Mỹ áp thuế 39% với hàng nhập từ Thụy Sĩ vì thâm hụt thương mại 48 tỷ USD, giá vàng có hưởng lợi?

Tóm tắt nhanh:

Mỹ áp thuế 39% với hàng nhập từ Thụy Sĩ vì thâm hụt thương mại 48 tỷ USD.

Vàng tinh luyện được đưa vào dữ liệu tính thuế, dù không trực tiếp bị đánh thuế.

Thụy Sĩ cho rằng giá trị vàng chủ yếu đến từ nguyên liệu, không phải từ khâu sản xuất nội địa.

Thụy Sĩ chưa đạt thỏa thuận thương mại như EU, Anh hay Nhật.

Các ngành xuất khẩu phi vàng như đồng hồ, mỹ phẩm... chịu thiệt hại lớn.

Chính phủ Thụy Sĩ vẫn giữ thái độ ôn hòa, nhưng áp lực kinh tế trong nước đang tăng.

Vì sao Thụy Sĩ bị đánh thuế nặng tay?

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đột ngột áp thuế 39%, mức cao nhất trong số các quốc gia phát triển đối với hàng hóa nhập từ Thụy Sĩ đang làm dấy lên câu hỏi: Phải chăng ngành tinh luyện vàng chính là nguyên nhân ẩn sau cuộc chiến thương mại mới?

Theo chính quyền Trump, lý do là vì thâm hụt thương mại lớn với Thụy Sĩ lên tới 48 tỷ USD và nước này không có hành động cụ thể để thu hẹp khoảng cách. So với thuế 15% mà Mỹ áp cho toàn EU, mức 39% dành riêng cho Thụy Sĩ gây choáng váng giới kinh tế.

Thụy Sĩ vốn không phải là “công xưởng giá rẻ” hay nhà xuất khẩu hàng loạt như Trung Quốc. Tuy nhiên, vai trò siêu lớn trong ngành tinh luyện vàng lại vô tình khiến số liệu thương mại bị bóp méo.

Mỹ áp thuế 39% với hàng nhập từ Thụy Sĩ vì thâm hụt thương mại 48 tỷ USD, giá vàng có hưởng lợi?

Hiện tại, vàng cùng với bạc và dược phẩm vẫn được miễn trừ thuế. Nhưng chính giá trị giao dịch vàng khổng lồ đã khiến số liệu xuất khẩu của Thụy Sĩ sang Mỹ trở nên “phình to bất thường”. Chỉ riêng quý I năm nay, Thụy Sĩ đã xuất hơn 36 tỷ USD vàng sang Mỹ.

Trên thực tế, Thụy Sĩ nhập khoảng 2.000 tấn vàng mỗi năm từ nhiều quốc gia, bao gồm thông qua các ngân hàng trung gian tại London và New York, rồi tái xuất. Giá trị phần lớn nằm ở nguyên liệu, không phải khâu chế biến chỉ tạo ra lợi nhuận vài trăm triệu USD/năm.

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ và nhiều chuyên gia cho rằng vàng không nên được tính vào cán cân thương mại, vì ngành này chủ yếu thực hiện tinh chế, không sản xuất.

Giá trị thật sự mà Thụy Sĩ tạo ra từ vàng nằm ở phí xử lý nhỏ cho việc tạo ra thỏi, tiền xu đầu tư hay linh kiện đồng hồ, không phản ánh một hoạt động sản xuất quy mô lớn.

Tuy nhiên, chính quyền Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu điều chỉnh cách tính, bất chấp các phản ứng từ Thụy Sĩ.

Ai đang gánh hậu quả?

Thực tế, các ngành như đồng hồ, mỹ phẩm, sô cô la và thiết bị chính xác, vốn đóng vai trò lớn trong xuất khẩu đang là những ngành chịu tác động trực tiếp từ đợt thuế mới. Trong năm qua, khoảng 18% hàng hóa xuất khẩu của Thụy Sĩ được bán sang Mỹ.

Vàng 18K - Chất liệu đặc biệt của đồng hồ cao cấp Thụy Sĩ

Hiện tại, các mặt hàng này sẽ kém cạnh tranh hơn so với hàng từ EU hoặc Anh, hai bên đã đạt được thỏa thuận thuế 10% với Mỹ.

Phản ứng từ Thụy Sĩ

Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter đã đến Washington với hy vọng thương lượng, nhưng không gặp được Tổng thống Trump. Thay vào đó, bà chỉ làm việc với Ngoại trưởng Marco Rubio, người không có quyền quyết định về thương mại và ra về trắng tay.

Sau thất bại đàm phán, Hội đồng Liên bang Thụy Sĩ đã họp khẩn, nhưng tuyên bố sẽ không trả đũa bằng thuế quan. Chính phủ sẽ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu và tiếp tục nỗ lực đàm phán.

Dù vậy, áp lực trong nước đang gia tăng. Lãnh đạo đảng Xanh Lisa Mazzone đề xuất đánh thuế 5% với kim loại quý xuất khẩu để đáp trả Mỹ.

Tuy vàng chưa bị đánh thuế, nhưng căng thẳng thương mại mới này lại khiến vàng càng trở nên hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn.

Tuy nhiên, chi phí vận chuyển, bảo hiểm và tài trợ các lô vàng sẽ tăng theo các biến động địa chính trị. Những rủi ro này có thể ăn mòn lợi nhuận vốn đã mỏng của ngành tinh luyện.

Trong khi Thụy Sĩ nỗ lực mềm mỏng và nhấn mạnh tính đặc thù của ngành vàng, Mỹ vẫn giữ lập trường cứng rắn. Cuộc đụng độ lần này không chỉ là vấn đề số liệu, mà còn là phép thử về quan hệ thương mại Mỹ - Thụy Sĩ trong thời kỳ địa chính trị phức tạp.