Thế giới tăng tốc đào tạo AI trong nhà trường
Tháng 9/2023, Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, thông báo đưa trí tuệ nhân tạo thành môn học bắt buộc cho toàn bộ sinh viên của trường.
Môn học này bao gồm các kỹ năng, chủ đề liên quan đến AI như toán học, lập trình, phân tích dữ liệu và khoa học liên ngành.
Từ thập niên trước, các trường đại học hàng đầu của quốc gia tỷ dân này đã đầu tư nhiều nguồn lực vào đào tạo AI. Việc đưa AI thành môn học bắt buộc thể hiện chiến lược quốc gia thống nhất của Trung Quốc từ năm 2017.
Một quốc gia rất gần Việt Nam khác là Singapore đã tích hợp AI vào giảng dạy và học tập bậc đại học, đi đầu là Đại học Công nghệ Nanyang.
Trường này sử dụng hệ thống hồ sơ học thuật APS, trong đó dùng AI phân tích dữ liệu sinh viên để tìm ra điểm yếu, điểm mạnh, từ đó lập kế hoạch học tập mang tính cá nhân hóa với những định hướng, gợi ý thiết thực nhằm cải thiện thành tích học tập, giúp sinh viên có kết quả tốt hơn, đồng thời duy trì động lực học tập lâu dài hơn.
Tại Nhật Bản, theo kết quả một cuộc khảo sát gần đây với 10.000 sinh viên của 31 trường đại học, cứ 2 sinh viên Nhật thì có 1 người sử dụng AI tạo sinh. Trong đó, gần 30% sinh viên sử dụng các dịch vụ AI một cách thường xuyên cho mục đích viết báo cáo, dịch thuật và tham khảo ý kiến.
Năm 2023, Nhật Bản tiên phong trong việc đưa ra bản hướng dẫn về sử dụng AI trong trường học. Hướng dẫn này cung cấp chi tiết những nội dung sử dụng AI phù hợp và không phù hợp, được phép và không được phép, cũng như những cảnh báo về an toàn thông tin cá nhân, vấn đề bản quyền và cách đánh giá thông tin do AI đưa ra.
Tương tự, Đại học Texas, Hoa Kỳ, cũng đưa ra một bộ hướng dẫn chi tiết về việc sử dụng AI trong giảng dạy và học tập. Hướng dẫn gợi ý cho sinh viên cách sử dụng AI hiệu quả và có kiểm soát như soạn thảo văn bản, tìm kiếm ý tưởng, phân tích dữ liệu, giúp nâng cao hiệu quả học tập và nghiên cứu.
Tất nhiên đi kèm với đó là những nguyên tắc cần tuân thủ để đảm bảo sự công bằng và trung thực trong học tập.
Ở Việt Nam, việc đưa AI vào chương trình đào tạo đại học mới được triển khai ở một số cơ sở. Từ năm học tới, Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ bắt buộc 100% sinh viên chính quy năm thứ nhất học học phần “Nhập môn công nghệ số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo”.
Trước đó, ngay từ năm học 2024, Trường Đại học FPT đã triển khai chương trình hướng dẫn sinh viên năm nhất sử dụng AI trong học tập trong khuôn khổ tuần lễ định hướng nhập học. Chương trình không chỉ cung cấp kỹ năng sử dụng các công cụ AI cơ bản mà còn nhấn mạnh yếu tố sử dụng có trách nhiệm, đảm bảo tính chính trực học thuật và khai thác hiệu quả tiềm năng hỗ trợ của AI trong quá trình học đại học.
Trường ĐH FPT triển khai chương trình hướng dẫn sử dụng AI cho sinh viên năm nhất trong khuôn khổ tuần lễ định hướng nhập học
Đây là tín hiệu tích cực, nhưng các chuyên gia cho rằng để bắt kịp xu hướng toàn cầu, Việt Nam cần đẩy nhanh hơn nữa việc tích hợp AI vào giáo dục.
Cần giáo dục AI từ bậc phổ thông
Rõ ràng, việc “phổ cập” AI cho sinh viên là một xu hướng tất yếu của giáo dục đại học trên toàn cầu. Nhưng để làm được thì mỗi cơ sở giáo dục cần xây dựng một chiến lược rõ ràng, có tầm nhìn xa.
Hiện tại, phần lớn sinh viên Việt Nam chưa được hướng dẫn để sử dụng AI một cách hệ thống, có hiệu quả, có trách nhiệm và có tính mục đích cao.
