BHG - Trong kỷ nguyên bùng nổ thông tin, khi mỗi người đều có thể trở thành “người đưa tin” qua mạng xã hội, vai trò và trách nhiệm của người làm báo chuyên nghiệp lại càng được soi chiếu kỹ lưỡng. Giữa muôn vàn áp lực từ độc giả, tòa soạn, mạng xã hội, một trong những giá trị cốt lõi giúp nhà báo giữ được bản lĩnh và phẩm chất nghề nghiệp chính là đạo đức nghề báo.
Trong số các chuẩn mực đạo đức ấy, sự khiêm tốn và tinh thần cầu thị đóng vai trò then chốt.
Khiêm tốn không phải là yếu đuối, mà là sự hiểu biết giới hạn của chính mình. Một nhà báo khiêm tốn là người luôn ý thức được rằng góc nhìn cá nhân không bao giờ là toàn bộ sự thật, thông tin mình thu thập được luôn cần được đối chiếu, xác minh và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa vào nội dung bài viết để đưa tới độc giả. Chính vì vậy, sự khiêm tốn trong tư duy và hành xử giúp nhà báo luôn tự nhắc nhở mình phải luôn thận trọng trong xử lý thông tin. Một nhà báo sắc sảo, nhưng nếu thiếu khiêm tốn họ dễ sa vào cái tôi cá nhân, dẫn đến lạm dụng vị trí để áp đặt quan điểm cá nhân thay vì phản ánh trung thực một vấn đề, sự kiện diễn ra trong cuộc sống. Ngược lại, sự khiêm tốn giúp họ giữ được sự tỉnh táo để lắng nghe, học hỏi, chấp nhận sự không hoàn hảo của chính mình và luôn nỗ lực hoàn thiện kỹ năng cũng như đạo đức nghề nghiệp.
Phóng viên Báo Hà Giang ghi hình, phỏng vấn lãnh đạo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh trong dịp Tết Nguyên đán Ất tỵ 2025. |
Tinh thần cầu thị không chỉ là học để viết tốt hơn, mà còn là học để hiểu người, hiểu đời, để nhìn nhận từ nhiều góc cạnh và truyền tải thông tin một cách công bằng và nhân văn hơn. Trong thời đại công chúng có thể bình luận, chia sẻ và thậm chí phản biện ngay dưới mỗi bài báo, thái độ cầu thị giúp nhà báo không rơi vào cảm giác bị chê cười hay tự ti mà thay vào đó là cơ hội để hiểu hơn về người đọc, nhận diện những thiếu sót trong cách thể hiện hay tiếp cận vấn đề từ đó rút kinh nghiệm, nâng cao chất lượng nội dung, cách thể hiện của mỗi tác phẩm báo chí. Một nhà báo giỏi không phải là người không bao giờ sai, mà là người biết nhận sai, biết sửa và trưởng thành từ những sai sót đó. Tinh thần cầu thị giúp nhà báo giữ được sự tỉnh táo trước lời tán dương và dũng cảm trước lời chê trách.
Nghề báo – Nhà báo là người làm nghề đưa tin chuyên nghiệp; nhiệm vụ đặc thù của Nhà báo là tìm kiếm, xác minh, đánh giá và cung cấp thông tin về tất cả những sự kiện, vấn đề mới diễn ra mà công chúng cần được biết mỗi ngày, mỗi giờ, thậm chí mỗi phút. Công việc Nhà báo vất vả trước sức ép căng thẳng của công việc. Họ phải đi nhiều, liên tục “chạy” theo các sự kiện mới nên thường có vốn kiến thức phong phú, quan hệ xã hội rộng và đa dạng. Tuy nhiên, cũng chính điều đó đôi khi dẫn tới sự chủ quan nghề nghiệp, mắc phải những lỗi không đáng có. Đúng như đồng nghiệp cũ của tôi, Nhà báo Nguyễn Hùng từng nói: “Đôi khi nhà báo biết rất nhiều nhưng lại chẳng biết cái gì”. Quả đúng như vậy, chúng tôi đi nhiều, tìm hiểu lắm, cái gì cũng “xía vào” nhưng để thật sự hiểu tường tận về vấn đề, lĩnh vực mình viết thật không dễ. Đơn cử như trường hợp anh bạn đồng nghiệp của tôi từ miền xuôi chuyển lên công tác tại địa phương, do không thông thạo ngôn ngữ, cách nói tiếng phổ thông chưa rõ ràng của bà con các dân tộc vùng sâu, xa nên khi trao đổi, phỏng vấn đã ghi chép sai tên người, tên địa danh thôn khiến người đọc hiểu nhầm, làm tổn thương nhân vật được nhắc đến và ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan báo chí. Tệ hơn, có nhà báo trẻ cũng ở miền xuôi lên công tác tại tỉnh lại ghi và viết nhầm chuyển xã Lũng Thầu xã nội địa của huyện Đồng Văn thành xã biên giới, điều này không chỉ làm sai lệch thông tin mà còn tác động đến nhận thức của công chúng về vị trí địa lý, điều kiện kinh tế - xã hội và cả chính sách liên quan... Những lỗi này thường bắt nguồn từ sự thiếu kiểm chứng thông tin, chủ quan trong ghi chép hoặc sơ suất khi biên tập. Trong bối cảnh thông tin lan truyền nhanh chóng như hiện nay, một chi tiết sai có thể bị nhân rộng, gây hiểu lầm không dễ khắc phục. Vì vậy, người làm báo, nhất là những nhà báo trẻ còn ít kinh nghiệm cần rèn tính cẩn trọng, xác minh kỹ lưỡng từng tên gọi, địa danh, cần có tinh thần cầu thị nâng cao kiến thức, hiểu biết và học hỏi không ngừng từ những anh, chị đồng nghiệp đi trước để dần hoàn thiện bản thân, vững tay bút hơn qua từng bài viết.
Sự khiêm tốn và cầu thị cần trở thành giá trị cốt lõi của mỗi người làm báo, từ ban biên tập, lãnh đạo các phòng đến từng phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên. Đặc biệt, trong thời đại công nghệ số lên ngôi mà tin giả, thao túng thông tin có thể lấn át sự thật, nhà báo càng phải là người giữ vững bản lĩnh nghề nghiệp. Để làm được điều đó, những người làm báo cần thay đổi cách thông tin được kể lại một cách trung thực, công bằng, có trách nhiệm. Cần khiêm tốn để hiểu rằng ta chưa biết hết và cầu thị để không ngừng vươn tới sự đúng đắn, đem đến cho độc giả cái nhìn đa chiều, chân thực nhất trong mỗi tác phẩm báo chí của mình.
Bài, ảnh: MINH KHAI
Nguồn: https://baohagiang.vn/xa-hoi/202506/dao-duc-nghe-bao-doi-hoi-su-khiem-ton-va-cau-thi-7d96ebe/
Bình luận (0)