Những ca hồi phục ngoạn mục ở bệnh viện có "khoa 0 giường"

(Dân trí) - Không có giường bệnh, không nhận điều trị nội trú nhưng các nhân viên y tế nơi này lại gắn bó với nhiều bệnh nhân mang tình trạng nặng nề, để làm nên những cuộc hồi phục ngoạn mục.

“Xin cảm… cảm… ơn bác sĩ, đã giúp… giúp đỡ… tôi rất nhiều”, tiếng ông Lê Năng Đắc (65 tuổi, ngụ quận 8 cũ, TPHCM) đứt quãng vang lên, phải rất chú ý mới có thể nghe được. Bên cạnh nam bệnh nhân là những thiết bị tập luyện đặc biệt, cùng người vợ theo sát không rời.

Thanh âm tưởng chừng bất thường trên - với gia đình ông Đắc lẫn các nhân viên y tế khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Chợ Rẫy - lại là thành quả tuyệt vời của hành trình dài giúp bệnh nhân tìm lại cuộc đời.

Ông Lê Năng Đắc tập phục hồi chức năng tại Bệnh viện Chợ Rẫy (Ảnh: Hoàng Lê).

Những điều kỳ diệu tại “khoa 0 giường”

Bà Nguyễn Thị Thanh An (62 tuổi, vợ ông Đắc) tiết lộ, hơn 2 năm trước, sau cơn đột quỵ bất ngờ ập đến, chồng bà gần như không nói được. Trải qua quá trình cấp cứu tích cực, dù thoát chết nhưng di chứng để lại cho bệnh nhân vô cùng nặng nề. Ông Đắc vừa rối loạn nhận thức, lại vừa rối loạn vận động.

“Lúc đầu, bệnh nhân đến khoa không đi một mình được, phải có người nhà và nhiều nhân viên y tế chúng tôi hỗ trợ. Vì thấy không ai hiểu mình nói gì, bệnh nhân cực kỳ khó chịu. Ông rất dễ cáu giận, kể cả nghe tiếng quạt lớn cũng tức giận, chửi um lên…”, bác sĩ chuyên khoa 2 Lưu Thị Thanh Loan, Phó trưởng khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Chợ Rẫy kể lại.

Khoảng thời gian sau đó, dù nhiều lần bệnh nhân gặp khó khăn, thậm chí bất hợp tác, các kỹ thuật viên vẫn kiên trì với từng khâu, từng bài tập nhỏ.

Dần dần, ông nhích được những bước chân đầu tiên, tiếng nói từ chỗ “ú ớ” đã phát âm chậm và rõ chữ. Hơn 2 năm sau, bệnh nhân từ chỗ bất động, chỉ biết nằm chờ số phận xếp đặt và như người mất hồn, nay đã có thể tự tập luyện, nói được câu đầy đủ nghĩa, tinh thần cải thiện ngoạn mục, nụ cười thường xuyên xuất hiện trên môi.

Hiện tại, ông đã đến giai đoạn chỉ còn cần nhân viên y tế đứng giám sát việc thực hiện các bài tập mỗi ngày.

“Xin… chân… chân thành cảm ơn… mọi người. Tôi về…mai… mai lại đến”, ông Đắc lại cất giọng ngắt quãng nhưng gương mặt tươi rói, khiến các nhân viên y tế cũng cười theo…

Ông Đắc phục tốt sau hơn 2 năm điều trị, tinh thần lạc quan trở lại (Ảnh: Hoàng Lê).

Nghe tin con gái Như Th. (31 tuổi) chính thức được chỉ định xuất viện hoàn toàn, sau nhiều năm kiên trì tìm cơ hội sống, bà M. vừa cười, lại vừa khóc. Bà M. đưa con gái vào viện từ những ngày nằm liệt giường, bị lở loét da nặng nề, phải chuyển vào khoa Bỏng – Phẫu thuật tạo hình, Bệnh viện Chợ Rẫy để chăm sóc vết thương.

Thời điểm đó, cô gái tên Th. được xác định bị biến chứng lupus ban đỏ nặng, viêm màng não tủy. Cô liệt tứ chi, nên không thể đứng lên, hay tay gần như không hoạt động, mọi sinh hoạt lệ thuộc hết vào gia đình.

