Phát triển văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh Điện Biên trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Điện Biên, mảnh đất lịch sử hào hùng, nơi ghi dấu chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” đang từng ngày vươn mình mạnh mẽ trong hành trình đổi mới và hội nhập cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số và toàn cầu hóa, lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch không chỉ là trụ cột tinh thần mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững và toàn diện.

Việt Nam•28/08/2025

Với vị trí chiến lược tại vùng Tây Bắc, nơi hội tụ bản sắc đa dân tộc, Điện Biên sở hữu tiềm năng đặc biệt để phát triển một nền văn hóa đậm đà bản sắc, thể thao toàn dân phát triển, du lịch đặc sắc, chuyên nghiệp. Đây không chỉ là lợi thế mà còn là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi sự đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng quản lý nhà nước, phát huy nội lực, thu hút nguồn lực xã hội, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số và thúc đẩy sáng tạo.

Đ/c Nguyễn Minh Phú - Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở VHTTDL

Những năm qua, được sự qu0an tâm, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành cùng sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, văn nghệ sĩ, vận động viên và Nhân dân các dân tộc, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Hệ thống thiết chế văn hóa được đầu tư đồng bộ, từng bước hoàn thiện. Nhiều di sản văn hóa được bảo tồn và phát huy giá trị. Hoạt động văn hóa, nghệ thuật phong phú, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân và phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị. Phong trào thể thao quần chúng phát triển mạnh lan tỏa tinh thần rèn luyện theo gương Bác Hồ vĩ đại. Thể thao thành tích cao dần khẳng định vị thế với nhiều huy chương tại tại các giải quốc gia và khu vực; Du lịch có bước phát triển rõ nét, hạ tầng du lịch được cải thiện, sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng, thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước. Nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch tầm quốc gia và quốc tế được tổ chức thành công, góp phần lan tỏa hình ảnh Điện Biên là điểm đến an toàn, thân thiện và đậm đà bản sắc. Có thể khẳng định, giai đoạn 2021- 2025 ghi dấu bước phát triển toàn diện của ngành văn hóa, thể thao và du lịch, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân, xây dựng hình ảnh Điện Biên năng động, hội nhập và phát triển bền vững.

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, tỉnh Điện Biên xác định tiếp tục quy hoạch, xây dưungj và triển khai đồng bộ chiến lược phát triển ba lĩnh vực trong một hệ sinh thài hài hòa - giữa truyền thống và hiện địa, giữa vật thể và phi vật thể - để đưa văn hóa trở thành nền tảng, thể thao và động lực, du lịch là cầu nối trong phát triển bền vững.

Sở Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên tiếp nhận trống đồng do Hội Di sản Văn hóa và Cổ vật Thanh Hoa trao tặng

Văn hóa - nền tảng tinh thần và sức mạnh nội sinh

Với quan điểm văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh mềm của dân tộc. Trong kỷ nguyên mới, tỉnh Điện Biên xác định phát triển văn hóa cần đi đôi giữa bảo tồn và phát huy, giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc riêng và sự hòa nhập toàn cầu. Xây dựng và phát triển văn hóa, con người thực sự trở thành nền tảng, nguồn lực nội sinh, động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước: Đổi mới phương thức lãnh đạo, kiện toàn tổ chức bộ máy ngành văn hóa, thể thao, du lịch theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý và hoạt động chuyên môn.

Xây dựng con người Điện Biên toàn diện: Tập trung giáo dục lý tưởng sống, đạo đức, lối sống, nâng cao trí tuệ, thể lực cho Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Phát huy vai trò của văn học nghệ thuật, giáo dục lịch sử, giáo dục kỹ năng sống trong hình thành nhân cách con người mới.

Phát triển hệ thống thiết chế và môi trường văn hóa: Phát triển mạnh mẽ các thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở, từng bước nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của Nhân dân, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, nhất là vùng cao, biên giới; tăng cường hoạt động của thư viện, nhà văn hóa, câu lạc bộ văn hóa nghệ thuật. Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh, giàu bản sắc.

Phát triển văn hóa trong chính trị, kinh tế, doanh nghiệp: Xây dựng văn hóa trong Đảng, bộ máy chính quyền, nâng cao đạo đức công vụ. Phát triển văn hóa doanh nhân, văn hóa doanh nghiệp, khuyến khích sáng tạo, xây dựng thương hiệu sản phẩm văn hóa mang bản sắc Điện Biên.

Ảnh 2

Bảo tồn, phát huy di sản và phát triển công nghiệp văn hóa: Đẩy mạnh công tác sưu tầm, phục dựng, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, tạo sản phẩm đặc trưng phục vụ du lịch.

Thể thao - nâng cao thể chất, khơi dậy khát vọng phát triển

Nâng cao chất lượng hoạt động thể dục thể thao, phát triển thể thao thành tích cao, xây dựng con người Điện Biên phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần. Thể thao không chỉ rèn luyện sức khỏe, xây dựng lối sống tích cực mà còn góp phần khơi dậy niềm tự hào và đoàn kết cộng đồng.

Ảnh 3

Đẩy mạnh phong trào thể thao quần chúng: Thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, mở rộng các loại hình thể dục thể thao trong trường học, cơ quan, khu dân cư. Tăng cường đầu tư hạ tầng cơ sở cho thể thao cơ sở; tổ chức các giải thể thao phong trào quy mô cấp xã, tỉnh.

