Tại sao Đoàn thanh tra EC dời lịch kiểm tra IUU tại Việt Nam?

Xác minh tàu cá mất kết nối VMS chưa chặt chẽ

Tại cuộc họp trực tuyến Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU của tỉnh về tình hình thực hiện nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh 4 tháng đầu năm 2025 mới đây, ông Nguyễn Văn Chiến - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, EC đã ghi nhận một số điểm tích cực và kết quả nổi bật của Việt Nam về công tác chống khai thác IUU, nhưng từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước vẫn còn xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp vùng biển nước ngoài. Đặc biệt, vụ việc ngày 24/2/2025, Thái Lan đã bắt giữ, xử lý tàu cá KG-95541-TS và có khoảng 10 tàu cá khác ở tỉnh này đã chạy thoát. Phía EC đã nắm thông tin và là một trong những lý do chính mà EC chưa sang thanh tra thực tế tại Việt Nam theo dự kiến vào cuối tháng 3/2025.

Cả nước vẫn còn xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp vùng biển nước ngoài (Ảnh: N. Lân)

Tại Bình Thuận, thời gian qua công tác chống khai thác IUU được các cấp, các ngành dồn lực thực hiện đạt nhiều kết quả. Trong đó việc giám sát, ngăn chặn các tàu cá nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài được thực hiện thường xuyên liên tục. Nhờ đó, từ năm 2023 đến nay, Bình Thuận không để xảy ra trường hợp tàu cá đánh bắt cá trái phép. Tuy nhiên, đến nay, một số nhiệm vụ, công việc đạt hiệu quả chưa cao, tiến độ thực hiện còn chậm so với yêu cầu đề ra. Số lượng tàu cá không đảm bảo điều kiện hành nghề còn khá nhiều nhưng chưa được kiểm soát chặt chẽ. Đến nay, toàn tỉnh có 750 tàu cá chưa thực hiện thủ tục để cấp, cấp lại giấy phép khai thác (269 chiếc bán ngoài tỉnh chưa xác định được chủ tàu, 118 chiếc nằm bờ, hư hỏng, 95 chiếc vướng thủ tục (thừa kế), 268 chiếc chủ tàu chây ì không chịu làm).

Đến nay, toàn tỉnh có 750 tàu cá chưa thực hiện thủ tục để cấp, cấp lại giấy phép khai thác.

Đặc biệt, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Không để công tác sắp xếp tổ chức bộ máy ảnh hưởng đến nhiệm vụ chống khai thác IUU của tỉnh.

Việc xác minh tàu cá mất kết nối VMS trên biển chưa chặt chẽ, nhất là hồ sơ theo dõi, xác minh từng vụ việc, đặc biệt thị xã La Gi tỷ lệ xác minh còn thấp. Bên cạnh đó, tình trạng tàu cá vi phạm quy định trong hoạt động khai thác thủy sản còn diễn ra phổ biến nhưng chậm được phát hiện, xử lý. Việc sửa chữa, khắc phục xuống cấp hạ tầng cảng cá, nạo vét luồng lạch tiến độ triển khai còn khá chậm so với yêu cầu đề ra... Theo kế hoạch, đến tháng 9/2025 đoàn EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần 5, vì thế thời gian còn lại không còn nhiều, đây là cơ hội vàng để gỡ “Thẻ vàng” IUU. Do đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải đã yêu cầu các ngành, đơn vị, địa phương tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh trong đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển.

Không cho xuất bến 268 tàu cá chây ì

Theo đó, yêu cầu Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tiếp tục chủ động tăng cường phối hợp triển khai đồng bộ các giải pháp để quản lý, kiểm soát tàu cá nguy cơ cao, kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ xa, kiên quyết không để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Chỉ đạo các lực lượng Biên phòng không cho các tàu cá không đảm bảo điều kiện hành nghề xuất bến đi khai thác; phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển, trên sông, bến tạm, bãi ngang và trong khu vực cảng cá…

Kiểm tra việc xác minh, xử lý tàu cá mất kết nối VMS tại địa bàn.

Bên cạnh đó, yêu cầu Công an tỉnh chỉ đạo, bố trí công an xã tăng cường công tác nắm tình hình, khoanh vùng địa bàn, đối tượng để theo dõi, kiểm soát, ngăn chặn hành vi khai thác bất hợp pháp. Đặc biệt quan tâm, chú ý danh sách 268 tàu cá mà chủ phương tiện không hợp tác, không chịu đăng ký… Tiếp tục theo dõi, nắm thông tin, điều tra, truy tố các tổ chức, cá nhân có hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá đi khai thác trái phép vùng biển nước ngoài và các hành vi gửi, mang hộ hoặc cố tình vô hiệu hóa thiết bị VMS để vi phạm vùng biển nước ngoài.

Tuyên truyền cho ngư dân về các hành vi vi phạm IUU.

Yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, các địa phương rà soát lại danh sách và theo dõi chặt chẽ tàu cá nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài (173 tàu cá đã công bố, báo cáo trước đây), cập nhật số mới phát sinh nếu có. Đối với các trường hợp cố tình chây ì, không thực hiện các thủ tục theo quy định, lập danh sách gửi Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh để chỉ đạo các Đồn/Trạm kiểm soát biên phòng kiểm soát chặt, không cho xuất bến. Hướng dẫn, hỗ trợ giải quyết các vướng mắc liên quan đến việc xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, phối hợp với các Đoàn kiểm tra Tổ công tác liên ngành khẩn trương báo cáo kết quả kiểm tra việc xác minh, xử lý tàu cá mất kết nối VMS tại địa bàn. Qua đó đề xuất hướng xử lý cụ thể đảm bảo chặt chẽ.

Ngoài ra, Chi cục Thủy sản và Biển đảo cần tăng cường quản lý tàu cá, nâng cao tỷ lệ tàu cá được đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản và cập nhật đầy đủ thông tin vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNfishbase) và Hệ thống giám sát tàu cá (VMS) đảm bảo kịp thời, đồng bộ, chính xác. Chỉ đạo lực lượng Kiểm ngư tăng cường hơn nữa công tác tuần tra, kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển, nhất là tại cảng cá để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về khai thác IUU.

Ban Quản lý các cảng cá tỉnh tiếp tục thực hiện nghiêm túc công tác thống kê tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng lên bến, thu nhật ký khai thác thủy sản và truy xuất nguồn gốc thủy sản theo đúng quy định. Khẩn trương hoàn thiện các thủ tục để tiến hành nạo vét cửa biển La Gi và sửa chữa, khắc phục cơ sở hạ tầng cảng cá, phục vụ sản xuất, chống khai thác IUU…

Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành một chỉ thị mới nhằm củng cố thêm cơ sở pháp lý và tạo sức mạnh tổng hợp để Việt Nam đón và làm việc với Đoàn thanh tra EC - bước then chốt để tiến tới mục tiêu gỡ “Thẻ vàng” trong năm 2025 một cách thực chất và bền vững.

Nguồn: https://baobinhthuan.com.vn/tai-sao-doan-thanh-tra-ec-doi-lich-kiem-tra-iuu-tai-viet-nam-129829.html