“Lúc đó, người nhà chỉ hy vọng bạn ngồi dậy được là họ hạnh phúc lắm rồi. Chúng tôi cho bệnh nhân dùng điện kích thích, tập đứng, tập vận động và sử dụng bàn xiên. Khi bệnh nhân ngồi được, gia đình lại kỳ vọng bạn có thể đi được, nhưng thân thể Th. lúc đó rất yếu.

Theo thời gian, bệnh nhân hồi phục từng bước một, từ nằm chuyển sang đứng, đứng chuyển sang tự ngồi thẳng. Và dần dần, Th. có thể tự di chuyển từ giường qua xe lăn.

Trải qua 6 năm ròng rã, Th. đã có thể dừng điều trị. Thậm chí, em hiện giờ có thể làm công việc bán hàng để nuôi sống bản thân.

Đó thực sự là một kỳ tích. Nhưng nếu không có gia đình song hành cùng tinh thần mãnh liệt của bệnh nhân, kỳ tích sẽ không có cơ hội xuất hiện”, nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân Th. nhận định.

Tại khoa Phục hồi chức năng của Bệnh viện Chợ Rẫy, các nhân viên y tế đã chứng kiến nhiều cuộc hồi phục ngoạn mục (Ảnh: Hoàng Lê).

Thạc sĩ Vu Vân Thanh, điều dưỡng trưởng tại khoa Phục hồi chức năng chia sẻ, hơn 23 năm làm việc ở nơi này, chị chứng kiến không hiếm những bệnh nhân như chị Th., ông Đắc.

Hầu như, ai vào đây lúc đầu cũng nằm một chỗ, cần nhiều người hỗ trợ, sức khỏe lẫn tinh thần đều xuống dốc sau di chứng của cơn bạo bệnh như đột quỵ, chấn thương…

Với hơn 35 nhân viên y tế, khoa Phục hồi chức năng – như đúng tên gọi của mình – đã giúp cho nhiều người tìm lại được cuộc sống của mình trước kia, sau thời gian dài can thiệp.

Điều đáng nói là khoa không có giường bệnh, không nhận điều trị nội trú, nhưng lại gắn bó mật thiết với nhiều bệnh nhân mang tình trạng nặng nề, để làm nên những cuộc hồi phục ngoạn mục.

Không hứa hẹn, chỉ trao niềm tin

“Tại khoa này, không chỉ có người dân, mà đôi lúc cả những đồng nghiệp trong ngành y cũng trở thành bệnh nhân của chúng tôi. Vì biến cố cuộc đời đâu bỏ sót một ai”, điều dưỡng Vu Vân Thanh nói.

Dẫn chứng cho điều trên, chị Vân chỉ ngay một nhân viên y tế vừa bước vào khoa, giới thiệu: Đây là bác sĩ đang thực tập tại Bệnh viện Chợ Rẫy!

Trước đó vài năm, nam bác sĩ khỏe mạnh trên phải đối diện với nguy cơ đóng sập cánh cửa tương lai, sau một bị tai nạn giao thông gây chấn thương sọ não nặng, dẫn đến yếu liệt nửa người.

Nhờ tuân thủ chặt chẽ các phác đồ vận động trị liệu và hoạt động trị liệu, nam sinh viên y khoa ngày nào đã có thể đi đứng được, sức khỏe hồi phục để tiếp tục theo đuổi con đường chữa bệnh, cứu người.

Bên trong phòng âm ngữ trị liệu của khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Chợ Rẫy (Ảnh: Hoàng Lê).

Nghe chúng tôi thắc mắc vì sao khoa Phục hồi chức năng lại không đặt giường bệnh, lãnh đạo khoa giải thích, phần lớn thời gian làm việc của nhân viên y tế khoa này thường ở… khoa khác.

Cụ thể, đối với trường hợp nội trú, khoa phối hợp chặt chẽ với các khoa và phòng như Hồi sức tích cực (ICU), Thần kinh, Tim mạch, Chỉnh hình, Bỏng – Phẫu thuật tạo hình… để trực tiếp đến giường bệnh thực hiện các bài tập phục hồi chức năng ngay trong giai đoạn cấp tính.

Khi tình trạng ổn định, người bệnh sẽ được chuyển sang điều trị ngoại trú, nhằm tiếp tục các chương trình tập luyện chuyên sâu, giúp đạt hiệu quả phục hồi tối ưu và sớm trở lại với sinh hoạt, công việc hằng ngày.

