"Ngôi nhà của pin"

(QBĐT) - Nho nhỏ, xinh xinh như một mô hình đồ chơi trẻ em, những “Ngôi nhà của pin” hiện diện tại cửa hàng thực phẩm sạch An Nông Farm, số 63 đường Lý Thường Kiệt (TP. Đồng Hới) hay các điểm sinh hoạt cộng đồng ở phường Đức Ninh Đông trở thành nơi tập kết của từng viên pin hết hạn sử dụng. Đằng sau “Ngôi nhà của pin” chứa đựng cả một thông điệp rất nhân văn, thể hiện trách nhiệm mỗi một cá nhân, cộng đồng đối với môi trường sống.

Câu chuyện của những viên pin

“Tớ là những viên pin nhỏ, một dạng năng lượng tích trữ. Khi được con người sử dụng, tớ sẽ biến đổi từ năng lượng hóa học thành điện năng. Tớ hiện hữu bên cạnh con người và con người cần tớ cho các hoạt động của họ, cung cấp năng lượng giúp các vật dụng điện tử: Máy tính, đồng hồ treo tường, điều khiển ti-vi, chuột máy tính... đến phương tiện giao thông, thông tin liên lạc... Một ngày, khi năng lượng của tớ cạn kiệt, con người sẽ thay thế tớ bằng những bạn pin khác rồi ném tớ vào thùng rác, lẫn lộn nhiều loại rác khác nhau hoặc vứt tớ ra môi trường không thương tiếc. Có một điều, con người chưa hiểu hết, mặc dù tớ cạn năng lượng, nhưng tớ không “chết” mà sẽ tồn tại trong môi trường sống đến 50 năm, thậm chí còn hơn thế nữa. Và các thành phần cấu tạo nên tớ, rất độc hại, sẽ gây ô nhiễm môi trường. Nếu con người không xử lý tớ đúng cách, từ một người bạn có ích cho loài người, tớ sẽ thành kẻ thù của chính họ, một thứ kẻ thù vô hình”.

“Bản thân tớ chứa các kim loại nặng, như: Chì, thủy ngân, kẽm, cadmium, lithium... Nếu chôn lấp tớ xuống đất, các kim nặng trên từ trong tớ chảy ra thấm vào đất, nguồn nước ngầm, gây ô nhiễm đất đai, nguồn nước. Nếu con người đốt tớ, các thành phần nguy hại kia sẽ thành khói độc. Tớ cháy không hết, chất độc đọng lại trong tro sẽ gây ô nhiễm không khí”.

“Lượng thủy ngân chứa trong mỗi viên pin như tớ, con người chưa tưởng tượng hết, có thể làm ô nhiễm 500 lít nước hoặc 1m³ đất thời gian đến 50 năm. Thủy ngân từ các nguồn ô nhiễm, xâm nhập vào cơ thể con người gây hại não, thận, tim mạch, chức năng sinh sản...”.

Đoàn viên phường Đức Ninh Đông hướng dẫn các em nhỏ tập kết pin cũ tại “Ngôi nhà của pin”.

“Một lượng nhỏ chì trong bản thân tớ có xu hướng thay thế vị trí của tất cả các kim loại khác trong cơ thể con người. Chì sẽ chiếm chỗ của canxi trong xương; chiếm chỗ của kẽm, canxi trong các protein; thay thế canxi trong các phản ứng truyền xung điện não; thay thế sắt trong máu... Chì còn gây rối loạn hoặc ngưng các phản ứng sinh hóa trong cơ thể con người, gây còi xương, chậm lớn ở trẻ, huyết áp cao đối với người lớn, làm tổn hại máu và xương...”

Vậy đó, những viên pin như tớ-người bạn rất có ích cho con người lại trở thành kẻ thù của con người, gây ra rất nhiều hệ lụy cho môi trường sống và sức khỏe con người, chính vì sự tắc trách từ con người. Tớ mong loài người sẽ thay đổi nhận thức, xử lý an toàn những viên pin hết hạn sử dụng bằng cách gom chúng tớ lại, chuyển đến “Ngôi nhà của pin” nhé!

