Chữ viết tay trong thời đại số

Trong thời đại số, chữ viết tay không còn là công cụ chính yếu trong các giao dịch, giao tiếp xã hội. Nhưng chữ viết đẹp vẫn mang giá trị thẩm mỹ, văn hóa vượt thời gian. Chữ viết là dấu ấn sáng tạo cá nhân, chữ đẹp của mỗi cá nhân là một mảnh ghép của di sản chung: Chữ Việt.

Một buổi luyện chữ đẹp của cô giáo Hoàng Thị Phượng.

Rèn nét chữ, luyện nết người

Sự tiện lợi của công nghệ đã khiến nhiều người quên thói quen viết tay. Nhìn lại những lá thư, những bài thơ, những cuốn nhật ký được viết tay trong quá khứ, hiện diện lại trên các phương tiện truyền thông, hay mạng xã hội, người đọc hôm nay như thấy được cá tính và nội tâm người viết trong nét chữ.

Điều đáng mừng là hiện nay vẫn có nhiều bậc phụ huynh, học sinh, những người yêu vẻ đẹp của chữ Việt trân trọng chữ viết tay và nhiều người muốn con em cũng như bản thân luyện viết tay một cách kiên nhẫn và lặng lẽ. Có những nhà giáo, những trung tâm luyện chữ đẹp vẫn rèn giũa và truyền cảm hứng về nét chữ đẹp cho các thế hệ học sinh.

Máy tính có thể cho chúng ta nhiều kiểu chữ, rất đẹp, nhưng sự ấm áp có lẽ chỉ riêng chữ viết tay mới có. Khi mỗi người viết ra một dòng chữ, họ đang tạo nên một phần ký ức cho chính mình, và cũng đang đóng góp vào ký ức của cả cộng đồng. Nét chữ đẹp, vì thế, không đơn thuần là vẻ ngoài, mà còn là biểu hiện của chiều sâu.

Theo nhà giáo Hoàng Thị Phượng, Trung tâm Luyện chữ đẹp Linh Phượng: Trong thời đại công nghệ số như hiện nay, luyện chữ đẹp không nhằm chống lại công nghệ, mà là để cân bằng. Viết tay có thể kích thích trí nhớ, tăng khả năng tập trung và đặc biệt, mang lại tình cảm và sự kết nối chân thực giữa người viết và người đọc. Với sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ, chữ viết ngày nay không còn giữ vai trò tuyệt đối trong quan niệm “nét chữ, nết người”, nhưng vẫn là công cụ hữu hiệu để rèn luyện sự kiên trì, tính kỷ luật và khả năng cảm nhận thẩm mỹ.

Rất nhiều giáo viên, phụ huynh tự ý thức rất rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện chữ viết đẹp và trình bày bảng nên tự trau dồi, nâng cao kỹ năng cho bản thân. Rèn chữ cũng là rèn nghề, là cách thể hiện trách nhiệm, sự chỉn chu và lòng tôn trọng đối với nghề dạy học.

Chị Đỗ Thùy Trang, giáo viên mầm non tư thục ở phường Phan Đình Phùng chia sẻ: Khi còn là sinh viên tôi từng tham gia học viết chữ đẹp ở trung tâm Linh Phượng, bây giờ tôi lại đưa con đến đây để học viết chữ đẹp. Học luyện chữ đẹp đã giúp tôi rất nhiều trong hoạt động giáo dục trẻ…

Còn cô giáo Hứa Thị Thìn, Trường Tiểu học Sông Cầu, xã Linh Sơn thì bảo: Dạy viết chữ cho học sinh tiểu học là rất quan trọng, tôi muốn trau dồi kỹ năng hướng dẫn các bạn nhỏ học viết và kỹ năng trình bày bảng phấn để phục vụ tốt hơn công việc của mình. Từ một nét chữ đúng, học trò có thể học được cả sự cẩn trọng, tinh thần trách nhiệm và thái độ trân trọng công việc của thầy cô.

