Vì sao Ấn Độ 'tụt hậu' so với Trung Quốc về công nghệ?

Khoảnh khắc DeepSeek của Trung Quốc gây bão toàn cầu đã gây ra sự lo ngại cho chính phủ và ngành công nghệ Ấn Độ.

Đầu tháng 4, Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ, Piyush Goyal đã chỉ trích các doanh nhân nước này vì thiếu đổi mới.

"Chúng ta chỉ tập trung vào các ứng dụng giao đồ ăn, biến thanh niên thất nghiệp thành lao động giá rẻ để người giàu có thể nhận bữa ăn mà không cần ra khỏi nhà. Ngược lại, một công ty khởi nghiệp Trung Quốc làm gì? Họ làm việc để phát triển công nghệ pin xe điện, và với điều đó, ngày nay họ thống trị hệ sinh thái xe điện", Goyal phát biểu tại một sự kiện ngành.

Bình luận của ông Goyal đã gây ra phản ứng dữ dội từ các nhà sáng lập và giới đầu tư startup Ấn Độ, những người từ lâu đã chỉ ra thủ tục hành chính rườm rà và quy định nhập khẩu thiết bị tính toán là những rào cản lớn đối với đổi mới công nghệ.

Hệ sinh thái khác biệt

Có nhiều giải thích khác nhau về lý do tại sao Ấn Độ — nơi có nguồn vốn đầu tư cho startup thuộc hàng cao nhất thế giới — lại tụt hậu trong sản xuất tiên tiến và trí tuệ nhân tạo.

Trung Quốc chiếm đến 30% sản lượng sản xuất toàn cầu, trong khi Ấn Độ chỉ đạt 3%. Ảnh: New York Times.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn tin rằng khoảng cách này bắt nguồn từ những năm 1980, khi hai quốc gia có sự phân hóa về kinh tế: Trung Quốc đầu tư mạnh vào sản xuất, trong khi Ấn Độ thiên về dịch vụ.

Ngày nay, Trung Quốc chiếm đến 30% sản lượng sản xuất toàn cầu, trong khi Ấn Độ chỉ đạt 3%. Rest of World dẫn nguồn từ các nhà phân tích, các bên liên quan trong chính phủ và giới học thuật cho rằng tư duy thiên về dịch vụ của Ấn Độ và hàng thập kỷ ít đầu tư vào đổi mới đã khiến đất nước này phải vật lộn để bắt kịp trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

"Hệ sinh thái của Trung Quốc khác biệt. Họ đã có năng lực sản xuất mạnh mẽ nhờ xây dựng theo thời gian. Vì vậy, đối với Trung Quốc, việc tạo ra một sản phẩm có thể đưa ra thị trường không quá khó khăn", Pranay Kotasthane, chủ tịch Chương trình Địa chính trị Công nghệ cao tại Viện Takshashila nói. Ông nói Ấn Độ vẫn là một hệ sinh thái công nghệ "tập trung vào dịch vụ" — một lĩnh vực mà đất nước này đánh bại Trung Quốc "một cách rõ ràng."

Trong khi đó, Anant Mani, người sáng lập và CEO của Randomwalk AI, một công ty khởi nghiệp về AI có trụ sở tại Chennai, nói với Rest of World rằng Ấn Độ đã không đổi mới như Trung Quốc do "thiếu sự quyết tâm ở quy mô lớn".

"Hệ sinh thái startup AI của Ấn Độ vẫn sống, nhưng chưa thực sự mạnh mẽ. Chúng ta có những đốm lửa như Sarvam AI, Niramai, Krutrim AI nhưng chưa có một ngọn lửa bền vững", Mani nhận định.

"Chảy máu" chất xám

Ấn Độ có hơn 200 startup AI tạo sinh và đã huy động được 560 triệu USD vốn đầu tư vào năm 2024. Tuy nhiên, quốc gia này cũng đồng thời là nước xuất khẩu nhân tài AI hàng đầu.

Trong khi đó, Trung Quốc mặc dù chỉ có số lượng nhà nghiên cứu chất lượng cao bằng gần một nửa Ấn Độ, lại giữ chân hầu hết nguồn nhân lực trong hệ sinh thái nội địa của mình, theo công cụ theo dõi nhân tài AI toàn cầu của MacroPolo.

