 |
| Múa Tắc Xình - điệu múa mang đậm nét văn hóa của người Sán Chay - được các bạn trẻ tái hiện trong chương trình Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Kạn năm 2025 (tổ chức cuối tháng 4-2025). |
Dù mới ngoài 20 tuổi, anh Hoàng Văn Quân, xã Na Rì, đã dành tình yêu đặc biệt cho làn điệu hát ru - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của tỉnh Thái Nguyên. Khi địa phương tổ chức lớp truyền dạy làn điệu hát ru dân tộc Tày, anh Quân cùng các đoàn viên thanh niên xã Na Rì đã tích cực tham gia. Trước đây, hát ru chủ yếu được lưu truyền bằng hình thức truyền miệng qua các thế hệ, nên dễ mai một. Nhận thức được điều đó, anh Quân đã chủ động ghi chép, biên tập cẩn thận các làn điệu và in ấn thành tài liệu để chia sẻ, lan tỏa tới nhiều bạn trẻ cùng học tập, gìn giữ.
 |
| Người trẻ trở thành hạt nhân trong các đội văn nghệ dân gian, góp phần làm sống dậy bản sắc văn hóa phục vụ phát triển du lịch. |
Anh Quân chia sẻ: Trong đời sống hiện đại, với nhiều loại hình văn hóa - nghệ thuật hấp dẫn giới trẻ, một số làn điệu dân ca, trong đó có hát ru, đang dần bị mai một, thậm chí có nguy cơ biến mất. Nhiều bà mẹ trẻ đã quên tiếng hát ru - một phương thức trao truyền tình cảm độc đáo, mang đậm bản sắc của người phụ nữ Tày. Vì vậy, dù là một người đàn ông trẻ, tôi vẫn mong muốn được học thuần thục làn điệu này để truyền lại cho các bạn trẻ khác.
Thế hệ trẻ hôm nay chính là những người trực tiếp kế thừa và gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống. Không còn thụ động tiếp nhận, nhiều bạn trẻ đã chủ động tham gia vào các hoạt động bảo tồn di sản như: góp mặt trong lễ hội truyền thống, tìm hiểu di tích lịch sử, làng nghề, tham gia các dự án gìn giữ văn hóa dân tộc. Họ còn tích cực theo học các lớp truyền dạy di sản, dự hội thảo và tự tìm hiểu thông tin để hiểu sâu hơn về bản sắc văn hóa của cha ông.
 |
| Học sinh Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS Chợ Mới, xã Chợ Mới, tham gia hoạt động tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa truyền thống. |
Tham gia các hoạt động ngoại khóa của nhà trường nhằm giới thiệu di sản văn hóa các dân tộc Việt Nam, em Triệu Thị Lệ Sen, học sinh lớp 9A, Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú THCS Chợ Mới, xã Chợ Mới, cho biết: Em thường xuyên tìm hiểu về nét đẹp trang phục truyền thống, trò chơi dân gian và học các làn điệu dân ca, dân vũ. Trường em quy định mặc trang phục dân tộc vào ngày đầu tuần. Ngoài ra, chúng em còn đưa các tiết mục hát then, múa bát vào chương trình văn nghệ của nhà trường.
Ông Bàn Đức Báo, dân tộc Dao, ở xã Quân Chu, là người có uy tín ở vùng đồng bào dân tộc: Để văn hóa Dao không bị mất đi, mấy năm nay, tôi mở lớp dạy chữ Dao miễn phí cho bà con. Ai có nhu cầu học, tôi đều nhận, nhà tôi trở thành lớp học. Học trò của tôi cũng đủ lứa tuổi, từ già đến trẻ, để người học dễ dàng tiếp thu, tôi phân chia ra theo trình độ của từng người để dạy những nội dung khác nhau...
Thời gian qua, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã thành lập các câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian; tổ chức truyền dạy, trao truyền di sản văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ. Nhiều học sinh trở thành hạt nhân tích cực, vừa có năng khiếu văn nghệ, vừa say mê tìm hiểu và thể hiện các làn điệu dân ca dân tộc. Mỗi thành viên của CLB lại là một người truyền dạy lại những điệu múa, làn điệu dân ca cho các bạn ở lớp mình trong những lần tham gia các cuộc liên hoan văn nghệ của nhà trường...
