Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương phát biểu tại họp báo.
Phát biểu tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhận định, tháng 6/2025 là một dấu mốc quan trọng trong lĩnh vực KH&CN. Chỉ sau 4 tháng kể từ khi hai Bộ (Bộ KH&CN và Bộ TT&TT) hợp nhất, Bộ KH&CN đã trình Quốc hội thông qua 5 đạo luật có tính nền tảng, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN,ĐMST&CĐS) của Việt Nam.
Năm luật bao gồm: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Luật Công nghiệp Công nghệ số, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa (sửa đổi), Luật Quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật Việt Nam (sửa đổi), Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Các luật này tuy được xây dựng từ cách đây 1-2 năm nhưng nội dung đã được thay đổi gần như hoàn toàn với sự tiếp thu các chủ trương, tư tưởng mới của Nghị quyết 57-NQ/TW ban hành ngày 27/12/2024. Việc chỉnh sửa, bổ sung nội dung các bộ luật theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW đều được sự chỉ đạo, triển khai quyết liệt của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng. Với những điều chỉnh lớn về nguyên tắc, những thay đổi mang tính căn cơ, các bộ luật sẽ góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn trong lĩnh vực KH&CN.
Thứ trưởng cho biết, từ nay đến tháng 10/2025, Bộ sẽ tiếp tục xây dựng 4 luật quan trọng, gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao, Luật Sở hữu trí tuệ và Luật Chuyển giao công nghệ để trình các cấp có thẩm quyền xem xét, báo cáo Chính phủ để xin ý kiến Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Đây là hành lang pháp lý quan trọng cho sự phát triển của KHCN,ĐMST&CĐS.
Thứ trưởng nhấn mạnh, bên cạnh công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, tạo lập hành lang pháp lý, Bộ KH&CN ý thức rõ vai trò quan trọng của công tác thông tin truyền thông trong việc tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước.
Điều đó được thể hiện qua việc lần đầu tiên có một Đề án truyền thông trong lĩnh vực KH&CN ở cấp quốc gia. Đó là Quyết định số 1169/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Chương trình "Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN,ĐMST&CĐS quốc gia đến năm 2030". Việc ban hành Quyết định này khẳng định vai trò quan trọng của công tác thông tin, tuyên truyền trong việc lan tỏa các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về KHCN,ĐMST&CĐS.
Các điểm mới, điểm nhấn của 5 bộ luật quan trọng trong lĩnh vực KHCN,ĐMST&CĐS vừa được Quốc hội thông qua
Tại buổi họp báo, đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ chủ trì soạn thảo, xây dựng 5 bộ luật đã trình bày, giới thiệu về các điểm mới, điểm nhấn của 5 bộ luật vừa được Quốc hội thông qua.
Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo:
Luật không chỉ cụ thể hóa đầy đủ tinh thần, quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 57-NQ/TW mà còn là bản tuyên ngôn thể hiện tầm nhìn, khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường thông qua phát triển KHCN,ĐMST. Luật khẳng định vai trò nền tảng của KHCN&ĐMST xem đây là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực thể chế quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
Lần đầu tiên một bộ luật đặt ĐMST ngang hàng với KHCN, thể hiện sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển: Nếu KHCN là hoạt động chuyên môn của các nhà khoa học, tập trung vào nghiên cứu, phát triển tri thức và công nghệ mới, thì ĐMST là quá trình của toàn dân. Quản lý nhà nước chuyển từ kiểm soát quy trình đầu vào sang quản lý kết quả, hiệu quả đầu ra, chấp nhận rủi ro. Nhà nước sẽ đầu tư vào công nghệ chiến lược, tạo cơ chế để doanh nghiệp, viện nghiên cứu chủ động làm chủ các công nghệ này.
Luật cũng chú trọng phát triển doanh nghiệp ĐMST, khuyến khích đầu tư cho R&D bằng cả nguồn vốn doanh nghiệp và ngân sách nhà nước. Đặc biệt, chuyển đổi số được áp dụng toàn diện trong hoạt động KHCN và quản lý KHCN, qua đó nâng cao hiệu quả điều hành, tính minh bạch và khả năng giám sát dài hạn.
