Kênh nối mạng dài hơn chiều dài của tỉnh
Những cơn mưa trắng trời kéo dài trong chiều và đêm ngày 3/6/2025 đã giúp các hồ thủy lợi trên địa bàn tỉnh đều tích nước đạt thiết kế cũng như phải xả lũ. Vì hơn 1 tháng trước, một số nơi trong tỉnh đã có mưa, khiến các hồ trên địa bàn có lượng nước tốt cùng với hệ thống kênh chuyển nước nối mạng thủy lợi đã cơ bản hoàn chỉnh, giúp vụ sản xuất hè thu thuận lợi. Nổi bật là các huyện phía bắc tỉnh như Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Tuy Phong với hệ thống kênh chuyển nước nối mạng thủy lợi trên địa bàn huyện lẫn liên huyện dài 121 km từ 4 tuyến kênh tiếp nước đã đầu tư mấy năm qua nên đã sẻ chia và cân đối được lượng nước cho các vùng sản xuất khác nhau. Nguồn nước chính nhờ lấy, tích lũy và chuyển đi đến các hồ lớn, nhỏ từ nước xả sau của thủy điện Đại Ninh rất dồi dào.
Trong khi đó, các huyện, thị phía nam tỉnh chưa có sự ổn định nguồn nước như vậy. Thế nên, như huyện Hàm Thuận Nam mới bước vào mùa khô năm nay, các xã ven biển có nguồn nước nhỉ như Tân Thuận, Tân Thành... đã cạn nước; các xã vùng cao như Hàm Cần, Mỹ Thạnh, các con sông đã cạn khô nên nỗi mong chờ hồ Ka Pét được đẩy nhanh xây dựng càng thúc bách hơn. Tình cảnh trên như thách thức hơn đến hệ thống tuyến kênh chuyển nước nối mạng thủy lợi của khu vực phía nam tỉnh đã được đầu tư thời gian qua với tổng chiều dài 120 km, xấp xỉ chiều dài kênh chuyển nước phía bắc tỉnh. Hơn nữa, phía nam tỉnh, huyện Tánh Linh là nơi đón nguồn nước xả của thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi tương tự như Bắc Bình đón nguồn nước xả của thủy điện Đại Ninh. Tuy nhiên, Tánh Linh chưa có hồ chứa nước lớn, nhỏ nào, chỉ có đập dâng Tà Pao nên chưa thể ngăn giữ nước khỏi chảy hết ra biển.
Thế nên, những tuyến kênh tiếp nước trên khu vực này đã xây dựng từ lâu, đã quen những tên gọi qua bao mùa sản xuất nhưng lúc có nước, lúc không như Kênh tiếp nước Sông Linh – Cẩm Hang, huyện Hàm Thuận Nam và huyện Hàm Thuận Bắc; Kênh tiếp nước Hàm Cần – Sông Móng – Đu Đủ – Tân Lập – Tà Mon, huyện Hàm Thuận Nam; Kênh tiếp nước Biển Lạc – Hàm Tân; Kênh Sông Dinh 3 – Núi Đất. Rồi Hệ thống kênh tiếp nước liên huyện phía nam tỉnh nữa đã được HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 16/NQ-HĐND Bình Thuận, ngày 17/7/2021. Tuyến này dài 35 km với 5 đoạn kênh tại các huyện Tánh Linh, Hàm Tân, Hàm Thuận Nam chưa được xây dựng, vì chờ sự xuất hiện của hồ La Ngà 3.
Tuy nhiên, bây giờ nếu nối lại các tuyến kênh chuyển nước nối mạng thủy lợi ở phía bắc và phía nam tỉnh đã được đầu tư thì con số tổng đã hơn 240 km, dài hơn so chiều dài của tỉnh. Với 178,5 km, Bình Thuận là tỉnh có chiều dài lớn nhất Việt Nam, nhưng với hệ thống tuyến kênh nối mạng dài hơn mà vẫn chưa thoát cảnh "giặc hạn” lâu lâu ghé thăm, nhất là ở khu vực phía nam tỉnh đã cho thấy hành trình trị hạn sẽ còn tiếp tục.