Phát triển thể thao thành tích cao có trọng tâm, trọng điểm: Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng tài năng trẻ, tập trung vào các môn thể thao thế mạnh như điền kinh, bắn nỏ, cầu lông,...; phát triển các trung tâm huấn luyện thể thao với trang thiết bị hiện đại. Đẩy mạnh tham gia các giải thể thao khu vực và quốc gia, hướng tới thành tích cao và tạo hình ảnh thể thao Điện Biên trên bản đồ quốc gia.

Gắn thể thao với giáo dục thể chất học đường và du lịch: Tăng cường hợp tác giữa ngành giáo dục và ngành văn hóa - thể thao trong việc tổ chức các chương trình thể thao trường học. Phát triển loại hình du lịch thể thao gắn với bảo tồn phát huy thể thao, trò chơi dân gian các dân tộc trên địa bàn tỉnh...

Du lịch - ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực tăng trưởng trong thời kỳ mới

Cần định hướng phát triển du lịch - chuyên nghiệp, khác biệt và bền vững. Phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế, du lịch bền vững của tỉnh. Chú trọng triển khai các chương trình bảo tồn, phục dựng lễ hội dân gian truyền thống các dân tộc; các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, di sản đại diện của nhân loại, loại hình dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống có nguy cơ mai một. Phát huy tính chủ động, tích cực, nỗ lực của người dân và vai trò tự quản của cộng đồng.

Du lịch Điện Biên là ngành kinh tế tổng hợp đầy tiềm năng, với lợi thế độc đáo về di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, bản sắc dân tộc và không gian sinh thái nguyên sơ. Trong thời kỳ mới, phát triển du lịch phải trở thành ngành đột phá, tạo động lực cho tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương.

Phát triển du lịch lịch sử - văn hóa - sinh thái - cộng đồng: Xây dựng các sản phẩm đặc trưng như: Du lịch về nguồn tại Chiến trường Điện Biên Phủ, du lịch tại Mường Phăng, Tủa Chùa, du lịch sinh thái hồ Pá Khoang, cánh đồng Mường Thanh, khai thác hiệu quả các bản văn hoá du lịch... khai thác chiều sâu giá trị bản sắc để tạo nên trải nghiệm khác biệt.

Chuyển đổi số trong quảng bá và quản lý du lịch: Phát triển hệ thống du lịch thông minh, ứng dụng AI, QR code, bản đồ số, AR/VR... trong hướng dẫn, giới thiệu điểm đến. Xây dựng cổng thông tin du lịch tỉnh đồng bộ, kết nối đa nền tảng để tăng khả năng tiếp cận du khách trong và ngoài nước.

Ảnh 1

Tăng cường liên kết vùng và xúc tiến đầu tư du lịch: Thiết lập chuỗi liên kết du lịch các tỉnh Tây Bắc - Lào - Trung Quốc, tạo ra các tuyến du lịch xuyên biên giới và quốc tế. Kêu gọi đầu tư hạ tầng du lịch chất lượng cao, phát triển hệ thống lưu trú tiêu chuẩn, sản phẩm dịch vụ đa dạng, thu hút các nhà đầu tư chiến lược.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch: Phối hợp với các cơ sở đào tạo để chuẩn hóa đội ngũ hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ, cán bộ quản lý du lịch; đồng thời chú trọng đào tạo cộng đồng bản địa trở thành người làm du lịch với tư duy chuyên nghiệp, ứng xử văn minh và đậm đà bản sắc.

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hai tỉnh Điện Biên và Thanh Hóa đã ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2024 - 2026.

Gắn kết Văn hóa - Thể thao - Du lịch thành chỉnh thể phát triển

Văn hóa, thể thao và du lịch không phải là những lĩnh vực tách rời mà luôn mà luôn có mối liên kết đan xen, hỗ trợ lẫn nhau, cùng góp phần định hình bản sắc, nâng cao đời sống tinh thần và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Văn hóa là cội nguồn nuôi dưỡng bản sắc; thể thao là động lực nâng cao thể chất, khơi dậy ý chí, khát vọng; du lịch là không gian kết nối, lan tỏa giá trị văn hóa và thành tựu thể thao đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Việc tổ chức các lễ hội văn hóa truyền thống đi kèm thi đấu thể thao dân tộc (kéo co, bắn nỏ, đẩy gậy...), trình diễn văn nghệ dân gian, giới thiệu ẩm thực, nghề thủ công đã tạo nên những sản phẩm du lịch tổng hợp mang tính đặc trưng, giàu bản sắc. Những thành tựu thể thao cũng góp phần nâng cao hình ảnh của tỉnh, phục vụ quảng bá du lịch. Ngược lại, sự phát triển của du lịch đã mở rộng không gian sáng tạo văn hóa, làm sống lại các loại hình nghệ thuật dân gian, nghề truyền thống, và nâng cao vị thế thể thao.

Trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Văn hóa - Thể thao - Du lịch không còn là lĩnh vực “phụ trợ”, mà là trụ cột, sức mạnh mềm cho chiến lược phát triển bền vững, nâng tầm vị thế tỉnh Điện Biên trong khu vực và cả nước. Phát triển văn hóa, thể thao và du là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm chính trị cao, hành động mạnh mẽ, đồng bộ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Với truyền thống lịch sử hào hùng, bản sắc văn hóa phong phú, tinh thần đoàn kết, đổi mới và khát vọng phát triển, tỉnh Điện Biên sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành tựu, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của đất nước. Với tinh thần trách nhiệm cao, sự chung tay của toàn xã hội, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ không ngừng đổi mới, sáng tạo, phát triển đột phá, góp phần xây dựng Điện Biên trở thành điểm sáng về văn hóa, mạnh về thể thao và điểm đến hấp dẫn trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.

Ảnh 1: Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hai tỉnh Điện Biên và Thanh Hóa đã ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2024 - 2026.