“Ngôi nhà của pin”

Có thời gian, chúng ta hãy đến thăm những “Ngôi nhà của pin” ở phường Đức Ninh Đông. Khi đi, hãy mang theo các viên pin hết hạn sử dụng trong gia đình. Trên địa bàn phường hiện đang hiện hữu 10 “Ngôi nhà của pin” được đặt tại 8 nhà văn hóa tổ dân phố, trung tâm văn hóa phường và trụ sở UBND phường. Đây là sáng kiến của Đoàn Thanh niên phường, chính thức ra đời từ tháng 3/2023, đến nay hoạt động rất hiệu quả, trở thành mô hình thu gom pin cũ đầu tiên cũng là duy nhất của tuổi trẻ TP. Đồng Hới.

Bí thư Đoàn phường Đức Ninh Đông Hoàng Đoàn Thanh Nhàn cho biết: Thực tế là tất cả các gia đình, cơ quan, đơn vị đều sử dụng thiết bị điện tử dùng pin, như: Điện thoại, đồng hồ, điều khiển từ xa, xe máy, xe đạp điện...; số lượng các thiết bị này có xu hướng tăng nhanh. Tuy nhiên, nhiều người không biết rằng pin và ắc-quy qua sử dụng không được phép để chung và xử lý như các loại rác thông thường vì tính độc hại của pin rất cao.

Mô hình "Ngôi nhà của pin".

Để giúp người dân hiểu đúng và đầy đủ những tác hại nghiêm trọng của pin đã qua sử dụng, trên mô hình “Ngôi nhà của pin” được gắn mã QR để mọi người có thể tìm hiểu thông tin cũng như quy trình xử lý pin cũ. Cứ mỗi quý, Đoàn Thanh niên phường Đức Ninh Đông tiến hành thu gom pin tại các “Ngôi nhà của pin” và chuyển tới địa điểm tái chế. Đến nay, hàng nghìn viên pin cũ đã được thu gom, hình thành thói quen trong phân loại rác thải trong khu dân cư, góp phần bảo vệ môi trường.

Rời phường Đức Ninh Đông, chúng tôi ghé thăm “Ngôi nhà của pin” tại cửa hàng thực phẩm sạch An Nông Farm. Trong một không gian trưng bày đầy sản phẩm sạch, chị Lê Thị Thanh Thủy, chủ cửa hàng thực phẩm sạch An Nông Farm vẫn dành một góc nhỏ cho “Ngôi nhà của pin” tồn tại. Khách hàng ngoài việc tìm đến với nguồn thực phẩm sạch còn là nơi để họ gửi lại những viên pin hết thời hạn sử dụng. “Ngôi nhà của pin” đã có tuổi đời hơn 2 năm. Hàng nghìn viên pin cũ được tập kết tại đây rồi gửi đi xử lý an toàn, đúng quy trình.

“Ngôi nhà của pin” ở cửa hàng thực phẩm sạch An Nông Farm hay tại phường Đức Ninh Đông bước đầu đã góp phần thay đổi nhận thức, thói quen của người dân. Nhiều người ý thức hơn trong việc phân loại rác thải tại nguồn, nhất là rác thải nguy hại như pin hết hạn sử dụng. Và pin cũ sẽ được mọi người “gửi gắm” tại những “Ngôi nhà của pin”.

“Với thông điệp “Nông nghiệp xanh. Cho cuộc sống an lành!”, An Nông Farm cam kết góp một phần nhỏ xây dựng một cuộc sống xanh thông qua việc cung cấp nguồn thực phẩm sạch, rõ nguồn gốc xuất xứ cho người dân cùng các hoạt động giảm thiểu rác thải, bảo vệ môi trường. “Ngôi nhà của pin” tại cửa hàng như một minh chứng cho điều đó khi thu hút rất nhiều khách hàng tham gia”, chị Lê Thị Thanh Thủy chia sẻ.

Thanh Long

Nguồn: https://baoquangbinh.vn/xa-hoi/202506/ngoi-nha-cua-pin-2226811/