Đổi thay tích cực trong giảm thiểu rác thải nhựa

Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam triển khai tại Phú Yên đã tạo ra những thay đổi tích cực trong công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh. Không chỉ góp phần hỗ trợ nguồn lực để cải thiện hệ thống thu gom, thí điểm các mô hình và sáng kiến địa phương, dự án còn giúp kết nối, gắn kết vì nỗ lực chung giảm thiểu ô nhiễm rác.

Nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa

Ngư dân TP Tuy Hòa tham gia mô hình mang rác thải từ biển vào bờ. Ảnh: ANH NGỌC

Phú Yên đã và đang triển khai quyết liệt nhiều giải pháp để xử lý các điểm nóng về rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa khu vực ven biển.

Ngoài sử dụng hiệu quả ngân sách sự nghiệp môi trường cho công tác quản lý chất thải nhựa, tỉnh còn nỗ lực huy động nguồn lực từ các tổ chức bảo vệ môi trường trong nước và quốc tế để triển khai các dự án, mô hình giảm thiểu rác thải nhựa, trong đó có Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương…

Theo Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF - Việt Nam), ở nước ta tỉ lệ rác thải nhựa và rác khó phân hủy có xu hướng tăng dần, gây nhiều thách thức cho công tác thu gom, xử lý.

Ước tính, mỗi năm Việt Nam thải ra môi trường khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, nhưng chỉ khoảng 27% được thu gom cho tái chế. Rác thải đang là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là vấn đề nóng về “ô nhiễm trắng” do rác thải nhựa…

Theo WWF - Việt Nam, Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam được triển khai tại 10 địa phương (7 thành phố, quận, huyện và 3 khu bảo tồn biển) thuộc 9 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Ở Phú Yên, dự án được thực hiện trong thời gian dài với nhiều nỗ lực tổ chức truyền thông sâu rộng, liên tục đến nhiều thành phần, góp phần vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về rác thải nhựa và tác hại của rác thải nhựa đến sức khỏe con người, góp phần làm thay đổi hành vi tiêu dùng đối với nhựa, đặc biệt là nhựa dùng một lần.

Ông Huỳnh Huy Việt, Trưởng phòng Tổng hợp - Đánh giá tác động môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường và biển, hải đảo (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho hay: Dự án đã tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ các ngành trong lĩnh vực bảo vệ môi trường về rác thải nhựa, từ đó những cán bộ này trở thành tuyên truyền viên trong các cơ quan, cộng đồng.

Các mô hình của dự án như Trường học giảm rác nhựa được triển khai liên tục trong nhiều năm và đạt được nhiều kết quả tích cực. Mô hình này từ thí điểm ban đầu đến nay đã xây dựng thành tiêu chí và các quy định liên quan tới giảm rác nhựa được áp dụng rộng rãi tại các trường học trên địa bàn tỉnh.

Dự án giảm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam trên địa bàn tỉnh còn thực hiện các mô hình thí điểm về phân loại rác, xử lý rác sau phân loại phù hợp với từng đối tượng và quy mô, là cơ sở thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về triển khai hoạt động phân loại chất thải rắn trên địa bàn tỉnh.

Dự án cũng đã triển khai xóa các điểm nóng về rác thải trên địa bàn tỉnh liên tục từ năm 2021-2025, thu hàng trăm nghìn tấn rác, góp phần giảm thất thoát rác thải nhựa ra môi trường.

Trong quá trình triển khai, Dự án giảm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam trên địa bàn tỉnh còn thực hiện các mô hình chống thất thoát rác thải nhựa từ hoạt động đánh bắt và nuôi trồng thủy sản như mô hình Vận động ngư dân mang rác về bờ.

Các mô hình được thực hiện từ năm 2023-2024, đã đặt nền móng ban đầu và có nhiều kết quả khả quan, địa phương đang duy trì và nhân rộng trong thời gian tới.

Nói không với đồ nhựa dùng một lần

Bà Trịnh Ngọc Ánh, điều phối viên kỹ thuật của WWF - Việt Nam thông tin: Dự án giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam do Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân Cộng hòa Liên bang Đức tài trợ, được triển khai từ năm 2022-2025.

Mục tiêu của dự án là góp phần giảm thiểu tác động của rác thải nhựa đến hệ sinh thái biển; bảo tồn đa dạng sinh học môi trường biển; nâng cao kiến thức của cộng đồng, xã hội về mối liên quan giữa việc xả thải rác nhựa, hậu quả tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người; nâng cao năng lực cho cán bộ trong quản lý, thực hiện các hoạt động liên quan đến quản lý chất thải, rác thải nhựa đại dương.

Dự án còn nhằm hỗ trợ thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030 tại Việt Nam.

Với sự chung tay góp sức của cộng đồng dân cư và toàn xã hội, đến nay công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần quản lý, kiểm soát cơ bản hiệu quả về môi trường.

Bà Đào Thị Kim Chi, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường và biển, hải đảo cho rằng: Dự án giảm rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam trên địa bàn tỉnh đã và đang tạo ra những thay đổi tích cực trong công tác bảo vệ môi trường ở địa phương. Dự án không chỉ góp phần hỗ trợ nguồn lực để cải thiện hệ thống thu gom, thí điểm các mô hình và sáng kiến địa phương mà còn giúp kết nối, gắn kết các nỗ lực của các bên liên quan khác nhau trong xã hội vì nỗ lực chung giảm thiểu ô nhiễm rác.

Theo WWF - Việt Nam, lộ trình đến năm 2026 sẽ cấm bán và cung cấp túi ni lông sử dụng một lần tại các siêu thị và trung tâm thương mại; sau năm 2030, dừng sản xuất, nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần… “Để hạn chế rác thải nhựa, ngay bây giờ Phú Yên cần xây dựng và thực hiện lộ trình giảm, tiến tới nói không với túi ni lông, đồ nhựa dùng một lần…”, bà Trịnh Ngọc Ánh đưa ra giải pháp.

Phú Yên tiếp tục kêu gọi sự hỗ trợ về kinh nghiệm, kỹ thuật, tài chính từ các tổ chức bảo vệ môi trường trong và ngoài nước, tăng cường phối hợp triển khai có hiệu quả các dự án về quản lý rác thải, rác thải nhựa.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đặng Thị Thủy

Để người dân có điều kiện làm quen với phân loại rác nhằm thay đổi hành vi, dần hình thành thói quen phân loại rác, giảm sử dụng nhựa, theo bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, việc nhân rộng mô hình phân loại rác kết hợp lồng ghép giảm sử dụng đồ nhựa dựa vào cộng đồng cần được ưu tiên triển khai. Tỉnh đã xây dựng và thống nhất cách phân loại rác và kỹ thuật xử lý rác hữu cơ tại nguồn để tạo sản phẩm hữu ích trong cộng đồng; nhân rộng mô hình phân loại, giảm rác thải nhựa; hướng dẫn phân loại rác, kỹ thuật xử lý rác hữu cơ và thực hành giảm nhựa…

Nguồn: https://baophuyen.vn/kinh-te/202506/doi-thay-tich-cuc-trong-giam-thieu-rac-thai-nhua-c58150e/