Tuần Việt Nam trao đổi với ông Dương Tiến Dũng - Phó Vụ trưởng Vụ ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính xung quanh các giải pháp tài khoá nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng 8%.
Ông Dương Tiến Dũng cho biết: Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, chính sách tài khóa đang được Chính phủ điều hành hiệu quả theo hướng mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đặc biệt sau dịch bệnh Covid-19. Trong năm 2025, định hướng điều hành này tiếp tục được duy trì để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP đạt từ 8% trở lên.
Thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách pháp luật đã được rà soát, điều chỉnh, ban hành nhằm tháo gỡ vướng mắc và khơi thông nguồn lực, phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực cho phát triển. Như trong lĩnh vực ngân sách nhà nước (NSNN), một điểm nhấn quan trọng là Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ngân sách nhà nước, đã giúp gỡ nút thắt trong mua sắm công, chi thường xuyên và đẩy nhanh giải ngân đầu tư công.
Luật NSNN (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, với tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, trao thêm quyền chủ động cho ngân sách địa phương và các đơn vị sử dụng ngân sách; đồng thời xử lý các điểm nghẽn, tập trung ưu tiên nguồn lực cho đầu tư, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số và thực hiện các chính sách quan trọng.
Chi NSNN được điều hành năm 2025 chủ động và linh hoạt nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, cải cách thể chế và nâng cao năng lực quốc gia. Ảnh: Nguyễn Huế
Đặc biệt, một số quy định mới của Luật sẽ có hiệu lực ngay từ ngày 01/7/2025, trong đó có nội dung liên quan đến phân cấp ngân sách khi tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp và thúc đẩy phát triển hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.
Song song với đó, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ sửa đổi nhiều nghị định, ban hành các thông tư theo hướng tạo thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Những điều chỉnh này thể hiện rõ cam kết của Chính phủ trong việc sử dụng chính sách tài khóa như một động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện môi trường đầu tư và khơi thông các nguồn lực phát triển.
Ông có thể cho biết các chính sách giảm, gia hạn thuế đã được thực hiện như thế nào để kích thích đầu tư và tiêu dùng trong nước, một trụ cột rất quan trọng để tăng trưởng kinh tế?
Trong năm 2025, Chính phủ tiếp tục triển khai các chính sách giảm và gia hạn thời gian nộp thuế, phí, lệ phí và các khoản thu ngân sách, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân; kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Một số chính sách đã được Bộ Tài chính chủ động đề xuất ban hành từ năm 2024 và có hiệu lực trong năm nay. Gần đây nhất, đã trình Quốc hội thông qua Nghị quyết tiếp tục giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) như một giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, thích ứng với các khó khăn trong sản xuất – kinh doanh, bao gồm cả những tác động từ chính sách thương mại của Mỹ.
Theo ước tính sơ bộ, quy mô các chính sách tài khóa hỗ trợ hiện nay đã lên đến trên 230 nghìn tỷ đồng, tăng đáng kể so với khoảng 200 nghìn tỷ đồng của năm 2024 cho thấy xu hướng tiếp tục mở rộng chính sách tài khóa về phía thu, nhằm hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng.
Bên cạnh việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) đến hết năm 2026, còn có nhiều chính sách khác đang được triển khai nhằm giảm chi phí cho doanh nghiệp và người dân. Cụ thể, giảm mức thuế suất bảo vệ môi trường đối với xăng dầu; giảm phí, lệ phí trước bạ cho ô tô điện chạy pin; giảm thuế xuất nhập khẩu; gia hạn thời hạn nộp thuế đối với thuế tiêu thụ đặc biệt cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước; gia hạn thời gian nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất.
Chi đầu tư phát triển là trọng tâm
Thưa ông, định hướng chi ngân sách năm 2025 như thế nào để hỗ trợ tăng trưởng và sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước?
Năm 2025, Chính phủ điều hành chính sách tài khóa theo hướng mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên. Trong đó, chi đầu tư phát triển tiếp tục được xác định là trọng tâm. Quốc hội cũng cho phép điều hành, điều chỉnh mức bội chi ngân sách lên tới 4-4,5% GDP trong trường hợp cần thiết - cao hơn mức dự toán là 3,8%.
Công tác điều hành chi NSNN chặt chẽ, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, tăng nguồn lực cho đầu tư phát triển. Đồng thời, trong điều hành năm 2025 đã phát sinh tăng chi để thực hiện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8% trở lên, giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng hai con số; thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến phổ thông trung học công lập, Bộ Tài chính đã tham mưu trình Chính phủ trình Quốc hội bổ sung dự toán để chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy quy định tại các Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP của Chính phủ; cho phép chuyển nguồn kinh phí để thực hiện chính sách miễn học phí, thực hiện các nhiệm vụ phát sinh do sắp xếp tổ chức bộ máy; cân đối, bố trí đạt 3% tổng chi NSNN năm 2025 cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Tất cả những động thái này cho thấy, chi NSNN được điều hành năm 2025 chủ động và linh hoạt nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, cải cách thể chế và nâng cao năng lực quốc gia trong các lĩnh vực chiến lược.
Ông có thể so sánh tốc độ mở rộng đầu tư công trong năm nay, năm cuối của kỳ kế hoạch 2021-2025?
