Doanh nghiệp logistics hướng đến chuỗi cung ứng bền vững

Dịch vụ logistics, vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt có nhiều tiềm năng nhưng chưa được phát huy đúng mức. Trong ảnh: Khu tập trung hàng hóa tại Ga Trảng Bom (tỉnh Đồng Nai).

Với Việt Nam, tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu đang góp phần thúc đẩy ngành dịch vụ logistics phát triển. Tuy nhiên, lĩnh vực logistics vẫn đang có nhiều rào cản, đặt ra những yêu cầu phải chuyển đổi để phát triển chuỗi cung ứng bền vững.

Thương mại thúc đẩy logistics tăng trưởng

Theo bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) thì thương mại toàn cầu đang trên đà phục hồi rõ rệt. Trong năm 2024, tổng giá trị thương mại toàn cầu đạt gần 33 ngàn tỷ USD, tăng 3,3% so với năm 2023.

Riêng Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt khoảng 432 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ. Xuất khẩu đạt gần 220 tỷ USD, nhập khẩu hơn 212 tỷ USD, xuất siêu hơn 7 tỷ USD.

Thương mại thúc đẩy logistics tăng trưởng, quy mô vận chuyển hàng hóa gia tăng theo quy mô sản xuất, xuất nhập khẩu. 6 tháng đầu năm 2025, khối lượng vận chuyển hàng hóa của Việt Nam đạt hơn 1,4 tỷ tấn, tăng gần 14,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, hoạt động xuất, nhập khẩu tăng trưởng tốt trong 6 tháng đầu năm đã thúc đẩy lượng hàng hóa qua cảng biển tăng trưởng 2 con số, đạt hơn 573 triệu tấn, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024.

Các chuyên gia dự báo thị trường logistics tại Việt Nam trong nửa cuối năm 2025 tiếp tục tăng trưởng. Điều này là nhờ triển vọng chung từ quy mô thương mại và tiềm lực của các khu công nghiệp mới với quy mô lớn sau khi thực hiện sáp nhập các địa phương; thương mại điện tử trong nước và xuyên biên giới tiếp tục mở rộng. Chính phủ đang thúc đẩy mạnh mẽ tiến độ đầu tư công, đồng thời đầu tư vào hạ tầng logistics với sự tham gia của khu vực tư nhân cũng được khuyến khích, qua đó nâng cao hiệu quả dịch vụ logistics tại Việt Nam. Ngoài ra, sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam được kỳ vọng sẽ gia tăng, thúc đẩy giao thương của Việt Nam với quốc tế trong những năm tới.

Tại các cảng biển, vượt qua những thách thức toàn cầu, doanh thu và sản lượng cũng đạt được kết quả khả quan. Đơn cử như Công ty cổ phần Cảng Đồng Nai ghi nhận kết quả kinh doanh quý II tăng trưởng mạnh cả về doanh thu lẫn lợi nhuận. Theo đó, trong quý II, doanh thu cảng Đồng Nai đạt 392 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2024. Điều này là nhờ cảng khai thác được thêm sản lượng hàng tôn cuộn, sắt thép, phôi thép... phục vụ sản xuất nên hoạt động vận chuyển và xếp dỡ hàng qua cảng tăng.

Mặc dù chịu ảnh hưởng từ các biến động toàn cầu, Việt Nam vẫn đang khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng khu vực, với chỉ số logistics xếp hạng 43/139 toàn cầu và thứ 5 trong ASEAN.

Thách thức chuyển đổi để phát triển bền vững

Theo Bộ Công Thương, trong bối cảnh thương mại, đầu tư toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp từ tháng 4-2025 đến nay, các doanh nghiệp ngành logistics liên tục phải thay đổi, dự đoán, thích ứng và tựu trung lại là nỗ lực nâng cao năng lực chống chịu, năng lực cạnh tranh để tồn tại trong một môi trường thay đổi nhanh chóng.

TS Đinh Thị Bảo Linh, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương), nhận định các biến động chính sách thương mại, địa chính trị và tiêu chuẩn môi trường đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về cải cách thủ tục, nâng cấp hạ tầng và chủ động hội nhập để không bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tương tự, ông Juergen Weber, Chủ tịch Tiểu ban Vận tải và hậu cần của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) nhận định, Việt Nam có nhiều tiềm năng trở thành trung tâm logistics mới trong khu vực nếu tiếp tục cải thiện hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục và phát triển logistics xanh. Hiện nay, quá trình xanh hóa logistics tại Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, nhất là khi các doanh nghiệp muốn tiếp cận sâu hơn vào thị trường EU. Các hạn chế như hạ tầng logistics tại Việt Nam chưa đồng bộ, một số chính sách, quy định còn thiếu nhất quán. Vượt qua những rào cản này thì đây là thời điểm vàng để Việt Nam xây dựng một hệ thống logistics hiện đại, hiệu quả và bền vững, đồng thời trao quyền cho thế hệ tiếp theo bằng một bộ công cụ đầy đủ để phát triển nền kinh tế xanh.

Thách thức hiện nay, theo ông Đinh Xuân Khánh, Giám đốc Trung tâm Logistics Tân Cảng Sài Gòn, là chi phí logistics cao trở thành rào cản chính của Việt Nam, chiếm 14-15% GDP so với mức trung bình thế giới 9-10%. Sự phụ thuộc vào nhà vận tải quốc tế khiến cước phí tăng cao khi nhu cầu hàng hóa tăng, gây áp lực cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Do đó, Việt Nam cần tích hợp quản lý, hạ tầng và công nghệ vào một chiến lược đồng bộ.

Trong lĩnh vực vận tải đường sắt, ông Nguyễn Duy Toàn, Giám đốc Công ty TNHH Giải pháp Vận tải Ratraco, chia sẻ đường sắt Việt Nam chủ yếu là đường đơn, khổ 1m, hạn chế tải trọng và tốc độ. Vận tải đường sắt chỉ chiếm dưới 1% kim ngạch vận chuyển do thiếu đầu tư hạ tầng. Hạ tầng hạn chế không chỉ ảnh hưởng đến vận tải nội địa mà còn cản trở xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường lớn. Nâng cấp đường sắt là yêu cầu cấp thiết; việc này thể hiện rõ khi tuyến liên vận Việt Nam - Trung Quốc đã cho sản lượng vận chuyển nửa đầu năm nay tăng gấp đôi so với năm ngoái. Khi đường sắt Hải Phòng - Lào Cai được lên khổ 1,435m, mở rộng ga và tăng đầu máy sẽ đáp ứng nhu cầu liên vận quốc tế, nhất là với Trung Quốc...

Văn Gia

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202507/doanh-nghiep-logistics-huong-den-chuoi-cung-ung-ben-vung-a14269c/