Chủ tịch Hồ Chí Minh: Nhà báo lớn của dân tộc Việt Nam

BDK.VN - Trong bài viết “Hồ Chí Minh - Nhà báo lớn của dân tộc”, Giáo sư Hà Minh Đức viết: ... Trong sự nghiệp cách mạng, Hồ Chí Minh có một di sản quan trọng về thơ, văn và đặc biệt là về báo chí. Người không xem mình là nhà văn, nhà thơ nhưng nhận mình là nhà chính luận. Điều này có ý nghĩa, trong suốt cuộc đời của mình, ngay từ những ngày đầu hoạt động cách mạng, Người đã lấy báo chí làm vũ khí đấu tranh. Người làm chủ bút nhiều tờ báo quan trọng: Le Paria, Thanh niên, Việt Nam độc lập..., và là người chỉ đạo trực tiếp những tờ báo lớn của Đảng như Cờ giải phóng, Sự thật, Nhân dân...

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình cảm với nền báo chí Việt Nam.

Giáo sư Hà Minh Đức đã phân tích làm rõ nhiều phẩm chất cao quý của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong suốt thời gian làm báo, gắn bó với sự nghiệp báo chí. Trong đó, nhấn mạnh: Người là nhà báo với ý nghĩa chân chính nhất của nghề báo. Không chú ý đến tên tuổi và sự nghiệp riêng mà chỉ quan tâm tới đích thiêng liêng là đem ngòi bút phục vụ cách mạng. Người tập trung toàn bộ trang viết vào một đề tài “về nội dung viết mà các cô các chú gọi là “đề tài” thì tất cả những bài báo viết chỉ có một “đề tài” là: chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Duyên nợ của Bác đối với báo chí là như vậy.

Người sử dụng nhiều bút danh cho thích hợp với từng hoàn cảnh hoạt động ở thời kỳ trước cũng như sau cách mạng và tùy theo vị trí là người chiến sĩ hoạt động cho phong trào hay trên cương vị Chủ tịch nước. Người chọn lựa những cách tiếp cận và tiến công kẻ thù hiệu quả nhất.

Mặc dù bận trăm công ngàn việc trong trách nhiệm người đứng đầu Nhà nước nhưng Người vẫn viết báo với tư cách một nhà báo gần gũi, bình thường. Điều này cũng nói lên lòng yêu nghề thiết tha của Người. Viết báo là công việc làm thường ngày của Người, như người thợ cầm búa, người thợ may cầm kim chỉ cần cù làm việc.

Báo chí Hồ Chí Minh thể hiện sâu sắc tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, điểm trọng yếu nhất trong hệ tư tưởng Hồ Chí Minh. Từ tấm lòng yêu nước và hành động quả cảm trong Yêu sách của nhân dân An Nam gửi hội nghị Vécxây (1919) đến tinh thần dân tộc và giai cấp trong Người cùng khổ, từ ý chí của cả một dân tộc trong Tuyên ngôn độc lập 1945, tinh thần kiên quyết bảo vệ độc lập, “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu làm nô lệ” trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến đến Lời kêu gọi chống Mỹ cứu nước và Di chúc lịch sử...

Sự nghiệp báo chí của Hồ Chí Minh phong phú, lớn lao. Về nội dung toàn bộ những bài báo chứa đựng những tư tưởng lớn của Người về các vấn đề cách mạng giải phóng dân tộc ở một xứ thuộc địa theo con đường của giai cấp vô sản, nhà nước dân chủ nhân dân và xã hội chủ nghĩa, vô sản chuyên chính, về chủ nghĩa yêu nước anh hùng và chú nghĩa Quốc tế vô sản. Những bài báo cũng nêu lên những ý kiên sâu sắc của Người bàn về xây dựng Đảng, liên minh cộng nông, về quân sự, ngoại giao, nội chính... Có thể nói, trừ đi những tác phẩm lớn của Người, tư tưởng Hồ Chí Minh được bộc lộ chủ yếu qua báo chí. Vì vậy, sinh thời báo chí là mặt trận tiến công, nơi đã diễn ra những cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng.

