Các vùng trồng cà phê Tây Nguyên đang từng bước tuân thủ quy định này để sản phẩm cà phê bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
Hiện nay, tình trạng sử dụng lao động trẻ em trong sản xuất cà phê vẫn còn tồn tại, nhất là ở những vùng đồng bào dân tộc thiểu số do điều kiện kinh tế khó khăn, nhận thức về tác hại của lao động trẻ em còn hạn chế và chưa có giải pháp thay thế để tạo sinh kế cho người dân địa phương. Đây là vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành cà phê Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.
Nhận thức vấn đề này, cộng đồng doanh nghiệp đã bắt đầu có những chuyển động tích cực, đặc biệt là sau những tác động mạnh mẽ từ các chương trình can thiệp chuyên biệt. Đơn cử như Chương trình "Nâng cao nhận thức nhằm hạn chế sử dụng lao động trẻ em trong ngành hàng cà phê tại Việt Nam" do tổ chức Rainforest Alliance phối hợp với Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (tỉnh Gia Lai), Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco DakLak) và các đối tác thực hiện, được xem là một "cú hích" quan trọng trong chuỗi ngành hàng cà phê.
 |
| Trao học bổng cho học sinh nghèo trong vùng dự án của chương trình. |
Tham gia chương trình này, Simexco DakLak và Công ty TNHH Vĩnh Hiệp đã tiên phong thực hiện các cam kết trong việc xây dựng những vùng nguyên liệu không có lao động trẻ em bằng hành động cụ thể. Một trong những hoạt động trọng tâm là tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật canh tác cà phê và các mô hình sinh kế cho nông dân, với 1.900 người được hưởng lợi; qua đó thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao hiệu quả học tập cho trẻ em và cơ hội việc làm cho thanh thiếu niên… Đồng thời, hỗ trợ xây dựng các tổ bảo vệ trẻ em ở cấp thôn, buôn nhằm xử lý những vấn đề về trẻ em có thể xảy ra tại địa phương, như trẻ em bỏ học, trẻ bị xâm hại, bạo hành...
Theo ông Dương Văn Thành, Trưởng Phòng Phát triển bền vững (Công ty TNHH Vĩnh Hiệp), công ty đã hợp tác với các tổ chức và đại lý để xây dựng những chương trình giảm thiểu lao động trẻ em, nâng cao nhận thức, cung cấp đào tạo cải thiện sinh kế cho người trồng cà phê. Đồng thời, vận hành hệ thống giám sát, báo cáo và các nhóm bảo vệ trẻ em. Sau gần 3 năm thực hiện (tháng 4/2022 – 12/2024), chương trình đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền trẻ em, lao động trẻ em và hạn chế tình trạng lao động trẻ em xảy ra ở địa phương.
Ông Trần Văn No (xã Ea Tân, huyện Krông Năng) cho biết, trước đây đã tham gia rất nhiều chương trình về canh tác cà phê bền vững nhưng lần đầu tiên gia đình được tiếp cận khái niệm về lao động trẻ em và hạn chế lao động trẻ em trong ngành hàng cà phê. Nhờ đó, ông thấy được tầm quan trọng của vấn đề này nên đã tích cực vận động bà con tham gia chương trình nhằm nâng cao nhận thức để đáp ứng tốt các yêu cầu về phát triển cà phê bền vững.
Hay anh Ma Văn Nghĩa, Trưởng thôn Buôn Đét (xã Ea Tân, huyện Krông Năng) là một thành viên của tổ bảo vệ trẻ em cấp thôn buôn, đã giúp phát hiện các trường hợp trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, bỏ học, có nguy cơ tham gia lao động trẻ em và kết nối với chương trình để được hỗ trợ học nghề, góp phần giảm thiểu lao động trẻ em trong cộng đồng.
So với các ngành và quốc gia khác trên thế giới, ở Việt Nam, tình trạng lao động trẻ em trong nông nghiệp thấp hơn nhiều, với tỷ lệ lao động trẻ em dưới 7%. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn tồn tại và cần phải xóa bỏ.
Theo ông Đỗ Ngọc Sỹ, Giám đốc Phát triển bền vững khu vực châu Á - Thái Bình Dương của JDE Peet's, người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi những tiêu chuẩn cao hơn, bao gồm cả việc không sử dụng lao động trẻ em. Khi JDE Peet's mua cà phê từ Simexco DakLak hay Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, các công ty này đều phải cam kết rằng hạt cà phê được sản xuất mà không sử dụng lao động trẻ em. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, giá trị thương hiệu mà còn góp phần xây dựng một ngành cà phê Việt Nam phát triển bền vững và có trách nhiệm.
 |
| Trẻ em trong vùng dự án có hoàn cảnh gia đình khó khăn được tặng xe đạp. |
Mặc dù vậy, việc hạn chế lao động trẻ em trong ngành hàng cà phê vẫn còn nhiều thách thức trong việc nâng cao nhận thức để giảm lao động trẻ em, đặc biệt khi ngành cà phê thường đối mặt với tình trạng thiếu lao động trong mùa vụ. Hơn nữa, việc chưa có cơ chế hỗ trợ cụ thể để nhân rộng chương trình cũng là một rào cản.
Phó Tổng Giám đốc Simexco DakLak Nguyễn Tiến Dũng nêu rõ, Việt Nam không chỉ có cà phê ngon mà còn chứng minh với thế giới khả năng đáp ứng các quy định và tiêu chuẩn trong sản xuất cà phê, giúp người dân thay đổi tư duy và có trách nhiệm hơn với môi trường, cộng đồng và trẻ em trong gia đình. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu một cách bền vững, cần có sự chung tay mạnh mẽ hơn nữa từ nhiều phía.
Ông Nguyễn Văn Thiết, Giám đốc quốc gia của tổ chức Rainforest Alliance Việt Nam cho rằng, chính quyền địa phương các cấp cần thực hiện tốt các chính sách hiện có về hỗ trợ nâng cao nhận thức và xóa đói giảm nghèo, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số có diện tích đất hạn hẹp. Đối với vùng trồng cà phê đơn canh, nên chuyển sang mô hình nông lâm kết hợp để đa dạng hóa thu nhập. Những hộ gia đình có diện tích trồng cà phê dưới 1 ha nên nghiên cứu và phát triển các ngành nghề mới như chăn nuôi và dịch vụ để tránh phụ thuộc vào cà phê và lao động thời vụ. Các công ty tham gia chứng nhận nên thiết lập hệ thống giám sát và đánh giá (A&A) để quản lý lao động trẻ em và bạo lực gia đình.
| Sau gần 3 năm thực hiện (tháng 4/2022 – 12/2024), Chương trình "Nâng cao nhận thức nhằm hạn chế sử dụng lao động trẻ em trong ngành hàng cà phê tại Việt Nam" đã thành lập được 34 câu lạc bộ trẻ em, với 519 em tham gia; hỗ trợ học nghề cho 45 em (từ 14 - 18 tuổi); tặng 400 bộ sách giáo khoa, thành lập 2 thư viện lưu động; phụ đạo hè cho 324 em; thành lập 37 tổ bảo vệ quyền trẻ em, với 154 thành viên tham gia… |
Nguồn: https://baodaklak.vn/kinh-te/202506/noi-khong-voi-lao-dong-tre-em-trong-nganh-hang-ca-phe-can-cu-hich-ve-nhan-thuc-c790aec/
Bình luận (0)