Thách thức hồ chứa, giữ nước
Kênh chuyển nước Biển Lạc – Hàm Tân đã xong từ 2-3 năm trước nhưng không có nước để chuyển, vì Dự án cải tạo, nâng cấp hồ Biển Lạc (huyện Tánh Linh, Đức Linh) chưa được triển khai, nên mực nước vốn có của hồ tự nhiên này không đủ cao hơn tuyến kênh để cho nước chảy đi về Hàm Tân. Vả lại, nguồn nước về hồ tự nhiên này là tùy thuộc vào hồ La Ngà 3 (La Ngâu – Tánh Linh), hồ được ví như kho nước tương tự như hồ Sông Lũy phía bắc tỉnh, nhưng chưa được xây dựng, vì bị chồng lấn quy hoạch với 1 dự án điện khác. Trong khi đó, ở các huyện, thị phía nam, ngoại trừ hồ Sông Dinh 3 có công suất gọi là, còn lại các hồ khác đều có quy mô nhỏ và vừa nên cứ vào mùa hạn nặng là hết nước, dù đã kết nối bằng tuyến kênh chuyển nước, vì tổng nguồn các hồ có bao nhiêu đó. Các hồ thủy lợi ở Hàm Thuận Nam như Sông Móng, Đu Đủ, Tân Lập, Tà Mon là 1 ví dụ. Thế nên hồ Ka Pét được khởi công xây dựng cuối năm nay là đã gỡ được 1 điểm gút mắc trong việc nối mạng ở phía nam tỉnh, cụ thể là Ka Pét tiếp nước cho các hồ trên địa bàn huyện Hàm Thuận Nam. Vấn đề quyết định còn lại là phải có hồ La Ngà 3 như kho nước, có hồ trung chuyển nước là hồ Biển Lạc thì việc chuyển nước để phục vụ cho nhu cầu rất lớn cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các khu công nghiệp lớn của tỉnh, cùng các đô thị dịch vụ thương mại ở phía nam tỉnh mới thành hiện thực.
Hiện các khu công nghiệp tại Hàm Thuận Nam, Hàm Tân đang và sẽ được lấp đầy với tỷ lệ ngày càng cao, có nghĩa nhà đầu tư thứ cấp đưa dự án vào hoạt động sẽ nhiều hơn nên việc giải quyết nước cho sản xuất công nghiệp cũng bức xúc không kém gì sản xuất nông nghiệp. Thế nên, trước mắt, trong thời gian chờ giải quyết vướng mắc liên quan đến thủ tục hồ La Ngà 3, UBND tỉnh quyết định tập trung triển khai Dự án cải tạo, tích nước hồ Biển Lạc để chuyển nước theo kênh Biển Lạc – Hàm Tân về bảo đảm nước cho các KCN Sơn Mỹ I, II... Cũng trên địa bàn Hàm Tân, sẽ tiếp tục xây dựng hồ Sông Tom theo như quy hoạch.
Nếu phía nam tỉnh ở trong thế mà tỉnh phải hối hả lo nước thông qua thúc đẩy xây dựng các hồ chứa nước cho kịp, đáp ứng sự phát triển kinh tế - xã hội thì phía bắc tỉnh thong thả hơn. Nhưng nếu để bảo đảm chắc chắn, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu khó lường, phía bắc tỉnh vẫn còn 3 hồ theo quy hoạch chưa được xây dựng gồm hồ Cà Tót, huyện Bắc Bình; hồ Tà Hoàng và hồ Tân Lê, huyện Tuy Phong. Tất cả cho thấy thách thức về nước vẫn còn...
Trong kế hoạch ban đầu, đến năm 2025 hồ La Ngà 3 được Trung ương xây dựng thì tỉnh cũng sẽ thi công Hệ thống tuyến kênh liên huyện phía Nam gồm 5 tuyến kênh, trong đó có tuyến băng qua hồ Biển Lạc để chuyển nước về vùng Hàm Tân, La Gi, Hàm Thuận Nam qua 2 hướng. Hướng thứ nhất, từ hồ La Ngà 3 qua hồ Ka Pét, sang hồ Sông Móng đến hồ Đu Đủ và về hồ Tân Lập. Hướng thứ hai, từ hồ La Ngà 3 xuống hồ Biển Lạc (hồ trung chuyển) tới hồ lâm trường sông Dinh sang hồ Sông Phan đến hồ Tà Mon rồi về hồ Tân Lập. Tuy nhiên, đến giờ các thủ tục để hồ La Ngà 3 có thể triển khai vẫn chưa xong. Nên trước mắt, tỉnh tập trung vào Dự án cải tạo, nâng cấp hồ Biển Lạc để chuyển nước...
Nguồn: https://baobinhthuan.com.vn/50-nam-tri-han-cua-binh-thuan-chua-qua-het-thach-thuc-130859.html
Bình luận (0)