Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Điện Biên: Hành trình khẳng định bản sắc và khát vọng cống hiến

Giữa đại ngàn Tây Bắc, khi mùa xuân về, hoa Ban lại nở trắng núi rừng Điện Biên, ngát hương trong gió, như lời chào của đất trời với du khách muôn phương. Trong tiếng khèn dìu dặt, nhịp trống hội rộn rã, ta nghe vọng về âm vang của những chiến công, của bao thế hệ đã đổ mồ hôi, xương máu để xây dựng mảnh đất này. Văn hóa Điện Biên không chỉ là nét đẹp của lễ hội, của điệu xòe, mà còn là bản lĩnh kiên cường, là một phần không thể tách rời của nền văn hóa Việt Nam, là khát vọng vươn lên và niềm tự hào khắc sâu trong từng con người nơi đây - một nguồn lực bền bỉ, nâng bước Điện Biên hội nhập và phát triển cùng đất nước.

Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Đền thờ liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ

Ngành Văn hóa tỉnh Điện Biên tiền thân là Ty Văn hóa Thông tin tỉnh Lai Châu, thành lập ngày 22/8/1963. Trải qua 62 năm, ngành nhiều lần thay đổi mô hình và tên gọi, từ Ty Thông tin tỉnh, Ty Văn hóa và Thông tin, Sở Văn hóa, Thông tin đến Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày nay - Ngành vẫn kiên định sứ mệnh gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Giai đoạn 1963 - 1975: Khí phách trong cuộc kháng chiến trường kỳ

Trong những năm đầu thành lập, đất nước còn chia cắt, miền Bắc vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa chi viện cho miền Nam kháng chiến. Khi Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc (1964), ngành Văn hóa Thông tin Lai Châu mang trên vai trọng trách, tổ chức các hoạt động văn hóa, tuyên truyền, cổ động giàu tính chiến đấu. Từ các buổi chiếu phim phục vụ bộ đội trên trận địa pháo phòng không, phong trào văn nghệ quần chúng sôi nổi, đến những tin tức kịp thời về tình hình chiến đấu của quân dân hai miền, tất cả đã góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước, củng cố niềm tin chiến thắng. Với những cống hiến không mệt mỏi, ngày 12/01/1971, Đoàn Văn công Nhân dân tỉnh Lai Châu được trao Huân chương Lao động hạng Ba - minh chứng cho đóng góp to lớn của văn hóa trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Giai đoạn 1975 - 2008: Dấu ấn tự hào

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi hoàn toàn bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử ngày 30/4/1975. Non sông thu về một mối, ngành văn hóa tiếp tục đồng hành cùng Nhân dân trong công cuộc tái thiết. Quán triệt phương châm “Không để một xã, một nông trường, xí nghiệp, trường học, đơn vị lực lượng vũ trang, cơ quan… thiếu đời sống văn hóa tối thiểu”, các thiết chế văn hóa được củng cố, cơ sở vật chất cải thiện, đời sống tinh thần Nhân dân ngày càng nâng lên. Những sự kiện lớn như Kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ 10 năm/lần, khánh thành Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ (2004) đã để lại dấu ấn tự hào sâu đậm. Năm 2004, khi tỉnh Lai Châu tách thành hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu, ngành Văn hóa Điện Biên chính thức mang tên mới; đến 05/5/2008, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên được thành lập, đánh dấu bước phát triển mới với chức năng quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.

Giai đoạn từ 2008 đến nay: Vươn mình hội nhập và phát triển

Bằng tinh thần đoàn kết, Ban lãnh đạo Sở cùng toàn ngành nhanh chóng vượt qua khó khăn, kiện toàn tổ chức bộ máy, chủ động tham mưu ban hành nhiều nghị quyết, đề án, quy hoạch, kế hoạch quan trọng, tạo nền tảng cho sự phát triển đồng bộ.

Các hoạt động văn hóa - nghệ thuật được tổ chức phong phú, gắn với nhiệm vụ chính trị và nhu cầu hưởng thụ của Nhân dân. Lễ hội Hoa Ban - tổ chức thường niên từ 2014 - đã trở thành thương hiệu văn hóa - du lịch đặc trưng của tỉnh. Phong trào văn nghệ quần chúng duy trì sức sống mạnh mẽ với hàng nghìn buổi diễn, phục vụ hàng triệu lượt người xem. Hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp ngày càng chất lượng, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại với nhiều nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.

Du khách tham quan, tìm hiểu Khu di tích Mường Phăng - Sở chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ, nơi ghi dấu những quyết sách lịch sử của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bộ Chỉ huy

Công tác thư viện, điện ảnh lưu động, các cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc, Ngày hội Sách… đã nuôi dưỡng thói quen đọc, lan tỏa tri thức. Công tác bảo tồn di sản được chú trọng: Hiện tỉnh có 01 di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ gắn với chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu"; 14 di tích cấp quốc gia; 22 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 2 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là đại diện của nhân loại (Xòe Thái, Then Tày - Nùng - Thái), hơn 40 Nghệ nhân ưu tú. Hoạt động đối ngoại văn hóa mở rộng hợp tác quốc tế, đưa hình ảnh Điện Biên ra thế giới qua nhiều sự kiện, lễ hội, triển lãm ở Nga, Lào, Thuỵ Sĩ, Trung Quốc…

Cùng với văn hóa, các lĩnh vực thể thao, du lịch, thông tin báo chí, xuất bản phát triển đồng bộ, tạo sự cộng hưởng trong quảng bá hình ảnh tỉnh nhà. Văn hóa vừa là nền tảng, vừa là nguồn lực thúc đẩy các ngành khác, đồng thời được nâng tầm nhờ sự lan tỏa từ các lĩnh vực này.

 Khát vọng mới trong kỷ nguyên thịnh vượng

Trải qua 62 năm xây dựng và trưởng thành, Văn hóa Điện Biên đã khẳng định vị thế, góp phần quan trọng vào chặng đường 80 năm của ngành Văn hóa Việt Nam. Bước vào thời kỳ mới, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Điện Biên cụ thể hóa khát vọng cống hiến bằng những định hướng trọng tâm: đổi mới tư duy quản lý và phương thức hoạt động; ứng dụng khoa học - công nghệ số trong bảo tồn, quảng bá và phát huy giá trị di sản; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu văn hóa số đồng bộ; phát triển sản phẩm văn hóa - du lịch thông minh; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Kiên định mục tiêu vừa bảo tồn bản sắc, vừa sáng tạo để thích ứng, hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp. Từ mạch nguồn truyền thống, với khát vọng vươn lên, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Điện Biên đang trở thành điểm sáng trên bản đồ văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng của dân tộc./.

Nguồn: https://svhttdl.dienbien.gov.vn/portal/pages/2025-08-28/Nganh-Van-hoa-The-thao-va-Du-lich-Dien-Bien-Hanh-t1.aspx