Thỏa thuận Mỹ - Anh: Phát súng mở màn cho chiến lược thương mại toàn cầu của Mỹ

Ngày 8/5, Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Vương quốc Anh Keir Starmer đã cùng công bố một thỏa thuận thương mại song phương mang tính bước ngoặt. Đây là thỏa thuận đầu tiên được ký kết dưới chiến lược thương mại “Đàm phán song phương - Thuế suất cao” của chính quyền Trump, với mục tiêu tái định hình trật tự thương mại thế giới và tạo áp lực lên các nền kinh tế lớn khác.

Thỏa thuận không chỉ mang tính biểu tượng trong quan hệ đồng minh Mỹ - Anh, mà còn đặt nền móng cho các cuộc đàm phán kế tiếp với các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ…

Đại sứ Hoàng Anh Tuấn - Tổng Lãnh sự Việt Nam tại San Francisco (Nguyên Phó Tổng thư ký ASEAN).

Nhiều chiến lược then chốt

Theo công bố, nhiều chiến lược then chốt và liên quan đến cán cân thương mại giữa hai nước Anh - Mỹ đã đạt được thỏa thuận.

Cụ thể, Mỹ đồng ý giảm thuế nhập khẩu ô tô từ Anh từ mức 27,5% xuống 10% cho 100.000 xe mỗi năm - gần như toàn bộ ô tô nước này xuất khẩu năm ngoái. Năm 2024, Mỹ nhập khẩu 474 tỷ USD sản phẩm ô tô, bao gồm xe ô tô chở khách trị giá 220 tỷ USD. Trong đó, vương quốc Anh đã xuất khẩu gần 90.000 xe vào Mỹ trong năm 2024.

Tuy nhiên, lượng xe vượt ngưỡng quota sẽ vẫn chịu mức thuế 25%. Đây là bước đi mang tính cân bằng, vừa mở cửa cho Anh, vừa bảo vệ ngành công nghiệp ô tô trong nước.

1 tháng trước, sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump công bố mức thuế mới, hãng xe sang nước Anh Jaguar Land Rover đã tuyên bố tạm dừng xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Dư luận cho rằng chính sách thuế quan của Mỹ là một cú đánh mạnh vào các hãng xe có nguồn gốc hoặc đang sản xuất từ các nhà máy đặt tại nước Anh như Jaguar Land Rover, BMW và Aston Martin - những thương hiệu đã gặt hái nhiều thành công tại thị trường Mỹ.

Một vấn đề then chốt cũng được bản thỏa thuận thương mại nhắc đến, đó là Anh sẽ mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, thịt bò trị giá 5 tỷ USD cho Mỹ.

Hai bên đã đồng ý về quyền tiếp cận thị trường “có đi có lại” đối với thịt bò. Theo đó, nông dân Anh được cấp hạn ngạch miễn thuế cho 13.000 tấn thịt bò vào Mỹ. Trong khi, các tiêu chuẩn chất lượng của Mỹ đối với thực phẩm nhập khẩu từ Anh và ngược lại vẫn được giữ nguyên.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer. (Ảnh: Reuters)

Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, thỏa thuận trên sẽ tạo ra cơ hội xuất khẩu mới trị giá khoảng 5 tỷ USD cho Mỹ, trong khi các mức thuế quan mới công bố từ trước và vẫn được giữ nguyên sau thỏa thuận sẽ tạo ra nguồn thu 6 tỷ USD cho ngân sách Chính phủ.

Theo thỏa thuận mới, Mỹ cũng sẽ giảm thuế quan với thép nhập khẩu từ Anh từ mức 25% Anh được áp kể từ năm 2018 xuống 0%, trong khi Anh giảm thuế quan với ethanol Mỹ từ 19% còn 0%. Điều này giúp xuất khẩu ethanol từ Anh sang Mỹ có thể đạt 700 triệu USD.

Mỹ và Anh đã thống nhất đi đến việc lập một liên minh thép - nhôm nhằm phối hợp áp thuế 25% với sản phẩm cùng loại từ các quốc gia bị nghi là bán phá giá.

