Đài Phát thanh Giải Phóng Cơ quan CP90 của chúng tôi

Và cũng chỉ vài tháng sau, Bộ Chính trị chỉ thị thành lập ở miền Bắc Đài phát thanh Giải Phóng A chi viện cho Đài Phát thanh Giải Phóng B ở miền Nam, bởi Đài B còn nhỏ bé, phương tiện vô cùng thiếu thốn, lại luôn bị đối phương tìm mọi cách đánh phá.

Việc phải thành lập ngay Đài Phát thanh Giải Phóng hoàn chỉnh ở miền Bắc (Đài A) ở gần T.Ư là vô cùng cần kíp. Trong đó, Đài B chuẩn bị phần cơ bản, rồi "đưa ra" miền Bắc. Đài A có nhiệm vụ bổ sung và đưa thêm những gì cần thiết ngoài việc tiếp âm các chương trình do Đài B phát khi còn phát được… Chỉ 2 tháng sau, ngày 30.4.1962, Đài Phát thanh Giải Phóng A chính thức phát sóng tại Hà Nội.

Thời gian này, chiến tranh ác liệt, Đài A phải sơ tán hơn 10 lần và thay đổi mật danh 3 lần. Ban đầu là V12 rồi C55 và cuối cùng là CP90. Khi Ban Bí thư T.Ư Đảng quyết định thành lập CP90 (cơ quan đặc biệt trực thuộc Ban Bí thư, thay C55) đảm trách hẳn nhiệm vụ của Đài B thì Đài A đã được kiện toàn biên chế tương đối đầy đủ.

Đài A mang mật danh CP90 do nhà báo Nguyễn Thành phụ trách. Lúc này CP90 phát triển mạnh nhất, nhân số lên đến hơn 400 anh chị em với 14 phòng ban. Trong số hơn 400 cán bộ, có một số cán bộ miền Bắc, đa số là con em miền Nam tập kết… Từ năm 1972, thời lượng phát sóng đã là 10 tiếng một ngày, đêm cho 5 thứ tiếng. Đến tháng 8.1976, CP90 mới kết thúc sứ mệnh lịch sử của mình.

Đài Phát thanh Giải Phóng Cơ quan CP90 của chúng tôi- Ảnh 2. — Phóng viên Đài Phát thanh Giải Phóng phỏng vấn người nữ tù nổi tiếng Võ Thị Thắng tại cuộc trao đổi tù nhân hai bên ở Lộc Ninh

Như một định mệnh

Sau khi ra trường, tháng 8.1970, tôi được phân công về CP90. Đài tọa lạc tại số nhà 56 phố Quán Sứ, Hà Nội. Đó là một tòa nhà xây từ thời Pháp thuộc, sát liền kề Đài Phát thanh Tiếng nói Việt Nam - 58 Quán Sứ. Vậy là từ đó, CP90 trở thành nơi gắn bó máu thịt với tôi trong thời gian 5 năm đầu đời dấn thân vào nghề báo như một định mệnh…

Tôi còn nhớ như in lời anh Nguyễn Thành, Giám đốc Đài A, ân cần dặn dò chúng tôi - những nhân viên mới vào làm việc trong cơ quan: "Từ nay các em là những phóng viên, biên tập viên của Đài Phát thanh Giải Phóng A. Dù không ra mặt trận nhưng công việc ở đây cũng không kém phần khẩn trương và vất vả. Đây là nơi rèn luyện các em trưởng thành trong nghiệp vụ và phẩm chất chính trị. Vì miền Nam thân yêu, anh tin tưởng chắc chắn các em sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình".

Hồi ấy, CP90 tổ chức phòng, đơn vị theo các mật danh từ A1 đến A10: A1 (Thời sự), A2 (Tổ phát thanh viên), A3 (Đối ngoại), A4 (Quân Giải phóng), A5 (Binh địch vận), A6 (Chuyên mục), A7 (Văn nghệ), A9, A10, và tổ bình luận, phòng bá âm… Đài còn có đoàn nghệ thuật mật danh A8 (ca nhạc, cải lương, tuồng, dân ca bài chòi) gồm mấy chục nghệ sĩ.

Trong thời kỳ máy bay Mỹ đánh phá miền Bắc, Phòng Thời sự (A1) phải bám cơ quan, trực chiến, nhận tin bài, kịp thời đưa tin chiến sự ở miền Nam, còn một số bộ phận khác phải đi sơ tán vài ba nơi khác nhau, cách Hà Nội ba bốn chục cây số. Hằng ngày, vào cuối các buổi trưa, chiều có các chuyến xe chở chương trình phát thanh từ nơi sơ tán về Hà Nội để anh chị em phát thanh viên, phòng bá âm hoàn thành việc lên sóng… và khi ngược về, xe mang tài liệu cho chúng tôi nghiên cứu, sản xuất các chương trình mới...

Đài Phát thanh Giải Phóng Cơ quan CP90 của chúng tôi- Ảnh 3. — Bốn cán bộ, phóng viên cùng làm việc ở Đài A (*từ trái sang:* tác giả bài viết, bà Lê Thị Xuyến, ông Nguyễn Kiến Văn và bà Trần Thị Bé)

Tôi làm phóng viên, biên tập viên Phòng A6 Chuyên mục với trên chục anh chị em. Cũng như một số A biên tập khác của CP90, Phòng A6 chúng tôi có nhiệm vụ tuyên truyền sâu rộng chủ trương chính sách của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam cho quần chúng nhân dân ở miền Nam, với trọng tâm là nông dân, phụ nữ, thanh thiếu niên, trí thức… tại các vùng nông thôn và đô thị.