Vì đặc thù bệnh nhân khoa Phục hồi chức năng chăm sóc thường rất nặng và cần thời gian điều trị lâu dài, các kỹ thuật viên nơi này luôn xác định: Tuyệt đối không hứa hẹn, để tránh gây thất vọng cho bệnh nhân.

Thay vào đó, họ giải thích rõ với bệnh nhân và người nhà, rằng để việc điều trị thành công cần giữ vững niềm tin và tuân thủ phác đồ chi tiết được khoa vạch ra.

“Thay vì khẳng định cô bác sẽ chắc chắn khỏe lại, chúng tôi nói nếu có sự tập luyện chặt chẽ thì cô bác sẽ hồi phục tốt hơn. Chúng tôi đưa ra lựa chọn tốt nhất cho bệnh nhân, nhưng không để bệnh nhân quá kỳ vọng”, điều dưỡng trưởng khoa phân tích.

Nhân viên y tế kiên trì tập phát âm phục hồi chức năng nói cho bệnh nhân (Ảnh: Hoàng Lê).

Hướng đến kỷ nguyên AI, thực tế ảo, robot sau 50 năm phát triển

Thành lập từ năm 1975 với tên gọi ban đầu là khoa Vật lý trị liệu, đến nay, khoa Phục hồi chức năng của Bệnh viện Chợ Rẫy đã phát triển các kỹ thuật trị liệu toàn diện, bao gồm 3 mảng âm ngữ trị liệu, hoạt động trị liệu và vật lý trị liệu.

Đều đặn 3 ngày trong tuần, khoa tổ chức lớp tập điều hợp vận động cho những bệnh nhân tai biến, người mắc bệnh lý chỉnh hình cơ xương khớp.... Với những bệnh nhân đứt gân gấp hay những vấn đề chức năng khéo léo bàn tay, biến chứng sau đột quỵ… sẽ được can thiệp vật lý trị liệu chặt chẽ.

Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Đức Hiệp, Trưởng khoa Phục hồi chức năng của bệnh viện hạng đặc biệt trực thuộc Bộ Y tế chia sẻ, nơi này đảm nhận vai trò chỉ đạo tuyến và thực hiện Đề án 1816 trong việc luân phiên cán bộ chuyên môn chuyển giao các kỹ thuật phục hồi chức năng chuyên sâu, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và điều trị cho các cơ sở y tế tuyến dưới.

Đặc biệt, khoa đã phối hợp cùng tổ chức JICA (Nhật Bản) triển khai thành công hai dự án tiêu biểu, đó là hỗ trợ người khuyết tật tại cộng đồng (2006-2008) và tăng cường hoạt động phục hồi chức năng tại các tỉnh phía Nam (2011-2013).

Những dự án trên mang lại tác động tích cực lâu dài, giúp nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ y tế địa phương và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh tại cộng đồng.

Bệnh viện Chợ Rẫy sẽ ứng dụng AI, hệ thống thực tế ảo, robot... để hỗ trợ điều trị, phục hồi chức năng cho bệnh nhân trong tương lai (Ảnh: Hoàng Lê).

Trong tương lai, hòa cùng kỷ nguyên phát triển mới của ngành y tế, bên cạnh việc tiếp tục phát huy 3 thế mạnh trị liệu sẵn có, khoa Phục hồi chức năng định hướng ứng dụng công nghệ hiện đại trong chẩn đoán và điều trị.

Đó là sử dụng các ứng dụng (Apps) và phần mềm hỗ trợ tập luyện; tập tri giác, nhận thức thông qua hệ thống thực tế ảo (VR); ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích, lượng giá và xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa; triển khai robot tập chức năng chi trên và thiết bị hỗ trợ vận động sớm cho bệnh nhân ngay từ giai đoạn cấp…

“Những bước tiến này sẽ giúp nâng cao hiệu quả phục hồi, rút ngắn thời gian điều trị và cải thiện tối đa chất lượng cuộc sống cho người bệnh”, Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Đức Hiệp kỳ vọng.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/nhung-ca-hoi-phuc-ngoan-muc-o-benh-vien-co-khoa-0-giuong-20250819173229854.htm