Báo chí cách mạng không ngừng đổi mới, phát triển

BHG - Một thế kỷ qua, báo chí cách mạng nước ta đã làm tròn sứ mệnh Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin yêu, giao phó. Bước vào giai đoạn phát triển mới, báo chí có sự đổi mới, chuyển mình mạnh mẽ, tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trên mặt trận văn hóa, tư tưởng của Đảng.

Số liệu thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, tính đến cuối năm 2024, cả nước có 884 cơ quan báo chí, gồm: 812 báo, tạp chí và 72 đài phát thanh - truyền hình (PTTH); nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí khoảng 41.000 người, khoảng 21.000 nhà báo được cấp thẻ. Điều đó khẳng định, qua 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng nước ta đã có những bước tiến mạnh mẽ cả về số lượng, chất lượng, chương trình, nội dung ấn phẩm, bước đầu làm chủ công nghệ. Trong dòng chảy của đổi mới, sáng tạo, nhiều cơ quan báo chí truyền thống đã phát triển thành báo chí đa phương tiện, đội ngũ người làm báo ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức và thực hiện tốt chức trách xã hội.

Phóng viên Báo Đảng các tỉnh khu vực phía Bắc tác nghiệp tại một sự kiện tại Thủ đô Hà Nội. Ảnh: Hoàng Ngọc

Tuy nhiên, trước sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn... báo chí đang đứng trước rất nhiều thách thức, đặc biệt vấn đề kinh tế báo chí. Làm thế nào để vừa thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, vừa duy trì, đảm bảo nguồn thu cho cơ quan, tăng thu nhập cho người làm báo thực sự là thách thức không nhỏ đối với các cơ quan báo chí. Một thống kê của cơ quan chức năng cũng chỉ rõ, tính đến cuối năm vừa qua, với loại hình báo in, báo điện tử, có 39% cơ quan tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư hoặc tự bảo đảm chi thường xuyên; 36% cơ quan tự bảo đảm một phần chi thường xuyên và 25% được ngân sách bảo đảm chi thường xuyên. Với loại hình PTTH, chỉ có 2,77% cơ quan tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; 27,77% tự bảm đảm chi thường xuyên; 58,33% tự bảo đảm một phần chi thường xuyên và khoảng 9,72% được ngân sách bảo đảm chi thường xuyên.

Năm 2024, báo in, báo điện tử doanh thu đạt khoảng 8.080 tỷ đồng, giảm 6,1% so với năm 2023, trong đó quảng cáo giảm 5,6%. Tổng nguồn thu của các đài PTTH đạt khoảng 9.140 tỷ đồng (giảm gần 2.800 tỷ đồng so với năm trước). Hầu hết các đài đều không khai thác hết được thời lượng quảng cáo/ngày/kênh theo quy định của Luật Quảng cáo.

Phóng viên Báo Hà Giang cùng Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ trên điểm cao 211 thôn Giang Nam, xã Thanh Thủy (Vị Xuyên). Ảnh: Quỳnh Hương

Sự sụt giảm nguồn thu của các cơ quan báo chí truyền thống, sự cạnh tranh khốc liệt của mạng xã hội đã thôi thúc các cơ quan báo chí phải liên tục đổi mới để bắt nhịp với xu thế mới. Từ yêu cầu bức thiết của sự đổi mới, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu đề ra đến năm 2030, 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số; 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động; 100% cơ quan báo chí hoạt động, vận hành mô hình tòa soạn hội tụ và các mô hình phù hợp với sự phát triển của khoa học công nghệ, sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số.

Chủ trương trên được các cơ quan báo chí, người làm báo đón nhận, thực hiện quyết liệt, coi đây là yếu tố sống còn trong thời cuộc mới. Chính vì vậy, ngay trong năm 2024 đã có 351 cơ quan báo chí tham gia và hoàn thành chương trình tập huấn, hướng dẫn đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số. Có 282 đơn vị thực hiện đánh giá, đo lường mức độ chuyển đổi số, trong đó: Khối báo Trung ương 40 đơn vị; khối báo địa phương 62 đơn vị; khối tạp chí Trung ương và địa phương 48 đơn vị; khối đài PTTH 65 đơn vị... Kết quả cho thấy, có 28 cơ quan báo chí đạt mức Xuất sắc (tăng 6,27% so với năm 2023); 65 đơn vị đạt mức Tốt (tăng 14,99% so với năm 2023); 55 đơn vị đạt mức Khá (tăng 6.31% so với năm 2023); 25 đơn vị đạt mức Trung bình (giảm 3,22% so với năm 2023) và 109 đơn vị đạt mức Yếu (giảm 24,35% so với năm 2023).

Phóng viên Báo Hà Giang tác nghiệp tại cơ sở. Ảnh: Viên Sự

Theo Nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam: Hiện nhiều cơ quan báo chí đã xây dựng tòa soạn hội tụ - nơi trí tuệ nhân tạo trở thành trợ lý đắc lực trong mọi khâu sản xuất báo chí. Hệ thống trí tuệ nhân tạo tự động gợi ý đề tài, gợi ý từ khóa xu hướng, tóm tắt văn bản tự động, chuyển văn bản thành giọng nói, sáng tạo hình ảnh, sáng tạo nội dung hay trợ lý ảo trí tuệ nhân tạo tổng hợp dữ liệu nhanh chóng. Trong khi đó Chatbot hỗ trợ biên tập viên truy xuất tài liệu, trả lời bạn đọc; phân tích xu hướng người dùng, tối ưu hóa nội dung theo hành vi truy cập... Trí tuệ nhân tạo không thay thế, mà hỗ trợ nhà báo làm việc nhanh hơn, chính xác hơn, sâu sắc hơn và gần gũi hơn với độc giả. “Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, chúng ta cũng cần quan tâm đến đạo đức nghề nghiệp trong thời đại số. Công nghệ là công cụ, nhưng chính con người mới là chủ thể quyết định cách thức vận hành, kiểm soát và định hướng trí tuệ nhân tạo phục vụ lợi ích xã hội và cộng đồng” - Nhà báo Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh.

Hoà cùng dòng chảy phát triển của thời đại, thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, các cơ quan báo chí cũng đã, đang tiến hành sáp nhập, tinh gọn nội bộ bên trong để bộ máy gọn nhẹ hơn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, đảm nhận tốt vai trò tuyên truyền, hưởng ứng, cổ động những nhân tố mới, điển hình tiên tiến và sự chuyển động không ngừng của đất nước... Điều đó cho thấy, báo chí cách mạng luôn chủ động thích ứng, luôn giữ vững vai trò, sứ mệnh, sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

TIẾN CHIẾN

Nguồn: https://baohagiang.vn/xa-hoi/202506/bao-chi-cach-mang-khong-ngung-doi-moi-phat-trien-07c44b5/