Nhiệm vụ Phòng A6 của chúng tôi, cũng như các phòng chuyên môn, biên tập của đài, thực hiện đúng theo chỉ đạo của T.Ư Cục: Đài A có nhiệm vụ "bổ sung và trực tiếp hoàn chỉnh" những chương trình lên sóng phục vụ nhiệm vụ chính trị… Công việc trước tiên của chúng tôi là biên tập tất cả các tin bài trong Nam gửi ra (nhận qua hệ thống điện đài mật của cơ quan) rồi chọn nội dung phù hợp cho các đối tượng, đánh máy, lên chương trình. Chúng tôi rất mừng khi nhận được bài của các nhà báo - phóng viên từ các chiến trường Bình Trị Thiên, Trung Trung bộ, Khu 5, Nam bộ. Mỗi bài báo là một sản phẩm quý hiếm đều được chúng tôi hết sức trân trọng.

Nhận được bài mới có nội dung phù hợp là đổi vào chương trình phát sóng ngay, dù có thể chương trình hôm đó đã được lãnh đạo duyệt, chuẩn bị chuyển sang phòng bá âm. Chúng tôi không thể để chậm trễ, bởi bài của phóng viên chiến trường không những luôn nóng hổi tính thời sự mà còn đặc biệt vì được viết bằng chính xương máu của các anh chị nhà báo tại chiến trường, trong lằn ranh tích tắc của sự sống và hy sinh trước lửa đạn…

Với yêu cầu phát sóng hằng ngày, thời lượng một chương trình (nông thôn, phụ nữ, thanh niên, đô thị) phải đảm bảo 30 phút. Trên thực tế, tin tức thời sự thường có đều, nhưng bài viết từ chiến trường còn ít, không đủ đáp ứng các chuyên mục lên sóng. Vì vậy, nhiệm vụ quan trọng của chúng tôi là phải chủ động bổ sung, viết thêm nhiều bài theo yêu cầu chính trị thiết thực của chiến trường. Chúng tôi nhanh chóng tiếp cận các cô bác cán bộ lãnh đạo, anh chị em thương bệnh binh, các dũng sĩ diệt Mỹ… ở chiến trường ra công tác, chữa bệnh, nghỉ dưỡng… và học sinh miền Nam được đưa ra Bắc học tập…

Tôi còn nhớ, lần đầu đi phỏng vấn các nữ chiến sĩ thương bệnh binh ở miền Nam mới ra Bắc chữa trị. Tôi phải đeo một chiếc máy thu băng to, nặng khoảng 3 kg, khiến người lệch hẳn sang một bên. Và khi làm việc, không những phải vật lộn với chiếc máy to đùng, kém chất lượng mà còn phải "chống chọi" sao cho bớt được tiếng động xung quanh.

Hoàn thành vẻ vang sứ mệnh lịch sử

Sau gần 14 năm xây dựng và phát triển, Đài Phát thanh Giải Phóng không ngừng lớn mạnh với đội ngũ cán bộ, nhà báo cách mạng kiên trung trên 600 người (Đài A có trên 400 thành viên, Đài B có 210 thành viên). Đài đã vượt qua mọi khó khăn của lửa đạn chiến tranh và những đợt đánh phá ác liệt để trở thành đài mạnh, phát cả tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Quảng Đông, tiếng Triều Châu, tiếng Khmer… Tiếng nói của cách mạng qua Đài Phát thanh Giải Phóng ngày càng có uy lực mạnh mẽ. Đó là một thành công kỳ diệu trong cuộc đấu tranh trên sóng phát thanh của cách mạng Việt Nam.

Trong những năm tháng gian khổ ác liệt đó, đã có 25 cán bộ, nhà báo của Đài (cả Đài B và Đài A) ngã xuống khi làm nhiệm vụ và trong những cuộc chiến đấu trực diện với đối phương. Đài cũng đóng góp cho cách mạng những dũng sĩ diệt Mỹ, diệt xe tăng và bắn máy bay địch…

Đánh giá về Đài Phát thanh Giải Phóng, nhà báo Hoàng Tùng, nguyên Bí thư T.Ư Đảng, nguyên Trưởng ban Tuyên huấn T.Ư, khẳng định: "Đài Phát thanh Giải Phóng đã hoàn thành vẻ vang sứ mệnh lịch sử. Sự cống hiến của đài đối với sự nghiệp giải phóng đất nước, thống nhất nước nhà không khác gì chiến công của một binh đoàn mạnh".

Với những "chiến công của một binh đoàn mạnh", Đài A (CP90) và Đài B đã hợp đồng tác chiến nhịp nhàng, tuy hai mà một... Vì những thành tích và chiến công đã đóng góp xứng đáng vào thắng lợi to lớn của cuộc kháng chiến thống nhất đất nước, Đài Phát thanh Giải Phóng đã được tặng thưởng Huân chương Thành đồng cao quý của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và nhiều phần thưởng cao quý khác của Đảng và Nhà nước. Đặc biệt ngày 7.9.2018, Đài được Đảng và Chính phủ vinh danh, trao tặng danh hiệu cao quý nhất: Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Đây là niềm vinh dự, tự hào lớn không chỉ của riêng Đài Phát thanh Giải Phóng, mà còn góp phần quan trọng vào niềm tự hào của nền Báo chí cách mạng Việt Nam trong 100 năm qua.

Nguồn: https://thanhnien.vn/dai-phat-thanh-giai-phong-co-quan-cp90-cua-chung-toi-18525061716444963.htm