Ông Nguyễn Phú Hùng - Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ giới thiệu về các điểm mới của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Luật Công nghiệp Công nghệ số:
Được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2025 tạo hành lang pháp lý mạnh mẽ, thúc đẩy ĐMST, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số nhanh, mạnh và bền vững.
Luật điều chỉnh toàn diện các lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và tài sản số, tạo hành lang pháp lý tiên phong, đồng bộ và minh bạch. Luật cũng đưa ra các chính sách ưu đãi vượt trội cho các dự án trọng điểm trong lĩnh vực công nghệ số, bán dẫn, AI và trung tâm dữ liệu: Thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng miễn giảm tiền thuê đất lên đến 22 năm và giảm 75% cho những năm còn lại. Đặc biệt, luật quy phạm hóa chương trình "Make in Vietnam", thúc đẩy thiết kế, sản xuất trong nước và khuyến khích chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI. Với mục tiêu hình thành 150.000 doanh nghiệp công nghệ số vào năm 2035, Luật Công nghiệp Công nghệ số đặt nền móng xây dựng hệ sinh thái công nghệ vững mạnh, thúc đẩy phát triển nhân lực chất lượng cao, phát triển AI như một phương thức sản xuất mới, định hình địa vị pháp lý cho tài sản số, là đòn bẩy thể chế mạnh mẽ thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số.
Ông Nguyễn Khắc Lịch - Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin giới thiệu về Luật Công nghiệp Công nghệ số.
Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (sửa đổi) và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi):
Đây là hai đạo luật quan trọng, đánh dấu sự đổi mới toàn diện về tư duy và phương thức quản lý trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.
Đối với Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, lần đầu tiên Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia được luật hóa như một công cụ định hướng dài hạn. Lần đầu tiên thiết lập cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Một nội dung rất quan trọng khác của Luật là quy định nguyên tắc "một sản phẩm - một quy chuẩn" trên toàn quốc để chấm dứt tình trạng chồng chéo, phân tán trong quản lý. Cơ chế thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao khi trong nước chưa đủ năng lực thử nghiệm - như 5G, IoT, chip bán dẫn.
Trong khi đó, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa có ba điểm mới, cụ thể: Chuyển căn bản từ quản lý hành chính sang quản lý rủi ro; Chuyển từ phương thức tiền kiểm sang hậu kiểm dựa trên dữ liệu và công nghệ; Chuyển từ cơ chế khuyến khích sang ràng buộc trách nhiệm, minh bạch và có chế tài xử lý nghiêm. Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) được định nghĩa đầy đủ với 5 thành tố cốt lõi: tiêu chuẩn, đo lường, đánh giá sự phù hợp, công nhận và giám sát thị trường. Luật cũng tăng quyền giám sát cho các tổ chức xã hội, kiểm soát chặt chất lượng hàng hóa trên nền tảng số, góp phần bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Ông Hà Minh Hiệp - Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng quốc gia giới thiệu về Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (sửa đổi) và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi)
Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi):
Với 8 chương, 73 điều, Luật đã đáp ứng khung pháp lý cho quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử (NLNT), phù hợp với hướng dẫn và luật mẫu của Cơ quan NLNT quốc tế (IAEA). Một điểm đáng chú ý là điện hạt nhân được xác định là chiến lược quốc gia, đáp ứng tiêu chí năng lượng sạch, góp phần vào mục tiêu giảm phát phát thải carbon, bảo đảm nhu cầu và an ninh năng lượng quốc gia. Luật quy định hoạt động bảo đảm an toàn, an ninh trong phát triển ứng dụng NLNT nói chung và an toàn hạt nhân nói riêng phải do một cơ quan nhà nước có thẩm quyền thống nhất quản lý, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, hướng dẫn của IAEA, Quản lý toàn bộ vòng đời, qua tất cả các giai đoạn của nhà máy điện hạt nhân, từ phê duyệt dự án, lựa chọn địa điểm, xây dựng, vận hành thử, vận hành cho đến giai đoạn đóng cửa. Đây là cách tiếp cận toàn diện, theo kinh nghiệm quốc tế. Luật cũng thiết kế riêng một chương riêng về an toàn, an ninh cơ sở hạt nhân, đồng thời phát triển mạnh mẽ các ứng dụng NLNT cho mục đích dân sinh trong các lĩnh vực, tiến tới làm chủ công nghệ năng lượng hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý ứng dụng NLNT, năng lượng hạt nhân.
