 |
| Nghi lễ lấy nước của đồng bào các dân tộc xã Định Hóa được trình diễn phục vụ du khách. |
Không thể phủ nhận rằng cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế và công nghệ thông tin là xu thế tất yếu của thời hiện đại. Tuy nhiên, song song với những cơ hội là không ít thách thức.
Lối sống thực dụng, bon chen, đề cao lợi ích cá nhân là mặt trái của thị trường tự do. Sự sính ngoại, chạy theo những trào lưu lệch chuẩn dễ khiến văn hóa bản địa bị lu mờ.
Và mặt trái của công nghệ là khiến con người trở nên xa cách nhau hơn, các giá trị truyền thống trong gia đình và cộng đồng dần bị mai một. Ngay trong một mái ấm, sự gắn kết có thể bị thay thế bởi những chiếc điện thoại thông minh, mạng xã hội và không gian ảo.
Chính vì nhận thức rõ những nguy cơ tiềm ẩn đó, thời gian qua, các cấp, ngành trong tỉnh, đặc biệt là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm định hướng hệ giá trị văn hóa cho người dân.
Từ việc đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, giáo dục lối sống văn minh, phát huy chuẩn mực đạo đức truyền thống đến tổ chức các phong trào văn hóa ở cơ sở, tất cả đều hướng tới mục tiêu xây dựng con người Thái Nguyên phát triển toàn diện - cả về tri thức, nhân cách, văn hóa và lòng nhân ái.
Sau khi hợp nhất, tỉnh Thái Nguyên hiện có hơn 1,7 triệu người, với gần 50 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn 92 xã, phường.
Đây là vùng đất có nhiều địa hình phức tạp, từng là nơi dừng chân của những cộng đồng dân tộc thiểu số sống du canh, du cư hoặc di cư vì biến động lịch sử.
Tuy hành trình định cư của các cộng đồng dân tộc là gian khó, nhưng họ vẫn gìn giữ và truyền lại những phong tục, tập quán đặc sắc qua bao thế hệ.
Chính điều đó đã tạo nên sự phong phú, đa dạng trong hệ giá trị văn hóa của Thái Nguyên, một “vườn hoa văn hóa” đa sắc màu, từ sắc thổ cẩm cho đến những điệu hát Then, đàn tính, lễ hội truyền thống.
Dù còn nhiều khó khăn về kinh tế, nhưng các cộng đồng dân tộc tại Thái Nguyên luôn giữ gìn được bản sắc riêng, với những triết lý sống sâu sắc, đầy tính nhân văn.
Sự đoàn kết, tính cộng đồng, lòng thủy chung, sự tôn kính tổ tiên vẫn được gìn giữ như những giá trị cốt lõi, góp phần tạo nên nền tảng tinh thần vững chắc cho xã hội.
Những giá trị ấy, nếu được nuôi dưỡng đúng cách trong thời đại mới sẽ là chiếc “la bàn” giúp con người không lạc lối giữa những đổi thay nhanh chóng của thời đại số.
 |
| Hát then, một nét đẹp văn hóa được đồng bào các dân tộc Tày, Nùng gìn giữ, trao truyền qua các thế hệ. |
Để lan tỏa những giá trị tích cực trong cộng đồng, nhiều năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai mạnh mẽ các phong trào như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa” gắn với việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
Các hoạt động này không chỉ góp phần định hướng lối sống lành mạnh mà còn giúp khơi dậy tinh thần tự giác, ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa trong mỗi người dân.
Một trong những điểm sáng trong công tác xây dựng hệ giá trị văn hóa của tỉnh là việc chú trọng khuyến khích cộng đồng dân tộc thiểu số giữ gìn truyền thống văn hóa đặc trưng.
Hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đều lựa chọn các nghệ nhân dân gian là người dân tộc thiểu số tham gia liên hoan, hội diễn văn hóa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.
Cùng với đó ngành Văn hóa cũng đã xây dựng, duy trì các mô hình văn hóa gắn với đời sống thực tiễn tại các địa bàn có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.
Việc bảo tồn văn hóa không dừng lại ở những lễ hội truyền thống hay các hoạt động biểu diễn nghệ thuật dân gian, mà còn thể hiện trong chính đời sống hằng ngày của người dân.
Từ cách ăn ở, ứng xử trong gia đình, cộng đồng, đến tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái. Tất cả đều là những yếu tố hình thành nên hệ giá trị văn hóa đặc trưng, phù hợp với đặc điểm của từng vùng, từng dân tộc nhưng lại cùng hướng đến những chuẩn mực chung của xã hội hiện đại.
Từ việc coi trọng văn hóa, tư tưởng, Thái Nguyên đã tạo dựng được môi trường xã hội ổn định, góp phần vào sự phát triển toàn diện của con người.
Người dân, đặc biệt là đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa ngày càng có ý thức hơn trong việc bảo vệ bản sắc dân tộc, chủ động “miễn dịch” với các dòng văn hóa lệch lạc, độc hại.
Trong cơ chế thị trường, dù chịu nhiều tác động vật chất, nhưng nhiều gia đình vẫn giữ vững nếp sống nghĩa tình, gắn bó. Trong thời đại số hóa, người dân biết sử dụng công nghệ thông tin một cách chủ động, có chọn lọc, không bị lệ thuộc hay đánh mất chính mình... góp phần xây dựng một xã hội hài hòa, nhân văn, phát triển bền vững từ nền tảng văn hóa.
Nguồn: https://baothainguyen.vn/van-hoa/202507/nuoi-duong-nen-tang-tinh-than-cho-xa-hoi-1f2314c/
Bình luận (0)