Sáng tạo và lan tỏa
 |
| Tại Bản Ca, xã Nghĩa Tá, nhiều bạn trẻ người Dao Tiền đang được truyền dạy nghề thêu và in sáp ong truyền thống của dân tộc. |
Em Lưu Hoàng Vân Khánh, thành viên CLB văn nghệ dân gian Trường Phổ thông dân tộc Nội trú Ngân Sơn, xã Ngân Sơn: "Khi tham gia CLB, em được học những điệu múa bát, hát then đàn tính, hát lượn... Đối với chúng em, đó không chỉ là niềm tự hào mà còn là trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của cha ông"...
Thế hệ trẻ hôm nay không chỉ giữ vai trò gìn giữ di sản văn hóa mà còn trở thành lực lượng sáng tạo, lan tỏa giá trị văn hóa trong thời đại số. Thông qua các hoạt động bảo tồn, giới thiệu di sản tới cộng đồng và sáng tạo nội dung trên nền tảng số, họ góp phần đưa văn hóa truyền thống đến gần hơn với công chúng.
Là thành viên của đội văn nghệ thôn Cọn Poỏng, xã Nam Cường, chị Đào Thị Mai đã khai thác tối đa lợi ích của các nền tảng mạng xã hội như: TikTok, Youtube, Facebook để giới thiệu nhiều điểm du lịch ở vùng cao, nét văn hóa truyền thống, món ăn độc đáo cũng như các tiết mục văn nghệ phục vụ du khách khi đến du lịch tại hồ Ba Bể. Sự kết hợp giữa văn hóa truyền thống với phương thức quảng bá hiện đại mà chị Mai sáng tạo đã thu hút sự chú ý của nhiều người đối với những giá trị truyền thống.
Ngoài các bài hát then, đàn tính, lượn nàng ới, chị Mai cùng các thành viên CLB đã sưu tầm, dàn dựng thêm các tiết mục múa mang đậm đặc trưng của văn hóa các dân tộc tại địa phương như múa bát, múa Dao, múa nón của người Nùng… để phục vụ khách du lịch. Chị Mai cho biết thêm: Để ngày càng nâng cao chất lượng và làm tăng sự độc đáo cho các tiết mục phục vụ du khách, thành viên CLB còn chủ động sưu tầm, phục dựng nhiều làn điệu, nghi lễ đang mai một, đồng thời sáng tạo các nội dung mới phù hợp với xu hướng du lịch hiện đại nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần truyền thống. Các tiết mục ngày càng được đầu tư bài bản, chuyên nghiệp hơn giúp du khách cảm nhận được hồn cốt văn hóa truyền thống của các dân tộc tại địa phương khi đến du lịch.
 |
| Ảnh cắt từ video của nhóm tác giả giành giải Đặc biệt cuộc thi quảng bá du lịch Thái Nguyên qua ứng dụng AI "Thái Nguyên AImazing". |
Mới đây nhất, cuộc thi “Quảng bá du lịch Thái Nguyên - điểm đến sáng tạo bằng sức mạnh AI” do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức đã cho thấy vai trò của giới trẻ trong việc quảng bá, lan tỏa những giá trị văn hóa, mảnh đất và con người Thái Nguyên đến du khách trong và ngoài nước. Gần 300 tác phẩm của các em học sinh từ các trường học trên địa bàn tỉnh gửi về dự thi đã thể hiện góc nhìn trẻ trung, hiện đại về văn hóa - du lịch Thái Nguyên thông qua các sản phẩm ứng dụng trí tuệ nhân tạo, qua đó đưa di sản văn hóa đến gần hơn với mọi người. Với thế mạnh là tiếp cận, học hỏi nhanh, các em học sinh đã khai thác tối đa và hiệu quả công nghệ số để quảng bá di sản văn hóa, kết nối mọi người với quá khứ và hiện tại, tạo ra sự quan tâm và yêu thích đối với các di sản của tỉnh.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có 45 di sản văn hóa phi vật thể được công nhận cấp quốc gia. Đây là nguồn tài nguyên nhân văn quý giá, tạo nền tảng để phát triển du lịch văn hóa - loại hình đang ngày càng được ưa chuộng. Trong xu thế hội nhập và chuyển đổi số, thế hệ trẻ với lợi thế tiếp cận nhanh công nghệ đang trở thành lực lượng nòng cốt đưa văn hóa truyền thống đến gần hơn với cộng đồng trong và ngoài nước. Bằng tinh thần sáng tạo và trách nhiệm, họ đang “thổi hồn” hiện đại vào các giá trị văn hóa dân tộc, góp phần làm sống dậy di sản và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Nguồn: https://baothainguyen.vn/van-hoa/202508/sang-tao-gin-giu-di-san-van-hoa-8612830/
Bình luận (0)