Ông Nguyễn Tuấn Khải - Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân giới thiệu về Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi).
Bà Nguyễn Thị Hải Hằng - Giám đốc Trung tâm Truyền thông KH&CN thông tin khái quát về Quyết định số 1169/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Chương trình "Đẩy mạnh truyền thông thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN,ĐMST&CĐS quốc gia đến năm 2030".
Trực tiếp giải đáp các câu hỏi của phóng viên báo chí
Tại buổi họp báo thường kỳ, Bộ KH&CN đã cung cấp thông tin, giải đáp nhiều câu hỏi của các nhà báo đến từ các cơ quan báo chí, xoay quanh các vấn đề được dư luận quan tâm hiện nay.
Nhiều nội dung trọng tâm được báo chí đặt câu hỏi như: Kế hoạch triển khai các bộ luật mới vừa được Quốc hội thông qua; ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành mũi nhọn; chương trình phổ cập năng lực số toàn dân, đặc biệt là sáng kiến "bình dân học vụ số"; định hướng tạo việc làm và nâng cao kỹ năng cho người lao động trong kỷ nguyên số; cơ chế tài chính linh hoạt để thu hút nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy xã hội hóa đầu tư cho nghiên cứu - đổi mới sáng tạo.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đã trực tiếp chỉ đạo đại diện các đơn vị chức năng của Bộ trả lời báo chí về nhiều vấn đề "nóng", đặc biệt là những điểm mới trong công tác quản lý ngành. Trong đó có các nội dung như: giải pháp xử lý mâu thuẫn, chồng chéo khi Luật KHCN&ĐMST có hiệu lực cùng với các luật hiện hành; cơ chế "sandbox" khi triển khai các chính sách liên quan đến nhiều bộ, ngành; kế hoạch thu hút 100 chuyên gia trong và ngoài nước tham gia các chương trình trọng điểm quốc gia về AI.
Đáng chú ý, với câu hỏi về hỗ trợ đối với các Sở KH&CN kể từ ngày 1/7 - thời điểm chính thức triển khai mô hình chính quyền hai cấp, Thứ trưởng cho biết, Bộ đã và đang chuẩn bị kỹ lưỡng để đồng hành cùng địa phương trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này. "Khối lượng công việc sắp tới của các địa phương là rất lớn, có những việc chưa từng được thực hiện trước đây. Bộ xác định rõ vai trò hỗ trợ, sẽ thành lập các tổ công tác chuyên trách, tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo chuyên sâu để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn cho các Sở KH&CN".
Toàn cảnh sự kiện.
Kết luận buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh: Bộ KH&CN sẽ duy trì họp báo định kỳ hằng tháng nhằm truyền đạt đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách, định hướng lớn của Bộ, của ngành đến các nhà báo, các cơ quan báo chí, từ đó lan tỏa đến người dân, doanh nghiệp và xã hội. Thứ trưởng mong muốn các cơ quan báo chí tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của Bộ để thực hiện hiệu quả sứ mệnh truyền thông KHCN,ĐMST&CĐS trong thời kỳ phát triển mới./.
Nguồn: https://mst.gov.vn/bo-khcn-hop-bao-thuong-ky-lam-ro-nhieu-van-de-nong-ve-luat-moi-tri-tue-nhan-tao-va-ho-tro-dia-phuong-sau-khi-trien-khai-chinh-quyen-hai-cap-197250627232113767.htm
Bình luận (0)