Năm 2025, chi đầu tư công tiếp tục được đẩy mạnh nhằm phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Dự toán chi đầu tư phát triển năm 2025 được Quốc hội quyết định 790,7 nghìn tỷ đồng, tăng 16,7% so với mức 677,3 nghìn tỷ đồng của năm trước. Ngoài ra còn được bổ sung thêm từ các nguồn chuyển tiếp và tăng thu ngân sách trung ương năm 2024. Dự kiến, tổng quy mô vốn đầu tư công trong năm 2025 có thể lên tới gần một triệu tỷ đồng – mức cao kỷ lục, phản ánh rõ quyết tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó có động lực từ đầu tư công.
Trong nửa đầu năm nay, giải ngân ước tính sẽ đạt 32,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn so với tỷ lệ 28,2% cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Hoàng Hà
Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu đầu tư công, khắc phục tình trạng dàn trải, manh mún. Nguồn vốn đầu tư năm nay tập trung cho các dự án trọng điểm quốc gia, nhất là trong lĩnh vực hạ tầng chiến lược như các tuyến đường cao tốc, các cảng hàng không, sân bay và các công trình giao thông trọng điểm có vai trò kết nối liên vùng, tạo động lực phát triển vùng và quốc gia.
Việc ưu tiên đầu tư vào hạ tầng không chỉ tạo sức bật cho nền kinh tế mà còn hiện thực hóa định hướng điều hành tài khóa mở rộng, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm mà Chính phủ đã kiên định triển khai trong suốt nhiệm kỳ. Đây cũng là một trong những giải pháp chính để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025.
Tỷ lệ giải ngân cải thiện đáng kể
Ông có thể phác họa bức tranh thu – chi trong nửa đầu năm nay?
Bức tranh ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Tổng thu ngân sách ước đạt khoảng 66,2% dự toán năm. Đây là mức thu khá cao, tạo nền tảng thuận lợi cho việc điều hành chính sách tài khóa trong nửa cuối năm.
Thu ngân sách tăng mạnh nhờ nhiều yếu tố. Trước hết, nhờ kinh tế tiếp tục đà phục hồi, góp phần duy trì nguồn thu ổn định và tăng trưởng; các khoản thu phát sinh, năm trước theo quy định được kê khai, quyết toán nộp vào đầu năm ngân sách như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,… tăng khá. Cùng với đó, các cơ quan thuế và hải quan đã đẩy mạnh quản lý thu, tăng cường thanh tra, kiểm tra và đôn đốc thu nộp trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, quản lý hộ kinh doanh khoán, hóa đơn điện tử và chống gian lận thương mại.
Một điểm đáng chú ý là thu từ tiền sử dụng đất tăng mạnh. Nếu như năm ngoái, tỷ lệ thu tiền sử dụng đất sau 6 tháng chỉ đạt hơn 40% dự toán thì năm nay, con số này vượt mốc 91% dự toán, tăng cả về tỷ lệ lẫn giá trị tuyệt đối.
Về chi NSNN 6 tháng ước đạt 42,2% dự toán, tăng đáng kể so với cùng kỳ các năm trước, cho thấy sự chuyển biến trong giải ngân và thực hiện nhiệm vụ chi, đặc biệt đầu tư phát triển, tỷ lệ giải ngân đã cải thiện đáng kể trong những tháng gần đây.
Từ tháng 4 trở đi, tiến độ giải ngân vốn đầu tư đã cải thiện rõ rệt. Tổng số vốn đầu tư giải ngân trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 268 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái (khoảng 188 nghìn tỷ đồng), tức là tăng khoảng 42,3% về giá trị tuyệt đối. Trong nửa đầu năm nay, giải ngân ước tính sẽ đạt 32,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn so với tỷ lệ 28,2% cùng kỳ năm 2024. Mức tăng này được đánh giá là tích cực và phù hợp với chủ trương điều hành chính sách tài khóa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đây là nỗ lực Chính phủ, Thủ tướng và các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đã chỉ đạo sát sao, thành lập nhiều đoàn công tác đôn đốc tiến độ. Các bộ, ngành, địa phương được yêu cầu phối hợp chặt chẽ, rà soát và tháo gỡ các vướng mắc.
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 8% trong năm 2025, bên cạnh các nhiệm vụ đã triển khai trong kế hoạch đầu tư công, Chính phủ đang trình cấp thẩm quyền phương án phân bổ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024, trong đó một phần quan trọng sẽ được dành để tăng chi cho đầu tư phát triển.
Điều này có nghĩa là quy mô chi đầu tư trong năm 2025 không chỉ lớn về con số trong dự toán, mà còn được bổ sung thêm đáng kể từ các nguồn ngoài dự toán. Đây là sự chuẩn bị tài khóa quan trọng nhằm hỗ trợ tăng trưởng và thực hiện các mục tiêu phát triển hạ tầng trung – dài hạn.
Thưa ông, một số định chế tài chính quốc tế khuyến nghị Việt Nam sử dụng tài khóa như công cụ thúc đẩy kinh tế do tỷ lệ nợ công/GDP còn thấp. Ông nhận xét như thế nào về khuyến nghị này?
Trong thời gian tới, nhiều dự án lớn sẽ bắt đầu được triển khai, đáng chú ý như Dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh; dự án tuyến đường sắt Hà Nội – Hải Phòng – Lào Cai; các dự án hạ tầng chiến lược khác trong quy hoạch giao thông quốc gia, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các bộ, ngành và địa phương để chủ động cân đối phân bổ nguồn lực và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế từ năm 2025 trở đi.
Vietnamnet.vn
Nguồn:https://vietnamnet.vn/co-1-trieu-ty-dong-chi-dau-tu-phat-trien-de-ho-tro-muc-tieu-tang-truong-8-2416177.html
Bình luận (0)