Theo các chuyên gia, sinh viên Việt Nam có nguy cơ tụt hậu 10 năm so với thế giới nếu không học AI. Nhiều sinh viên còn mơ hồ về AI, chưa ý thức được nguy cơ mất cơ hội việc làm, nguy cơ giảm khả năng cạnh tranh trong thị trường lao động khi yếu và thiếu kỹ năng AI. Trong khi đó, việc gia nhập thị trường lao động là một tương lai rất gần, không quá 5 năm với sinh viên năm thứ nhất và không quá 1 năm với sinh viên năm cuối.
Một trong những rào cản lớn là học sinh phổ thông ít có cơ hội tiếp xúc với AI. Trong khi đó, theo xu hướng giáo dục hiện đại, việc tiếp cận AI bài bản từ bậc tiểu học và trung học không chỉ giúp học sinh hiểu về công nghệ mà còn rèn luyện khả năng thích ứng, tư duy phản biện và sáng tạo, vốn là những năng lực cốt lõi trong kỷ nguyên số.
Hệ thống phổ thông FPT luôn có đầy đủ và sân chơi về STEM - Robotics - Coding - AI cho học sinh ở các độ tuổi
Hiện tại, xu thế chọn trường phổ thông ngày càng hình thành rõ nét trong cộng đồng phụ huynh tại Việt Nam là sự chuyển dịch từ các trường có thế mạnh về giáo dục ngoại ngữ sang các trường có thế mạnh về giáo dục STEM, trong đó có trí tuệ nhân tạo.
Chị Vũ Thị Thanh Phương (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho có con trai sinh năm 2013. Chị Phương từng cho con theo học một câu lạc bộ STEM với mục tiêu tiếp cận khoa học công nghệ từ những kỹ năng cơ bản nhất. Tuy nhiên, sau một thời gian, chị không hài lòng với chương trình giảng dạy của trung tâm.
Ý thức về tầm quan trọng của AI với tương lai của con, chị Phương tự tìm hiểu các thông tin trên mạng, sau đó tìm kiếm các phụ huynh cùng chung mục đích để lập ra nhóm STEM và tìm thầy dạy cho các con. Theo chị Phương, ngày càng nhiều phụ huynh đang dùng phương pháp ngắn hạn này để tự giáo dục AI cho con cái trong bối cảnh AI chưa được đưa vào giảng dạy trong trường phổ thông.
“Nhóm học STEM của con trai tôi chỉ là một giải pháp mang tính chữa cháy. Vì thực tế, các con sẽ chỉ tiếp cận khoa học công nghệ theo các chủ đề nhất định chứ không phải theo một hệ thống có tính xuyên suốt và liền mạch.
Tôi và nhiều phụ huynh rất mong chờ các trường phổ thông chuyển đổi số, đưa AI vào giảng dạy chính khóa để các con được học về trí tuệ nhân tạo một cách bài bản nhất, không đánh mất thời gian và cơ hội vàng của lứa tuổi THCS trong việc làm chủ AI”, chị Phương nói.
Ghi nhận trong những năm gần đây cho thấy một số cơ sở giáo dục phổ thông tại Việt Nam đã bắt đầu tích hợp AI vào chương trình học. Đơn cử nổi bật như hệ thống giáo dục FPT đã công bố kế hoạch triển khai nội dung về trí tuệ nhân tạo cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12, bắt đầu từ năm học 2024–2025. Chương trình được thiết kế linh hoạt theo từng độ tuổi, đảm bảo học sinh làm quen với AI từ cơ bản đến nâng cao, với thời lượng tối thiểu 10 tiết/năm.
Từ năm học 2024-2025, AI được tích hợp trong chương trình giáo dục cho toàn bộ học sinh của hệ thống giáo dục này từ lớp 1 đến hết lớp 12, với thời lượng tối thiểu 10 tiết/năm.
Những đơn vị tiên phong giáo dục sớm AI cho học sinh như FPT sẽ tạo ra một hệ sinh thái giáo dục hiện đại, tạo nền tảng vững chắc về AI cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng các trường cũng cần xây dựng bộ hướng dẫn AI như cách mà Nhật Bản hay Đại học Texas (Hoa Kỳ) đã làm để giúp học sinh, sinh viên khai thác công nghệ một cách hiệu quả mà vẫn đảm bảo tính đạo đức, công bằng và an toàn.
FPT
Bình luận (0)