Cơ chế sandbox và cơ hội để Việt Nam phát triển thị trường tài sản số

Khung pháp lý sẽ giúp xây dựng một hệ sinh thái tài sản số an toàn, minh bạch và phát triển bền vững. Các vấn đề liên quan đến hành lang pháp lý dù đã được bàn luận nhiều trong thời gian gần đây, nhưng hiện vẫn còn trong giai đoạn dự thảo.

Thách thức trong việc ban hành khung pháp lý phù hợp

Theo nhận định từ Phó giáo sư, Tiến sĩ Bình Nguyễn của Đại học RMIT Việt Nam, việc ban hành một khung pháp lý rõ ràng cho tài sản số là thách thức rất lớn. Không chỉ với Việt Nam, cả các quốc gia như Mỹ, Singapore, Thụy Điển vẫn đang tìm cách để cân bằng giữa phát triển và rủi ro dành cho doanh nghiệp.

“Với Việt Nam, chúng ta không thể kiểm soát được ngay toàn bộ mà phải chọn ra những lĩnh vực quan trọng nhất để nghiên cứu và ban hành luật, sau đó mở rộng ra toàn ngành. Việt Nam có thể ưu tiên khung pháp lý cho việc mua bán tài sản số, tiếp đến là phân biệt rõ ràng các loại tài sản, tránh rủi ro xảy ra. Đặc biệt là cần nhìn nhận về vấn đề stablecoin (tiền kỹ thuật số ổn định giá)”, Tiến sĩ Bình chia sẻ.

Cơ chế sandbox và cơ hội để Việt Nam phát triển thị trường tài sản số - 1 — Bà Lynn Hoàng, Giám đốc Quốc gia Binance, đánh giá Việt Nam đã sẵn sàng để song hành cùng thế giới trong lĩnh vực tài sản số (Ảnh: Binance).

Trong khi đó, bà Lynn Hoàng, Giám đốc Quốc gia Binance, đánh giá điểm cộng đầu tiên là Việt Nam đã quyết định sẽ thí điểm về tài sản số. Đây là tiền đề quan trọng cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng để song hành cùng thế giới trong lĩnh vực mới mẻ và giàu tiềm năng này.

"Ban hành khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với công nghệ mới, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới; tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân tham gia nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, dữ liệu lớn, thương mại điện tử, công nghệ tài chính, y tế thông minh..."

(Trích Nghị quyết số 68-NQ/TW)

“Tuy nhiên, từ dự thảo đến khi ra được những văn bản pháp lý cụ thể vẫn còn một quãng đường dài. Nếu khung pháp lý kiến tạo, Việt Nam sẽ giành được nhiều lợi thế quan trọng. Ngược lại, chúng ta có thể đánh mất cơ hội”, bà Lynn Hoàng chia sẻ.

Theo Giám đốc quốc gia Binance, blockchain không chỉ là công cụ dành riêng cho tài sản số mà có thể áp dụng linh hoạt trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nếu luật quá khắt khe, khả năng đổi mới sáng tạo của Việt Nam có thể bị kìm hãm, khiến chúng ta bị chậm chân.

Các chuyên gia đánh giá thách thức lớn nhất trong việc ban hành một khung pháp lý phù hợp cho tài sản số là khu vực, quốc gia phải tùy vào điều kiện thực tế để cân bằng các yếu tố về thu hút vốn đầu tư nước ngoài; luật cần hài hòa với thông lệ thế giới; kích thích người dùng tham gia; đặc biệt các công ty trong nước không bị “bỏ rơi”.

Bên cạnh đó, các yếu tố an toàn cần phải được đặt lên hàng đầu. Những tiêu chuẩn quốc tế về KYC (xác minh danh tính người dùng), AML (chống rửa tiền) là điều không thể bỏ qua.

“Dù chưa có khung pháp lý rõ ràng, Việt Nam vẫn nằm trong top đầu thế giới về lĩnh vực blockchain. Với lĩnh vực tài sản số, nếu cần chúng ta có thể đi chậm một chút để nghiên cứu và kiến tạo khung pháp lý phù hợp, dựa vào công nghệ để quản lý và phát triển, đảm bảo cân bằng được lợi ích của nhiều bên”, ông Giang Trần, Giám đốc Vườn ươm FPT, cho biết.

Cơ chế sandbox giúp thúc đẩy thị trường tài sản số

Trong Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ Số, quản lý tài sản số và cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) là một trong những lĩnh vực cốt lõi được đề cập đến.

Theo dự thảo, tài sản số là tài sản vô hình, được thể hiện dưới dạng dữ liệu số, được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, xác thực bởi công nghệ số trên môi trường điện tử và được pháp luật bảo hộ như quyền tài sản theo quy định pháp luật dân sự, sở hữu trí tuệ và pháp luật khác có liên quan.

Chính phủ sẽ quy định chi tiết loại hình, quản lý tài sản số và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản số hóa tùy thuộc vào điều kiện thực tiễn; biện pháp bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; phòng chống, ngăn chặn, hạn chế và xử lý các rủi ro liên quan đến tài sản số.

Cơ chế sandbox và cơ hội để Việt Nam phát triển thị trường tài sản số - 2 — Cơ chế sandbox giúp tạo nên môi trường thuận lợi để thúc đẩy thị trường tài sản số (Ảnh: SCMP).

Ông Lê Sơn Phong, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng, cho biết với lợi thế về cơ chế, nguồn lực và hệ sinh thái rộng mở, thành phố sẽ triển khai cơ chế Sandbox cho các sáng kiến công nghệ đột phá, trong đó có cả lĩnh vực blockchain và tài sản số.

“Công nghệ không thể phát triển trong môi trường thiếu niềm tin, thiếu thể chế phù hợp và thiếu động lực đổi mới. Thành phố đang từng bước định hình vai trò kiến tạo để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững”, ông Phong nói.

Ông Võ Đức Anh, đại diện Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng, tiết lộ Đà Nẵng đã phê duyệt cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho một dự án thanh toán bằng stablecoin.

"Mô hình này cho phép khách quốc tế du lịch đến thành phố có thể thanh toán bằng USDT. Dự án đã qua được vòng thẩm định đầu tiên, được trình qua nhiều cơ quan quản lý và sẽ tiếp tục thử nghiệm trước khi ứng dụng rộng rãi”, ông Đức Anh chia sẻ.

Trong khi đó, đại diện Binance cho rằng để Đà Nẵng thu hút thêm nguồn vốn quốc tế, cơ quan chức năng nên đồng hành cùng doanh nghiệp khi đưa ra hành lang pháp lý phù hợp. Đà Nẵng cũng có thể nghiên cứu và học tập mô hình của UAE về quản lý tài sản số khi nơi đây đã thu hút thêm hàng tỷ USD chỉ trong vòng một năm.

Nguồn: https://dantri.com.vn/cong-nghe/co-che-sandbox-va-co-hoi-de-viet-nam-phat-trien-thi-truong-tai-san-so-20250609002555251.htm