Nhà báo hiện đại, dễ mà khó!

Ông Trần Đình Hòa, nguyên Trưởng đại diện Báo Dân trí khu vực miền Trung chia sẻ, riêng hơn 10 năm phụ trách biên tập, ông đã tiếp cận rất nhiều cái mới trong nghề báo, đặc biệt là báo điện tử. So với quá khứ trước nữa, khi còn là phóng viên “tay bút tay máy”, những đòi hỏi cập nhật, đổi mới phong cách, tư duy tác nghiệp đã rất phức tạp. Và những nhà báo hiện tại còn phải chịu áp lực nhiều hơn nữa.

“Báo chí hiện nay đâu chỉ có một phần việc đi, nghe, chép và viết. Báo chí hiện đại yêu cầu phối hợp rất nhiều, cập nhật đa phương tiện giữa nói, viết, hình ảnh; đa dạng tiêu chí và cạnh tranh, phải đặt title thế nào, từ khóa gì hấp dẫn; và phóng viên thường phải tự đưa bài viết vào công cụ tòa soạn, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật”, ông Hòa miêu tả.

Thậm chí với những tòa soạn lớn, lượng phóng viên, bài vở nhiều, áp lực cạnh tranh đưa tin, bài không chỉ dừng ở sự kiện, tính chất vấn đề mà còn phải nhanh nhạy phát hiện các chi tiết đắt giá, phải thỏa mãn “lượt view” từ bạn đọc mới có được nhuận bút. Tất cả đòi hỏi những nỗ lực và dấn thân với các ngòi bút trẻ.

Tác nghiệp báo chí hôm nay đòi hỏi kết hợp nhiều kỹ năng, kỹ thuật hơn.

Cũng như ông Hòa, nhiều nhà báo kỳ cựu chia sẻ nỗi lo về giá trị mang lại sau tác nghiệp của những người làm báo hôm nay. Nhiều bài báo hiện tại thường được viết rất sơ sài, chỉ thuần theo thời sự, vấn đề “nóng sốt”, mà không làm nổi bật tốt hơn những câu chuyện cho độc giả. Kể cả một số phóng viên tác nghiệp quen, có kinh nghiệm thì chất liệu bài viết cũng không được phong phú, xử lý đề tài cũng kém chuẩn xác, tổng quan không tạo nên nhiều tác phẩm báo chí xuất sắc.

Nhà báo Ngô Quy Nhơn, nguyên Tổng Biên tập Báo Đà Nẵng từng nhìn nhận, sức viết của nhà báo trẻ hôm nay có nhưng thường không sâu, bởi điều kiện tiếp cận vấn đề và góc khai thác mà các tòa soạn đặt ra không táo bạo. Ngòi bút nhà báo trẻ, không phải do những điều kiện tác nghiệp thuận lợi hơn các thế hệ trước, mà do chính niềm tin vào nghề nghiệp không được trui rèn.

Phải thấy rằng, các nhà báo cách mạng Việt Nam trong quá khứ luôn là những người đồng hành cùng các hoạt động mũi nhọn của lịch sử xã hội. Nhà báo không chỉ tiên phong nhìn thấy những vấn đề nhức nhối, đáng quan tâm trong cuộc sống, không những chỉ ra những điểm bất cập, vướng mắc trong các lĩnh vực theo dõi mà còn phải có kinh nghiệm chuyển hóa các vấn đề phát hiện ra thành câu hỏi cuộc sống, đưa ra những giải pháp cần thiết để khơi gợi tháo gỡ vấn đề. Đặc biệt báo chí cách mạng lấy tinh thần lạc quan làm chủ đạo sẽ luôn tìm kiếm những nhân tố, vấn đề tốt, hiệu quả hơn, những hình ảnh, câu chuyện tạo cảm xúc tích cực từ bạn đọc, từ nhận thức xã hội.

Điều này, đối chứng với báo chí hiện đại những năm gần đây, tính chất phản biện và phê bình được đề cao nhưng không đồng hành với tiêu chí đóng góp, mà thiên về tố bật những trường hợp sai phạm, lệch lạc. Đây là một kẽ hở rất nguy hiểm của công tác báo chí, dễ dẫn đường đến những quan hệ câu kết, thỏa hiệp, sử dụng tính chất cách mạng của báo chí làm công cụ trục lợi, tiêu cực xã hội. Rất nhiều nhà báo đã sa chân vào con đường sai lệch này đến mức phải trả giá nghiêm trọng. Hệ lụy của tình trạng này là một bộ phận báo chí ngày càng đi vào khai thác tiêu cực, tự đánh mất giá trị của mình.

Rõ ràng, tính nhạy bén và trách nhiệm nghề nghiệp người làm báo là những đòi hỏi cần thiết. Càng đối diện cuộc sống, nhà báo trẻ càng phải tỉnh táo hơn, vì đây lại là thách thức cực kỳ lớn cho họ. Luôn phải giữ lửa nghề, giữ vững đạo đức nghề nghiệp là những yêu cầu vô cùng cần thiết với các nhà báo, nhất là trong những giai đoạn nhiều biến động hiện nay…

Nguồn: https://baodaklak.vn/xa-hoi/202506/nha-bao-hien-dai-de-ma-kho-27303a9/