Sớm sửa đổi quy định về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia

So với các mục tiêu đề ra trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập còn 2 mục tiêu chưa đạt. Tỉnh kiến nghị sớm sửa đổi quy định về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình để địa phương có căn cứ thực hiện.

Hoàn thành vượt mức nhiều chỉ tiêu

Tỉnh Khánh Hòa, sau khi hợp nhất với tỉnh Ninh Thuận, có diện tích 8.555km² và khoảng 2,2 triệu dân, với 64 xã, phường và 1 đặc khu. Toàn tỉnh có 36 dân tộc thiểu số, với hơn 293 nghìn người, chiếm 13,15% dân số của tỉnh (trong số đó dân tộc Raglai và Chăm là hai cộng đồng lớn nhất), cùng với 35 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Khánh Hòa có 36 dân tộc thiểu số, với hơn 293 nghìn người. Nguồn: baokhanhhoa.vn

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trước khi sáp nhập, tỉnh Khánh Hòa cũ (gọi là khu vực Bắc Khánh Hòa) và tỉnh Ninh Thuận cũ (gọi là khu vực Nam Khánh Hòa) đã đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ phù hợp với tình hình từng khu vực.

Đến tháng 8/2025, tại khu vực Bắc Khánh Hòa, hầu hết mục tiêu đề ra theo Nghị quyết 88/2029/QH15 giai đoạn 2021 - 2025 đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức 29/30 mục tiêu. Một số chỉ tiêu quan trọng như: thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số đã tăng 2,14 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân 7,2%/năm. Về cơ sở hạ tầng, 100% xã có đường ôtô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; 100% thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 100% trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 100% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia… Chỉ tiêu chưa đạt là giảm 50% xã đặc biệt khó khăn (chỉ đạt 28,8%, với 19/66 thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn).

Tại khu vực Nam Khánh Hòa, 19/22 mục tiêu đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân 4,09%/năm; 100% xã có đường ôtô đến trung tâm được rải nhựa hoặc bê tông; 100% trường học, trạm y tế được xây dựng kiên cố; 100% hộ nghèo dân tộc thiểu số được hỗ trợ xây dựng nhà ở… Khu vực này còn 3 mục tiêu chưa đạt là: tỷ lệ giảm số xã, thôn đặc biệt khó khăn (dự kiến đến cuối năm 2025 chỉ đạt 20%), thu nhập bình quân đầu người (dự kiến chỉ đạt 1,3 lần so với mục tiêu 2 lần) và tỷ lệ che phủ rừng (đạt 56% so với mục tiêu 77%).

Đối chiếu với mục tiêu đề ra tại Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập dù vẫn còn 2 mục tiêu chưa đạt về thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số và giảm 50% xã, thôn đặc biệt khó khăn, nhưng những thành tựu đã đạt được phản ánh quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, hiệu quả về kinh tế - xã hội được phát huy, góp phần khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương. Niềm tin của Nhân dân nói chung và đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng đối với Đảng, chính quyền được củng cố, tăng cường.

Sớm sửa đổi quy định về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia

Dù đạt được những kết quả tích cực, song quá trình triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Khánh Hòa vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn để đạt mục tiêu đề ra.

Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo Khánh Hòa, một trong những vướng mắc lớn nhất là tỷ lệ giải ngân nguồn vốn, đặc biệt là vốn sự nghiệp ở nhiều địa phương rất thấp (chủ yếu giải ngân nguồn vốn năm 2024 chuyển sang, nguồn vốn năm 2025 chưa giải ngân).

Cần sớm ban hành Cẩm nang hướng dẫn triển khai thực hiện Chương trình sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp. Nguồn: baokhanhhoa.vn

Nguyên nhân chủ yếu là sau khi hợp nhất 2 tỉnh từ ngày 1/7/2025, Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa mới thông qua Nghị quyết điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2025. Nguồn vốn sự nghiệp năm 2025 của tỉnh Ninh Thuận (cũ) mới được phân bổ cho các sở, ngành, địa phương vào giữa tháng 6/2025 và tỉnh Khánh Hòa (cũ) mới được phân bổ vào tháng 8/2025.

Sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, các văn bản quy phạm pháp luật của trung ương và địa phương liên quan đến Chương trình chưa được ban hành kịp thời, thiếu văn bản hướng dẫn cụ thể nên gây ra sự chậm trễ, lúng túng. Hệ thống tổ chức tại cơ sở cũng chưa được kiện toàn...

Để khắc phục những khó khăn trên và đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình, Sở Dân tộc và Tôn giáo Khánh Hòa kiến nghị Chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và Nghị định số 38/2023/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP, sửa đổi một số nhiệm vụ giao cho UBND cấp huyện, để địa phương có căn cứ triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, Bộ Dân tộc và Tôn giáo cần sớm ban hành Cẩm nang hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện Chương trình sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp, đồng thời hoàn thiện và hướng dẫn vận hành phần mềm Hệ thống giám sát và đánh giá kết quả…

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/som-sua-doi-quy-dinh-ve-co-che-quan-ly-to-chuc-thuc-hien-chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia-10387971.html