Nuôi dưỡng tình yêu tiếng Việt

Độc bản “Nơi hội tụ và tỏa sáng nét chữ Việt” do Trung tâm Luyện viết chữ đẹp Linh Phượng thực hiện.

Cũng xuất phát từ nhu cầu thực tế và tình yêu chữ viết đẹp, nhà giáo Hoàng Thị Phượng đã thành lập Trung tâm Luyện chữ đẹp Linh Phượng, Thái Nguyên vào năm 2006.

Trung tâm là nơi học viên đủ các lứa tuổi chia sẻ, rèn luyện kỹ năng viết chữ, khẳng định giá trị bất biến của chữ viết tay, kênh lưu giữ ký ức và bản sắc cá nhân không thể sao chép.

Không chỉ là nơi rèn chữ, Trung tâm còn duy trì nhiều hoạt động mang tính cộng đồng dành cho sinh viên sư phạm, tạo nguồn cảm hứng về chữ viết cho giáo viên tương lai. Đó là các buổi giao lưu, cuộc thi chữ đẹp miễn phí do trung tâm tổ chức cho sinh viên năm cuối và các giáo viên trẻ.

Lan tỏa tri thức là một trách nhiệm, giúp người khác đứng vững trên bục giảng là cách nhà giáo Hoàng Thị Phượng muốn tri ân nghề giáo mà bản thân một đời trân trọng, gắn bó. Cô Phượng cũng là tác giả của bộ vở luyện chữ và giáo án luyện chữ được cấp bản quyền. Cô còn được biết đến như một nhà thư pháp tài hoa, giàu cảm xúc quen thuộc trong các lễ hội, sự kiện văn hóa của ngành giáo dục và địa phương. Tình yêu ấy, nét tài hoa ấy cũng đã được cô truyền dạy cho nhiều học sinh yêu thích và sáng tạo chữ Việt nghệ thuật tại Trung tâm.

Một điều đặc biệt mà không nhiều người biết, độc bản “Nơi hội tụ và tỏa sáng nét chữ Việt” hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, do Trung tâm Luyện viết chữ đẹp Linh Phượng thực hiện, vừa được VietKings chứng nhận xác lập Kỷ lục Việt Nam ngày 17/6/2025.

Độc bản này gồm 1.018 bài viết tay, đẹp, tiêu biểu, cùng những mẫu chữ thư pháp nghệ thuật, bảng phấn chữ đẹp của các thầy cô giáo, học viên tại Trung tâm và những người yêu chữ đẹp ở nhiều địa phương trong cả nước. Với 18 chủ đề về Đảng, Bác Hồ kính yêu, về tình yêu quê hương, gia đình, tình cảm thầy trò, đến những lời tri ân sâu sắc, giàu cảm xúc, được thiết kế, trình bày hết sức công phu, tạo ấn tượng đặc biệt cho người xem.

Sức lan tỏa của  tác phẩm đến từ mỗi bài viết, như một tác phẩm nghệ thuật nhỏ mà các cá nhân đã dành hết tình cảm, thể hiện sự chỉn chu, tinh tế, cũng như dấu ấn cá nhân trong đó. Tác phẩm tạo nên một độc bản thực sự truyền cảm hứng về tình yêu chữ Việt, về vẻ đẹp nghệ thuật của chữ viết truyền thống, và tinh thần sáng tạo không ngừng của con người Việt Nam.

Giá trị của của chữ viết tay là bất biến. Giống như các giá trị truyền thống khác, chữ đẹp xứng đáng được nhìn nhận như một “di sản mềm”. Luyện viết những nét chữ đẹp cũng là cách để nuôi dưỡng tình yêu tiếng Việt và giữ gìn các giá trị văn hóa của ngôn ngữ mẹ đẻ.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/van-hoa/202508/chu-viet-tay-trong-thoi-dai-so-0842505/