Dù Ấn Độ đã ghi nhận những thành công nhất định trong lĩnh vực sản xuất điện thoại thông minh, nhiều ngành công nghiệp khác vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Ảnh: Reuters.

Mặc dù mất nhiều nhân tài AI hàng đầu sang Mỹ và châu Âu, theo Kotasthane, Ấn Độ vẫn là nơi có hơn 20% kỹ sư thiết kế bán dẫn của thế giới. Theo thống kê, có tới 25 công ty bán dẫn hàng đầu tại Ấn Độ có các trung tâm chuyên về thiết kế và nghiên cứu, phát triển bao gồm các gã khổng lồ toàn cầu như Intel, Nvidia và Qualcomm.

Sở hữu nhiều nhân tài, nhưng nghịch lý nằm ở khoản đầu tư của Ấn Độ vào đổi mới là rất ít ỏi, làm suy yếu tham vọng đối đầu với Trung Quốc. Quốc gia này chỉ chi 0,64% GDP cho nghiên cứu và phát triển, con số kém xa so với 2,4% của Trung Quốc hoặc 3,5% của Mỹ.

"Tư duy của người Ấn Độ là coi Thung lũng Silicon như một phần mở rộng của chúng ta. Chúng tôi xuất khẩu phần lớn bộ óc hàng đầu sang Mỹ, nơi họ trở thành những nhà lãnh đạo và tạo ra những nơi thuê ngoài như Bengaluru. Họ không phải là người Ấn đại diện cho Ấn Độ ở Mỹ. Họ đã trở thành người Mỹ và phục vụ lợi ích của nước Mỹ", Payal Arora, một nhà nhân học kỹ thuật số và giáo sư về các nền văn hóa AI hòa nhập tại Đại học Utrecht nói.

Nhận ra sai lầm, chính phủ Ấn Độ đã tăng cường nỗ lực hỗ trợ các startup AI và giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu chip nước ngoài với sứ mệnh IndiaAI trị giá 1,26 tỷ USD ra mắt vào tháng 3/2024. Bên cạnh đó, nước này đang có kế hoạch xây dựng một cụm lớn các bộ xử lý đồ họa (GPU) — một mạng lưới máy tính tốc độ cao mạnh mẽ và đào tạo các mô hình AI, đồng thời đưa ra các biện pháp khuyến khích cho thiết kế chip nội địa.

Khi Trung Quốc ngày càng khó tiếp cận đối với các nhà đầu tư nước ngoài trong bối cảnh thuế quan tăng, các chuyên gia trong ngành nhận định đây là lúc lĩnh vực công nghệ của Ấn Độ có thể được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại đang diễn ra.

Nhân viên thử nghiệm điện thoại di động tại một nhà máy ở Ấn Độ. Ảnh: Bloomberg.

Đầu tháng 1, Microsoft thông báo khoản đầu tư 3 tỷ USD trong hai năm tới vào cơ sở hạ tầng đám mây và AI của Ấn Độ. Một ông lớn khác là Amazon đã dành 120 triệu USD để tài trợ cho sản xuất và phát triển AI tại quốc gia tỷ dân này.

Đồng sáng lập và chủ tịch Infosys, Nandan Nilekan đưa ra một ghi chú lạc quan, lập luận rằng Ấn Độ có vị thế tốt để cho phép ứng dụng AI nhanh hơn, nhờ vào chuyển đổi kỹ thuật số mà nước này đã trải qua trong 15 năm qua.

"Chúng ta không nên mất ngủ vì ai đó chưa xây dựng được một mô hình. Bất kỳ ai cũng có thể xây dựng một mô hình AI và đó không phải là vấn đề lớn. Tất cả kiến thức đều ở ngoài kia. Dữ liệu mới tạo nên sự khác biệt, vì vậy bạn phải thay đổi trọng tâm", Nilekan nhận xét.

Nguồn: https://znews.vn/vi-sao-an-do-tut-hau-so-voi-trung-quoc-ve-cong-nghe-post1549730.html