Trục năng lượng xanh vươn ra biển lớn

Chú thích ảnh — Những cánh đồng điện gió trên địa bàn xã Thuận Bắc, góp phần đưa tỉnh Khánh Hòa trở thành một trong những trung tâm năng lượng quốc gia. Ảnh: Đặng Tuấn/TTXVN

Bài 2: Trụ cột năng lượng duyên hải đang hình thành

Trên trục duyên hải dài gần 400 km, Khánh Hòa đang nổi lên như một “cực năng lượng ven biển”, nhờ vị trí địa lý trung tâm, cụm cảng nước sâu Vân Phong và tiềm năng gió, mặt trời hàng đầu cả nước. Tỉnh đã sớm xác định năng lượng là một trong 4 trụ cột tăng trưởng, định hình vai trò “đầu tàu” trong bảo đảm an ninh năng lượng cho miền Trung – Tây Nguyên.

Nghị quyết mở đường

Chỉ 2 tuần sau khi thực hiện hợp nhất cấp tỉnh, ngày 14/7/2025 Tỉnh ủy Khánh Hòa ban hành Nghị quyết 01-NQ/TU về tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2025–2030 đã mở đường cho chiến lược năng lượng. Văn kiện mang tính chiến lược này khẳng định rõ, năng lượng là một trong bốn trụ cột động lực phát triển của tỉnh, cùng với du lịch, công nghiệp công nghệ cao và kinh tế biển.

Hiếm có địa phương nào như Khánh Hòa, đặt mục tiêu cụ thể và chi tiết vấn đề phát triển năng lượng sạch trong Nghị quyết về phát triển kinh tế, xã hội. Nghị quyết 01-NQ/TU của tỉnh đã đề ra mục tiêu đến năm 2030 đưa vào vận hành 14.000 MW công suất nguồn; trong đó, giai đoạn 2025–2030 đạt 8.200 MW với cơ cấu rõ ràng: 2.300 MW điện mặt trời tập trung, 1.800 MW điện gió trên bờ, 1.500 MW điện khí LNG, 2.400 MW thủy điện tích năng và các nguồn khác.

Đây là định hướng phù hợp với điều kiện tự nhiên – kỹ thuật của địa phương, đồng thời tạo bước đi bài bản trong cơ cấu nguồn năng lượng sạch. Song song đó, Khánh Hòa đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng ngành năng lượng bình quân 20%/năm trong giai đoạn 2026–2030, biến năng lượng thành lĩnh vực mũi nhọn, tạo động lực kéo theo nhiều ngành kinh tế khác.

Không gian phát triển và cơ hội đầu tư rộng mở

Nghị quyết 01-NQ/TU và các văn bản quy hoạch đi kèm đã xác định rõ các khu vực ưu tiên phát triển năng lượng của tỉnh. Theo đó, Vĩnh Hải – Phước Dinh dành cho điện hạt nhân trong tương lai xa; Thuận Nam – Thuận Bắc, điện mặt trời và điện gió trên bờ, kết hợp LNG (khí thiên nhiên hóa lỏng); Bác Ái – Ninh Sơn với thủy điện tích năng; Khu kinh tế Vân Phong hình thành trung tâm LNG quy mô quốc gia, đầu mối nhập khẩu và phân phối năng lượng.

Cùng với tiềm năng gió ngoài khơi lớn (đặc biệt khu vực ven biển Ninh Hải, Thuận Nam), đây là “bản đồ không gian” rõ ràng giúp nhà đầu tư tiếp cận dễ dàng hơn.

Đại hội Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 đã xác định phát triển năng lượng sạch là một trong những đột phá chiến lược, cùng với hạ tầng – công nghiệp công nghệ cao – kinh tế biển. Từ đó, đưa Khánh Hòa trở thành “trung tâm năng lượng sạch và LNG của cả nước, đóng vai trò dẫn dắt trục phát triển duyên hải miền Trung.

Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh, Khánh Hòa cần phát huy tối đa lợi thế về vị trí địa chiến lược, cảng biển nước sâu Vân Phong và tiềm năng gió – mặt trời để trở thành trung tâm năng lượng sạch, trung chuyển lớn của khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Đây là nhiệm vụ quan trọng đã được xác định trong Báo cáo chính trị Đại hội.

