Thả hàng triệu con muỗi từ trên cao xuống rừng, cứu chim quý hiếm biến mất

(Dân trí) - Trong mỗi viên nang được thả bằng drone xuống các khu rừng ở Hawaii (Mỹ) chứa khoảng 1.000 con muỗi đực. Đây là một trong những nỗ lực giúp quần đảo này bảo vệ loài chim quý không bị tuyệt chủng.

Mới đây, hàng chục vỏ nang phân huỷ sinh học được thả xuống các khu rừng ở Hawaii (Mỹ) từ trên không trung. Mỗi nang chứa khoảng 1.000 con muỗi.

Nhưng đây không phải loại muỗi bình thường, mà là muỗi đực được nuôi trong phòng thí nghiệm, không cắn người và mang một loại vi khuẩn có khả năng ngăn trứng nở khi giao phối với muỗi cái hoang dã.

Các chuyên gia đặt nhiều hy vọng vào những con muỗi đặc biệt này nhằm giúp kiểm soát quần thể muỗi xâm lấn. Chúng vốn là thủ phạm lây lan bệnh sốt rét ở chim - nguyên nhân chính đang hủy diệt các loài chim bản địa quý hiếm như loài honeycreeper ở quần đảo này.

Loài chim đặc hữu của Hawaii có nguy cơ tuyệt chủng vì muỗi (Ảnh: Animals).

Các loài chim bản địa Hawaii đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái. Chúng vừa là loài thụ phấn, vừa phát tán hạt giống, lại có giá trị đặc biệt trong văn hóa truyền thống Hawaii.

Tuy nhiên, chúng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng. Từng có hơn 50 loài honeycreeper được ghi nhận tại Hawaii, đến nay chỉ còn 17 loài tồn tại. Hầu hết đều nằm trong danh sách cực kỳ nguy cấp.

Năm ngoái, loài akikiki – một loài chim nhỏ màu xám, chính thức tuyệt chủng trong tự nhiên. Hiện chỉ còn chưa tới 100 cá thể akekee (chim vàng xanh lá) còn sống.

Nguyên nhân không chỉ đến từ sự phát triển đô thị và nạn phá rừng. Theo Tiến sĩ Chris Farmer, Giám đốc Chương trình Hawaii của Tổ chức Bảo tồn Chim Mỹ (ABC), mối đe doạ lớn nhất là bệnh sốt rét ở chim do muỗi lây truyền. Loài muỗi này không phải bản địa của Hawaii, mà được cho là vô tình mang đến vào năm 1826 bởi các tàu săn cá voi.

“Chúng đã gây ra những đợt tuyệt chủng hàng loạt. Nhiều loài chim như honeycreeper không có khả năng miễn dịch với loại bệnh này”, Tiến sĩ Farmer cho biết.

Muỗi sinh sôi mạnh ở những vùng nhiệt đới thấp. Vì thế các loài chim còn sống sót đã tìm nơi trú ẩn ở các vùng núi cao như Maui và Kauai. Nhưng nay, điều đó cũng đang thay đổi.

“Biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ tăng lên. Chúng tôi đang chứng kiến muỗi dần bay cao lên núi. Tại Kauai, chúng tôi đang tận mắt thấy quần thể chim suy giảm đến mức sụp đổ. Nếu không phá vỡ vòng luẩn quẩn đó, chúng ta sẽ mất hoàn toàn loài honeycreeper", Tiến sĩ Farmer cảnh báo.

Hàng triệu muỗi được thả từ trực thăng và drone

Các nhà bảo tồn đã nỗ lực tìm cách kiểm soát muỗi, nhưng điều này không hề đơn giản. Sử dụng thuốc trừ sâu trên quy mô lớn có thể gây hại đến các loài côn trùng bản địa quan trọng như chuồn chuồn kim hay ruồi trái cây.

Đến năm 2022, nhóm bắt đầu tạo ra hàng triệu con muỗi mang vi khuẩn tại phòng thí nghiệm ở California. Năm 2023, việc thả muỗi ra môi trường được thực hiện ở Maui.

Thả hàng triệu con muỗi từ trên cao xuống rừng, cứu chim quý hiếm biến mất (Nguồn video: CNN).

Hiện phương pháp này được mở rộng sang đảo Kauai với tần suất một triệu con mỗi tuần (500.000 con trên mỗi đảo), được thả từ trực thăng và máy bay không người lái (drone).

“Chúng tôi ước tính số lượng muỗi hoang dã và thả ra lượng muỗi đực gấp khoảng 10 lần nhằm tăng khả năng giao phối và triệt tiêu khả năng sinh sản,” Tiến sĩ Farmer giải thích.

Theo ông, đây là lần đầu tiên trên thế giới, kỹ thuật được áp dụng vì mục đích bảo tồn, thay vì chỉ để kiểm soát dịch bệnh ở người. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng, khác với Hawaii – nơi muỗi là loài xâm lấn, ở các nơi mà muỗi là bản địa, phương pháp này có thể gây tác động sinh thái không mong muốn.

Sau nhiều tháng thử nghiệm, từ tháng 6 năm nay, các máy bay drone chuyên dụng mang muỗi thả xuống các khu rừng ở Hawaii với độ chính xác cao.

Hàng triệu con muỗi được thả xuống rừng (Ảnh cắt từ clip).

Tiến sĩ Farmer dự đoán phải mất khoảng một năm mới biết được liệu kỹ thuật này có phát huy hiệu quả hay không. Tuy nhiên, ông kỳ vọng đây sẽ là giải pháp “mua thời gian” để các loài chim quý có cơ hội phục hồi.

Tiến sĩ Christopher Kyriazis, tác giả chính của nghiên cứu nhận định “nếu trì hoãn chỉ vài năm nữa, cơ hội sẽ thu hẹp rất nhanh".

Nếu quần thể muỗi được kiểm soát, các loài chim bản địa sẽ có thời gian phục hồi số lượng, mở rộng đa dạng di truyền và thậm chí có thể tiến hóa khả năng kháng bệnh. Một số dấu hiệu tích cực đã xuất hiện ở loài amakihi trên đảo Hawaii.

Nguồn: https://dantri.com.vn/du-lich/tha-hang-trieu-con-muoi-tu-tren-cao-xuong-rung-cuu-chim-quy-hiem-bien-mat-20250804155410570.htm