Khi người nổi tiếng "tiếp tay" hàng giả, hàng kém chất lượng

Trong thời đại mạng xã hội bùng nổ, người nổi tiếng không chỉ là nghệ sĩ mà còn là “người bán hàng” đầy quyền lực. Tuy nhiên, không ít trường hợp những ngôi sao, KOLs đã quảng cáo sai sự thật về sản phẩm, từ thực phẩm chức năng đến mỹ phẩm, thiết bị gia dụng, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và tài sản của cộng đồng. Những hành vi này đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội của người nổi tiếng.

Trên thực tế cho thấy, thị trường quảng cáo hiện nay chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ các phương tiện truyền thống sang nền tảng mạng xã hội. Chỉ với một đoạn clip vài chục giây, một bài đăng có gắn hình ảnh người nổi tiếng, sản phẩm có thể tiêu thụ với số lượng hàng ngàn đơn chỉ trong vài giờ. Sức ảnh hưởng ấy khiến doanh nghiệp sẵn sàng chi hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng để “mua” lời nói từ người nổi tiếng. Tuy nhiên, hệ lụy cũng bắt đầu từ đây. Nhiều nghệ sĩ, hot TikToker, YouTuber đã quảng bá cho các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có kiểm chứng khoa học, thậm chí mang tính chất lừa đảo.

Năm 2021, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) từng cảnh báo về trào lưu nghệ sĩ quảng cáo thực phẩm chức năng như “thần dược”, chữa bách bệnh, nâng cao đề kháng. Trong đó, nổi bật là vụ việc một số nghệ sĩ từng quảng cáo cho sản phẩm “Viên sủi X” có công dụng “tăng cường sinh lý nhanh chóng” nhưng không có bất kỳ giấy phép kiểm định nào từ cơ quan y tế. Sản phẩm sau đó được phát hiện là hàng kém chất lượng, không có tác dụng như quảng cáo, và bị thu hồi. Cùng năm đó, một nghệ sĩ bị chỉ trích dữ dội khi livestream bán mỹ phẩm trắng da nhưng chính sản phẩm này bị người tiêu dùng phản ánh là gây dị ứng, nổi mẩn đỏ, thậm chí bỏng rát da. Dù nghệ sĩ sau đó lên tiếng xin lỗi và cho rằng “không biết sản phẩm kém chất lượng”, nhưng hậu quả đã xảy ra với hàng ngàn người.

Không chỉ dừng ở lĩnh vực mỹ phẩm hay thực phẩm chức năng, nhiều người nổi tiếng còn tiếp tay cho các sàn thương mại điện tử lừa đảo, các app đầu tư tài chính, tiền ảo trá hình. Đã có không ít người dân mất trắng hàng trăm triệu đồng vì tin vào những lời giới thiệu từ nghệ sĩ mà họ yêu mến, ngưỡng mộ. Điều nguy hiểm là nhiều người tiêu dung, đặc biệt là người già, phụ nữ và thanh - thiếu niên có xu hướng tin tưởng vào lời giới thiệu của thần tượng mà không kiểm tra nguồn gốc, tính pháp lý của sản phẩm. Họ xem đó như là vật “bảo chứng chất lượng” sản phẩm. Chính vì vậy, khi sản phẩm không bảo đảm, hậu quả không chỉ dừng lại ở tài chính mà còn liên quan đến sức khỏe, danh dự và cả niềm tin xã hội.

Luật Quảng cáo năm 2012 quy định rõ: “Người phát ngôn quảng cáo phải chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo do mình thực hiện”. Tuy nhiên, việc xử lý vẫn còn lỏng lẻo, chủ yếu dừng ở hình thức nhắc nhở, yêu cầu gỡ bỏ nội dung hoặc xử phạt hành chính nhẹ nhàng, không đủ sức răn đe. Năm 2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Thông tin và Truyền thông có văn bản yêu cầu người nổi tiếng tuân thủ nghiêm quy định quảng cáo, đặc biệt là với các mặt hàng liên quan đến sức khỏe, tài chính, giáo dục. Tuy nhiên, để tạo ra chuyển biến thực sự, cần một cơ chế giám sát minh bạch, xử phạt đủ nghiêm, và đặc biệt là sự tự ý thức đạo đức nghề nghiệp từ chính người nổi tiếng.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến sản xuất, quảng cáo hàng giả, hàng kém chất lượng có sự tham gia của nghệ sĩ, người nổi tiếng đã bị cơ quan chức năng điều tra, xử lý, khiến dư luận đặc biệt quan tâm. Trước đó, năm 2023, hai nghệ sĩ hài có tiếng cũng bị triệu tập vì liên quan đến việc livestream bán mỹ phẩm giả, khi sản phẩm bị phát hiện chứa chất cấm gây hại cho da.

Cùng thời điểm, một hot TikToker có hàng triệu lượt theo dõi bị bắt giữ do cấu kết với các đối tượng sản xuất thuốc giảm cân trôi nổi, gắn mác ngoại nhập để bán với giá cao, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng. Những vụ việc này không chỉ gây thiệt hại vật chất cho người tiêu dùng mà còn đặt ra hồi chuông cảnh báo về đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội của người nổi tiếng trong thời đại “mỗi cái like có thể trở thành con dao hai lưỡi”.

Người nổi tiếng có quyền kiếm tiền từ danh tiếng của mình, nhưng quyền đó phải đi kèm trách nhiệm đạo đức với công chúng. Mỗi lời nói của họ có thể mang lại lợi nhuận, nhưng cũng có thể gây tổn hại đến hàng ngàn người. Đừng để một vài phút quảng cáo đánh đổi bằng sự mất mát của cả một cộng đồng. Công chúng cần tỉnh táo, người nổi tiếng cần liêm chính, và pháp luật cần nghiêm minh. Đó là cách duy nhất để khôi phục niềm tin trong một xã hội truyền thông số đầy rẫy thông tin thật, giả lẫn lộn như hiện nay.

Nguồn: https://baodanang.vn/xa-hoi/202506/khi-nguoi-noi-tieng-tiep-tay-hang-gia-hang-kem-chat-luong-4008090/