Vẹn nguyên nét đẹp văn hóa truyền thống

Trong căn nhà sàn truyền thống, hình ảnh nghệ nhân Vì Văn Sang miệt mài bên những ống nứa già đã trở nên quen thuộc với bà con Nậm Tộc. Ông Sang không chỉ là người lưu giữ mà còn là thợ chế tác nhạc cụ truyền thống của dân tộc Khơ Mú. Trong đó, Đao là loại nhạc cụ phổ biến nhất, được làm từ ống nứa, dùng để giữ nhịp cho các bước đi, kết hợp cùng động tác bàn tay và cơ thể, tạo nên điệu múa truyền thống mang bản sắc riêng. Chia sẻ về tầm quan trọng của nhạc cụ này, Nghệ nhân Vì Văn Sang cho biết: Người dân tộc Khơ Mú có 11 loại nhạc cụ, nhưng cái Đao này đặc biệt. Nó phải được chế tác từ nứa già 5 năm trở lên. Đao có hai công dụng: một là dùng để đánh vui lúc giải trí, thứ hai là có thể dùng để trai gái tìm bạn tình.

Cùng với chế tác nhạc cụ, ông Sang còn tích cực tham gia truyền dạy văn hóa dân tộc Khơ Mú cho bà con trong tổ dân phố. Từ tâm huyết của ông và các nghệ nhân khác, câu lạc bộ dân ca, dân vũ dân tộc Khơ Mú ở tổ dân phố Nậm Tộc đã được thành lập và duy trì gần 10 năm nay với 12 thành viên. Tại đây, các nghệ nhân trực tiếp hướng dẫn, truyền dạy những làn điệu dân ca, dân vũ đặc sắc như: hát giao duyên, múa khăn, múa cá lượn, múa đuổi chim, múa lắc eo, múa mừng xuân mới… Các tiết mục này thường được biểu diễn trong dịp lễ, tết và những hoạt động chính trị tại địa phương thể hiện tình yêu cuộc sống của người Khơ Mú.

Chị Vì Thị Lương, một trong những thành viên lâu năm của Câu lạc bộ tự hào cho biết: Trong các làn điệu dân ca của dân tộc Khơ Mú, quen thuộc là Tơm. Hát Tơm mang đậm tính sử thi, trữ tình, cách hát theo kiểu đối đáp, sử dụng nhiều trong các lễ hội, cưới xin, các việc trọng đại của tổ dân phố, dòng họ và gia đình. Hay múa Cá lượn - một vũ điệu độc đáo, giàu ngôn ngữ hình thể, rộn ràng tươi vui thể hiện niềm lạc quan cùng những mong ước tốt đẹp về tình yêu và cuộc sống.

Song song với duy trì các làn điệu dân ca, dân vũ, trong đời sống hằng ngày, người Khơ Mú ở Nậm Tộc vẫn gìn giữ nếp nhà sàn cùng nhiều phong tục tập quán truyền thống như: thêu thùa, mặc trang phục dân tộc, tổ chức các lễ hội truyền thống hằng năm thể hiện sự gắn kết cộng đồng và mong ước cuộc sống tốt đẹp. Trong đó tiêu biểu là Lễ hội Cầu mùa được tổ chức vào dịp đầu năm phản ánh niềm tin, sự biết ơn của người Khơ Mú với tổ tiên, thiên nhiên, trời đất và nương rẫy… đồng thời thể hiện ước mong về mùa màng bội thu, cuộc sống no đủ. Những nét đẹp ấy đã trở thành điểm nhấn văn hóa đặc sắc, góp phần làm nên bản sắc riêng của đồng bào nơi đây. Nghệ nhân Vì Văn Sang cho biết: Chúng tôi hiện đang duy trì các lễ hội như: Cầu mùa, cầu mưa, tra lúa, tra hạt, đón mẹ lúa, đón xuân với các trò chơi dân gian. Đây là bản sắc của đồng bào Khơ Mú để nhắc nhớ về cội nguồn của mình. Mình mất của, mất tiền còn làm lại được chứ mất bản sắc văn hóa truyền thống là mất dân tộc.

Bằng nhiều cách làm trong gìn giữ nét văn hóa truyền thống, đồng bào Khơ Mú ở phường Nghĩa Lộ nói chung và ở tổ dân phố Nậm Tộc nói riêng đã và đang phát huy giá trị bản sắc của dân tộc mình, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu trong cộng đồng các dân tộc tỉnh Lào Cai.

Nguồn: https://baolaocai.vn/ven-nguyen-net-dep-van-hoa-truyen-thong-post883876.html