Trong hiện tại, báo chí của Người là kho tàng quý báu chứa đựng bao bài học và kinh nghiệm về nhiều vấn đề xã hội. Một công trình nghiên cứu về báo chí Hồ Chí Minh không thể bao hàm toàn bộ những vấn đề trên. Có một góc độ, một phạm vi riêng cho việc tìm hiểu kho tàng tác phẩm báo chí của  Người với tư cách Người là một nhà báo, một ngòi bút chính luận sắc sảo - người đã đặt nền móng đầu tiên cho báo chí cách mạng vô sản và đóng góp quan trọng vào sự phát triển của báo chí cách mạng qua nhiều chặng đường.

Cuộc đời hoạt động báo chí của Hồ Chí Minh là một tấm gương mẫu mực cho các nhà báo thuộc nhiều thế hệ. Muốn có được một sự nghiệp về báo chí và trở thành nhà báo có đóng góp cho xã hội, trước hết phải có lý tưởng cao đẹp làm mục tiêu cho hoạt động trong suốt cuộc đời mình. Phẩm chất hàng đầu là phải có dũng khí đấu tranh và ý chí để thực hiện mục đích xã hội đó.

Nhà báo là người hoạt động xã hội trên nhiều lĩnh vực nên phải có vốn tri thức rộng lớn, có trình độ văn hóa cao. Hồ Chí Minh là nhà báo có vốn văn hóa lớn nên ngòi bút của Người có thể tung hoành trên nhiều lĩnh vực. Vốn ngoại ngữ tinh thông của Người luôn tạo điều kiện tiếp nhận thông tin ở các nước và giao lưu rộng rãi về văn hóa. Nhà báo Hồ Chí Minh cũng có một tri thức phong phú về nghề nghiệp báo chí. Tri thức này không chỉ là những kiến thức sách vở mà còn là những kinh nghiệm được đúc rút từ hoạt động thực tiễn báo chí trong nhiều năm. Con đường phát triển từ một người thanh niên yêu nước tìm đến báo chí để phát biểu quan điểm chính trị của mình và trở thành một nhà báo thành thục và bao quát toàn bộ hoạt động của một tờ báo và sau lại trở thành một nhà báo của phong trào cộng sản quốc tế. Tên tuổi của Nguyễn Ái Quốc dần dần trở thành quen thuộc với cộng chúng Pháp, rồi hàng loạt những bút danh khác đề cập đến nhiều vấn đề quốc tế đã đưa tác giả trở thành ngòi bút xuất sắc nghiên cứu về những vấn đề của phương Đông. Sau này trên những tờ báo của phong trào cộng sản quốc tế, Người có những đóng góp quan trọng. Có thể nói, Hồ Chí Minh mang tầm cỡ của một nhà báo quốc tế. Nhà báo Hồ Chí Minh, phong cách báo chí Hồ Chí Minh là đối tượng nghiên cứu quan trọng của báo chí Việt Nam thời hiện đại”.

Qua nửa thế kỷ hoạt động báo chí, di sản báo chí Hồ Chí Minh để lại vẫn còn nguyên vẹn giá trị cho tới hôm nay. Đến nay, tròn 100 năm kể từ khi báo chí cách mạng Việt Nam ra đời, những tư tưởng, phong cách viết báo, bài báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tỏa sáng và mang lại ý nghĩa to lớn, bổ ích cho mọi người, nhất là đội ngũ làm báo chí hôm nay.

Trong bài “Hồ Chí Minh, con người”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng đã viết: “Hồ Chí Minh là nhà chiến lược, nhà lãnh đạo, nhà tổ chức, đồng thời là nhà văn hóa, nhà báo, nhà thơ lớn. Người đã mở đầu và góp phần quan trọng hiện đại hóa ngôn ngữ và câu văn Việt Nam. Suốt đời, Hồ Chí Minh là người cầm bút, chiến đấu trên mặt trận văn hóa, báo chí, với một văn phong đa dạng nhiều sắc thái mà điểm nổi bật là tính quần chúng, cách suy nghĩ và diễn đạt dân gian, dễ hiểu, đi sâu vang vọng trong lòng người, gợi mở những tư tưởng lớn lao, thúc đẩy những việc làm tốt đẹp, bằng những lời lẽ bình dị giàu hình tượng, nói được điều lớn bằng chữ nhỏ”.

K. Thi (tổng hợp)

(nguồn “Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”, NXB Lao Động, Hà Nội - năm 2005)

Nguồn: https://baodongkhoi.vn/chu-tich-ho-chi-minh-nha-bao-lon-cua-dan-toc-viet-nam-21062025-a148525.html