Trong năm 2025, tỉnh đã ban hành kế hoạch đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho nhiều dự án lớn, trong đó có cụm điện gió ven biển và ngoài khơi, cùng các dự án điện mặt trời công suất lớn. Cảng LNG Vân Phong cũng đã thu hút các tập đoàn năng lượng quốc tế tham gia nghiên cứu chuỗi nhập khẩu – tái khí – phát điện LNG.

Cực duyên hải trong trục năng lượng vùng

Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, ông Nghiêm Xuân Thành cho rằng, ngay sau hợp nhất, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 01-NQ/TU xác định năng lượng là một trong 4 trụ cột động lực tăng trưởng giai đoạn 2025–2030, cùng công nghiệp, du lịch – dịch vụ, đô thị – xây dựng. Khánh Hòa sau hợp nhất hội tụ "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" – đặc biệt về địa lợi, khi tỉnh sở hữu vùng biển dài, hệ thống cảng biển và quỹ không gian rộng lớn để phát triển năng lượng sạch.

Nằm ở trung tâm duyên hải Nam Trung Bộ, Khánh Hòa là đầu mối kết nối tự nhiên giữa Tây Nguyên và biển. Sự phát triển nhanh của ngành năng lượng tại đây có ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi tỉnh và đã được xác định sẽ bổ sung nguồn điện quy mô lớn cho Tây Nguyên; giảm tải cho lưới truyền tải quốc gia. Khi Vân Phong trở thành điểm cân bằng công suất khu vực miền Trung, tạo điều kiện hình thành cụm công nghiệp năng lượng – logistics LNG – dịch vụ kỹ thuật Vân Phong, kéo theo các ngành phụ trợ.

Theo Quy hoạch điện VIII, Việt Nam ưu tiên phát triển mạnh các nguồn điện gió, điện mặt trời và LNG, hình thành các trung tâm năng lượng tái tạo gắn với lưới truyền tải liên vùng quy mô lớn. Khu vực Nam Trung Bộ – Tây Nguyên đáp ứng đầy đủ các tiêu chí này, nhờ lợi thế tự nhiên về gió – nắng, vị trí địa lý trung chuyển và hệ thống cảng nước sâu. Trong cấu trúc năng lượng mới, Khánh Hòa giữ vai trò trung tâm tiếp nhận, điều tiết và truyền tải, một “nút chiến lược” của toàn vùng, sẽ trở thành trung tâm năng lượng tái tạo và LNG hàng đầu cả nước, với khả năng cung cấp hàng chục nghìn MW cho lưới điện quốc gia.

UBND tỉnh Khánh Hòa đã chỉ đạo các sở, ngành đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, đấu nối lưới điện, hướng dẫn thủ tục cấp phép theo cơ chế một cửa; điều phối, bảo đảm hạ tầng truyền tải sẵn sàng đón dòng công suất lớn từ các dự án đang triển khai. Khánh Hòa hiện cũng đang phối hợp với Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam để hoàn thiện các tuyến đường dây 500 kV, 220 kV kết nối khu vực Vân Phong – Thuận Bắc với hệ thống truyền tải quốc gia, mở ra khả năng xuất khẩu điện tái tạo ra ngoài vùng trong tương lai.

Việc đồng bộ giữa quy hoạch nguồn – lưới – không gian phát triển sẽ giúp địa phương trở thành cực duyên hải của trục năng lượng miền Trung – Tây Nguyên, song hành với cực cao nguyên Lâm Đồng, tạo nên một hành lang năng lượng bền vững từ Tây Nguyên ra biển.

Trong tương lai gần, khi các tuyến truyền tải chiến lược được hoàn thiện, Khánh Hòa không chỉ là nơi cung ứng năng lượng cho khu vực miền Trung – Tây Nguyên mà còn có thể đóng vai trò cửa ngõ xuất khẩu điện gió ngoài khơi, LNG và dịch vụ năng lượng.(Còn tiếp)

Bài cuối: Liên kết năng lượng sạch

Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/truc-nang-luong-xanh-vuon-ra-bien-lon-bai-2-20251008193550750.htm