Hai nước sẽ thống nhất không áp thuế lên các sản phẩm dược phẩm thiết yếu, tạo nền tảng vững chắc cho chuỗi cung ứng y tế chung. Dù chi tiết chưa hoàn thiện nhưng đây là tín hiệu tích cực cho ngành công nghiệp dược hai nước.

Mỹ- Anh cũng cam kết tiêu chuẩn cao về sở hữu trí tuệ và môi trường. Thỏa thuận đặt ra các nghĩa vụ chặt chẽ về bảo vệ sở hữu trí tuệ, quyền lao động và tiêu chuẩn môi trường. Điều này phản ánh nỗ lực của hai nước trong việc kết hợp tự do thương mại với trách nhiệm phát triển bền vững.

Đặc biệt, Mỹ cũng cho biết sẽ ưu tiên tiếp cận linh kiện hàng không vũ trụ từ Anh.

Các nhà sản xuất Mỹ, đặc biệt trong ngành hàng không vũ trụ, sẽ được tiếp cận dễ dàng hơn với linh kiện chất lượng cao từ Anh – một quốc gia có thế mạnh trong ngành này. Đây là động thái chiến lược nhằm củng cố lợi thế cạnh tranh của Mỹ trong các ngành công nghệ cao.

Anh dự kiến ​​sẽ công bố hợp đồng mua máy bay Boeing lắp ráp tại Mỹ trị giá 10 tỷ USD, đổi lại Mỹ sẽ miễn thuế quan đối với động cơ máy bay Rolls-Royce nhập khẩu từ Anh. Thông tin này giúp giá cổ phiếu Rolls-Royce tăng vọt trong phiên giao dịch ngày 8/5 trên sàn chứng khoán London.

Áp lực với nhiều nền kinh tế

Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi việc đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ là “một ngày lịch sử", trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: đây là “một thỏa thuận thương mại đột phá với Anh".

Tuy vậy, Mỹ vẫn duy trì mức thuế 10% cơ bản với hàng hóa Anh. Động thái này cho thấy Mỹ không còn ủng hộ tự do thương mại vô điều kiện.

Ngược lại, Anh cam kết loại bỏ các rào cản kỹ thuật và hành chính từng gây cản trở hàng hóa Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm chế biến. Đây là một nhượng bộ đáng kể, mở đường cho doanh nghiệp Mỹ mở rộng thị phần tại thị trường Anh.

Thỏa thuận thương mại Mỹ - Anh không chỉ là sự kiện mang tính biểu tượng về mặt ngoại giao mà còn là lời tuyên bố chính thức cho sự trở lại của chiến lược “đàm phán tay đôi, thuế suất cao” mà Tổng thống Trump theo đuổi. Trong khi Thủ tướng Starmer đạt được một bước tiến kinh tế trong bối cảnh hậu Brexit, ông Trump cũng đạt được thắng lợi chính trị - tạo sức ép lan tỏa lên các nền kinh tế lớn khác.

Việc Anh là quốc gia đầu tiên ký kết thỏa thuận song phương với chính quyền Trump tạo ra tiền lệ quan trọng. Các nước còn lại, đặc biệt là những quốc gia đang bị đe dọa áp thuế cao, sẽ buộc phải điều chỉnh lập trường đàm phán nếu muốn duy trì quyền tiếp cận thị trường Mỹ.

Các đối tác thương mại của Mỹ - từ châu Á đến châu Âu - giờ đây buộc phải lựa chọn giữa đàm phán sớm hoặc chấp nhận bị đánh thuế nặng hơn.

Thỏa thuận Mỹ - Anh vì thế không đơn thuần là một hiệp định kinh tế, mà là công cụ định hình lại thế trận thương mại toàn cầu trong thập niên tới.

Đại sứ Hoàng Anh Tuấn

Nguồn: https://vtcnews.vn/thoa-thuan-my-anh-phat-sung-mo-man-cho-chien-luoc-thuong-mai-toan-cau-cua-my-ar942338.html