Lo giá điện thấp, kém hấp dẫn nhà đầu tư

giá điện - Ảnh 1. — Phó cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) Đoàn Ngọc Dương - Ảnh: ĐOÀN BẮC

Sáng 7-5, Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm “Bảo đảm điện cho tăng trưởng - Yêu cầu và giải pháp" nhằm phân tích, kiến giải, luận bàn giải pháp, kịch bản, sự chuẩn bị của ngành điện để đáp ứng nhu cầu điện cho tăng trưởng trong bối cảnh mới.

Chuẩn bị kịch bản đảm bảo cung ứng điện

Thông tin về tình hình cung ứng điện, Phó cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) Đoàn Ngọc Dương cho hay theo chỉ đạo của Thủ tướng về đảm bảo cung ứng điện, bộ đã tham mưu để hoàn thiện thể chế, chính sách thúc đẩy đầu tư điện lực. Vì vậy dự báo trong thời gian tới, nguồn cung đáp ứng nhu cầu tăng trưởng điện sẽ tăng cao hơn.

Đặc biệt, từ cuối năm 2024 bộ cũng chủ động rà soát xây dựng kế hoạch cung ứng điện. Với dự báo tăng trưởng kinh tế 8%, nhu cầu điện tăng trưởng khoảng trên 12%, bộ đã có loạt chỉ đạo, chỉ thị liên quan đến các nhóm giải pháp cho cung ứng điện.

Cụ thể, bộ đã yêu cầu nhà máy điện, truyền tải phân phối đảm bảo kế hoạch duy tu, bảo dưỡng, sẵn sàng cao nhất đáp ứng nhu cầu điện trong năm. Về cung ứng nhiên liệu, các nhà máy điện và đơn vị cung ứng như than, dầu, khí lên kế hoạch đảm bảo lượng lưu trữ trong nhà máy, kho chứa, đáp ứng giai đoạn cao điểm.

Cùng đó, thúc đẩy đôn đốc quyết liệt hoàn thành tiến độ công trình điện quan trọng, đặc biệt là nguồn điện, truyền tải điện. Cập nhật các kịch bản điều hành, huy động hợp lý các nguồn điện khác nhau, tăng cường tiết kiệm điện, giảm nhu cầu điện những thời điểm cao điểm.

"Bộ Công Thương nhận định việc cung ứng điện năm 2025 là đảm bảo. Tuy vậy có thể xảy ra trường hợp cực đoan như tăng trưởng phụ tải đột biến, diễn biến thời tiết cực đoan, nước về hồ thủy điện giảm hoặc nắng nóng kéo dài, sự cố điện đầy tải. Với những trường hợp đó đã có kế hoạch ứng phó” - ông Dương khẳng định.

Nhìn từ góc độ giá điện, nguyên cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng cơ chế giá điện hiện nay có thể ảnh hưởng cung ứng điện. Cũng bởi giá điện hiện vẫn chưa theo cơ chế thị trường, không được tính đúng tính đủ chi phí đầu vào, tình trạng mua cao bán thấp diễn ra nhiều năm nhưng chưa được khắc phục.

Đặc biệt, ông Thỏa cho rằng cơ chế bù chéo giá đang gây nên những bất cập, khi điện không được tính đúng tính đủ, không phản ánh đúng giá trị trên mỗi kWh/h điện. Dẫn tới khi giá điện trở thành "giá bao cấp" cho xã hội, sẽ khó khuyến khích đầu tư vào ngành điện, không tạo áp lực để sử dụng tiết kiệm điện và hiệu quả, đảm bảo an ninh năng lượng.

giá điện - Ảnh 2. — Tọa đàm “Bảo đảm điện cho tăng trưởng - Yêu cầu và giải pháp" - Ảnh: ĐOÀN BẮC

Cần cơ chế giá điện hợp lý để tránh cú sốc

“Cần chuyển điều hành giá điện theo cơ chế thị trường, tính đúng tính đủ. Vì vậy cần sửa biểu giá điện hiện hành, xử lý bất cập biểu giá. Công thức tính giá hiện nay cần bỏ chi phí khác, gồm chi phí chưa được tính đúng tính đủ mà ta cứ phân bổ dần, bao gồm chênh lệch tỉ giá, tách bạch chính sách xã hội bằng chính sách khác” - ông Thỏa nói.

Chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn cho hay giá điện của Việt Nam hiện nay đang tương đương Trung Quốc, Ấn Độ, cao hơn Bangladesh, Malaysia, Lào và thấp hơn giá điện của Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Singapore...

Ông Sơn cho rằng các quốc gia lân cận cũng gặp thách thức vừa đảm bảo cung ứng điện đầy đủ với giá thành hợp lý trong khi phải chuyển dịch đầu tư điện xanh. Với xu hướng tăng giá điện là tất yếu, nhưng cũng không thể để xảy ra "cú sốc" giá năng lượng, ông Sơn cho rằng cần đảm bảo hài hòa các yếu tố.

"Đây là thách thức đặt ra với tất cả các quốc gia, song cần lưu ý đến việc thu hút đầu tư tư nhân ngành điện, nếu không có cơ chế hợp lý thì an ninh năng lượng sẽ không được đảm bảo" - ông Sơn nói.

Về vấn đề này, lãnh đạo Cục Điện lực cho hay nguyên tắc tính giá điện, chi phí điện đã được nêu trong Luật Điện lực và Bộ Công Thương tiếp tục thể chế hóa quy định. Theo đó cơ chế giá điện cần được xem xét với bước chuyển phù hợp, vừa đáp ứng xu hướng thị trường, nhưng cũng cần có sự ổn định cho người dân.

"Để đáp ứng yêu cầu cung ứng điện, bộ sẽ huy động tối đa nguồn lực hiện hữu, chuẩn bị ứng phó các trường hợp đã được dự báo và chuẩn bị đầu tư phát triển, minh bạch thị trường, phát triển ngành và cung ứng điện bền vững" - ông Dương khẳng định.