thời.

Tuổi 69 lên Nghệ sĩ Nhân dân

Thế Hiển thành danh nhờ vai trò nhạc sĩ nhưng được phong tặng Nghệ sĩ Nhân dân cho vai trò ca sĩ.

Có thể nói, Thế Hiển là kiểu ca sĩ khá đặc biệt: 45 năm hoạt động không album, không liveshow, không MV và chỉ đi diễn.

Từ khi tốt nghiệp và trở thành diễn viên đơn ca của Đoàn nghệ thuật Bông Sen hồi 1980, ông đã đem tiếng hát phục vụ đồng bào trong và ngoài nước, 6 lần đi Trường Sa...

Có tháng, ông đi hát tới 22 ngày tại các tỉnh, thành: Hà Nội, Quảng Ninh, Tuần Châu, Đắk Nông, Nha Trang...

Và dường như hiếm ca sĩ nào từng hát tại nhiều nghĩa trang đến thế, từ Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên đến Nghĩa trang liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên.

Nhạc sĩ Thế Hiển được gọi là "người lính không quân phục" khi dành cả đời hát và sáng tác phục vụ các chiến sĩ.

Đến tận những tháng cuối trước khi đột quỵ, Thế Hiển vẫn ham đi, vẫn khoe với phóng viên cùng Hội Âm nhạc TPHCM đi thực tế ở An Giang, về nguồn với Hội Nhạc sĩ Việt Nam, hành hương ở vùng Điện Biên - Tây Bắc...

Ở phương diện nào đó, Thế Hiển rất giống các sáng tác của mình: luôn luôn lạc quan, yêu đời và đầy năng lượng. Hiếm nghệ sĩ nào ở tuổi U70 vẫn là một "chân đi" chính hiệu, sẵn sàng lên đường tìm kiếm cảm xúc mới.

Cả đời hát phục vụ các chiến sĩ và nhân dân, ông lần lượt được phong tặng Nghệ sĩ Ưu tú, Nghệ sĩ Nhân dân, được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba.

Lên Nghệ sĩ Nhân dân ở tuổi "thất thập cổ lai hy", người khác thấy muộn nhưng Thế Hiển thì không. Vì xưa nay, ông vẫn sống với quan niệm "cứ cống hiến đi rồi trái ngọt sẽ đến".

Qua 4 lần đò, tuổi già không phiền con cháu

Nhạc sĩ Thế Hiển là người lận đận trong tình duyên khi từng trải qua 3 cuộc hôn nhân đổ vỡ và kết hôn lần 4 với người vợ hiện tại - bà Kim Phượng hồi năm 2020, ở tuổi 65.

Ông yêu không ồn ào, chia tay cũng lặng lẽ. Sau chia tay, ông thường chỉ nghĩ về 3 người vợ cũ với ký ức đẹp thời còn chung sống và giữ quan hệ bạn bè.

vip temp file image repair 1712329162099 301.jpg — Hình ảnh quen thuộc của Thế Hiển bên chiếc guitar. Ông từng nói những lúc cô đơn nhất vẫn luôn có cây đàn ở bên.

Hồi ly hôn người vợ thứ 3, nhạc sĩ vẫn để cô làm quản lý, lo từ tác phẩm đến hình ảnh.

Thế Hiển có 2 con (1 trai, 1 gái) với người vợ đầu tiên. Trùng hợp, cả hai người con đều chọn 1 nghề của cha để nối nghiệp.

Người con trai là Lại Thế Bảo Huy chọn nghiệp sáng tác, ghi dấu ấn trong dòng nhạc truyền thống với các bài: Thành phố mãi trong tim tôi, Bên nhau thành phố, Biển chiều vắng em, Chào thành phố ngày mới... Tác phẩm nổi bật nhất là Lời Bác sáng mãi muôn đời. Con gái là ca sĩ Lan Anh, nối nghiệp hát của cha.

Thế Hiển từng nói tuổi già là giai đoạn thong dong nhất cuộc đời. Khi hai con trưởng thành, lập gia đình, ông đi tìm hạnh phúc riêng, vui vầy với bạn bè, âm nhạc và làm bất kỳ điều gì mình muốn.

Ngoài âm nhạc, ông còn thích xem bóng đá, bàn luận sôi nổi với các bạn già; cũng như duy trì thói quen đọc tin tức, xem thời sự.

"Cho dù có đi nơi đâu" (sáng tác: Thế Hiển; trình bày: Thanh Hoa)

Những năm sau này, Thế Hiển còn tận hưởng niềm vui chơi với cháu nội, cháu ngoại. Ông từng kể có bé muốn làm nhạc sĩ, nghệ sĩ giống mình.

Với gia tài âm nhạc đáng ngưỡng mộ, Thế Hiển có "lương hưu" ổn định là tiền bản quyền tác giả.

Ít người biết, ngoài các bản hit, nhóm bài về người lính, xã hội, phong trào, ca ngợi quê hương - đất nước cũng được sử dụng rất thường xuyên, đều đặn, mang lại nguồn thu không nhỏ.

Nhờ vậy, Thế Hiển sống tự tại, không phiền con cháu. Ngay cả khi không còn tại thế, gia tài tác phẩm ấy vẫn sẽ là món quà ông để lại cho con cháu đến hàng chục năm sau.

Ảnh: Tư liệu, FBNV

Mi Lê