Ngân hàng đổ bộ chứng khoán: Thấy gì từ cuộc đua tăng vốn đồng loạt hàng tỉ USD?

Có hơn 11 công ty chứng khoán có liên kết với các ngân hàng tư nhân đưa ra kế hoạch tăng vốn tổng cộng hơn 31.720 tỉ đồng trong năm 2025, tương đương khoảng 1,2 tỉ USD.

Việc mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán sẽ giúp ngân hàng tăng thu nhập từ phí dịch vụ và khai thác mạng lưới khách hàng để phát triển hệ sinh thái - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Với sự hậu thuẫn từ phía ngân hàng, các công ty chứng khoán đang tạo nên một cuộc đua vốn ngày càng nóng bỏng. 

Làn sóng ngân hàng tiến vào chứng khoán

Tham vọng mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán của các ngân hàng tư nhân đang thể hiện ngày càng rõ nét. Tháng 7-2025, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên, ban lãnh đạo PG Bank công khai mong muốn sở hữu một công ty chứng khoán. 

Thực tế thị trường chứng khoán Việt Nam trong 3 năm trở lại đây đã chứng kiến một cuộc bành trướng của các công ty chứng khoán có liên kết ngân hàng, không chỉ về quy mô vốn mà còn về dư nợ cho vay ký quỹ.

VIS Ratings - công ty xếp hạng tín nhiệm có vốn của Moody's - từng nhấn mạnh, chính các công ty này là động lực dẫn dắt tăng trưởng lợi nhuận ngành chứng khoán, nhờ tận dụng tối đa mạng lưới khách hàng và nguồn vốn từ ngân hàng mẹ.

Theo thống kê của Tuổi Trẻ Online, hơn 11 công ty chứng khoán có liên kết với các ngân hàng tư nhân đưa ra kế hoạch tăng vốn tổng cộng hơn 31.720 tỉ đồng trong năm 2025, tương đương khoảng 1,2 tỉ USD.

Ngoài các thương vụ TCBS, ACBS đã hoàn tất, KAFI với nhiều dấu ấn của VIB cũng mới hoàn tất tăng vốn điều lên 7.500 tỉ đồng. KAFI đã tăng vốn gấp 5 lần chỉ trong 4 năm và đang chuẩn bị đăng ký giao dịch trên UPCoM.

Trong khi đó Chứng khoán OCBS đã tăng vốn điều lệ gấp 4 lần từ 300 tỉ đồng lên 1.200 tỉ đồng vào cuối quý 2-2025.

Với những thương vụ chưa được triển khai, VPBankS dự kiến IPO 375 triệu cổ phiếu cuối năm 2025, LPBS (LienVietPostBank Securities) lên kế hoạch tăng vốn gấp 3,3 lần lên 12.668 tỉ đồng. Còn Chứng khoán HD sẽ chào bán 365 triệu cổ phiếu, qua đó tăng vốn điều lệ từ 1.460 tỉ đồng lên hơn 5.100 tỉ đồng.

Quy mô vốn vẫn là "cuộc đua tất yếu" của các công ty chứng khoán nói chung cũng như nhóm có lợi ích gắn với ngân hàng. Bởi chỉ khi có đủ vốn, họ mới có thể triển khai cho vay ký quỹ với quy mô lớn, đầu tư hạ tầng công nghệ và mở rộng sang mảng dịch vụ tài sản số - lĩnh vực được xem là bước tiến tiếp theo của thị trường.

Bài học từ MSI: Bỏ lỡ và quay lại

Làn sóng ngân hàng sở hữu công ty chứng khoán từng sôi động trong thập niên 2010, nhưng nhanh chóng hạ nhiệt giai đoạn 2012-2015 khi hệ thống tài chính gặp khó khăn. 

Nhiều ngân hàng buộc phải rút lui, trong đó có trường hợp Maritime Bank (MSB) bán Chứng khoán Maritime (MSI) năm 2017 để tập trung vào tín dụng cốt lõi. Ước tính tại thời điểm đó, MSB đã thu về khoảng 33 triệu USD từ thương vụ này.

Nhưng sự "chia tay" này để lại nhiều tiếc nuối. Sau khi về tay KB, MSI nhanh chóng được "lột xác" thành KBSV - một trong những công ty chứng khoán có vốn Hàn Quốc xây dựng được tên tuổi. Vốn điều lệ đạt trên 3.000 tỉ đồng, dư nợ cho vay đạt gần 7.000 tỉ đồng vào cuối quý 2-2025.

Sự trở lại của MSB qua SBSI vẫn còn khiêm tốn. Dù đặt mục tiêu tăng vốn lên 2.000 tỉ đồng, quy mô này vẫn xếp sau KBSV - "đứa con" mà MSB từng bán đi. Chính điều này khiến sự quay lại của MSB mang dáng dấp muộn màng, vừa tiếc nuối vừa thách thức.

Trái ngược với sự dè dặt của MSB, VPBank lại chọn cách quay lại đầy quyết liệt.

Sau khi bán VPS, ngân hàng này nhanh chóng thâu tóm ASC, đổi tên thành VPBankS, rồi triển khai chiến lược tăng vốn khổng lồ và chuẩn bị IPO. Nếu MSB thận trọng, thì VPBank cho thấy sự bứt tốc mạnh mẽ.

Một chuyên gia phân tích thị trường nhận xét, các công ty chứng khoán với tiềm lực lớn của ngân hàng cũng cần 2-3 năm nếu xây dựng lại từ đầu. 

Tuy nhiên rào cản tham gia thị trường hiện đã cao hơn khi thị phần môi giới đã tập trung hơn, phí giao dịch đang tiệm cận 0, còn lãi suất margin thì buộc phải cạnh tranh khốc liệt. 

Nếu SBSI không đầu tư mạnh tay như các đối thủ hoặc không dám đi theo hướng mới như công nghệ hay tài sản số, cơ hội chen chân sẽ cực kỳ hạn chế.

Nhìn chung việc đầu tư vào công ty chứng khoán đem lại cho ngân hàng lợi thế đáng kể từ hệ sinh thái khách hàng sẵn có và tiềm lực tài chính vững chắc. 

Song lợi thế này chỉ thực sự phát huy nếu đi kèm với sự quyết liệt trong chiến lược, cùng nguồn lực lớn để đầu tư vào hạ tầng, công nghệ và sản phẩm mới.

Trở lại chủ đề

Học Khiêm

Nguồn: https://tuoitre.vn/ngan-hang-do-bo-chung-khoan-thay-gi-tu-cuoc-dua-tang-von-dong-loat-hang-ti-usd-2025092609550876.htm