Nhạc sĩ Văn Cao chép lại bản Quốc ca sau nửa thế kỷ ra đời

Năm ngoái, khi đến Bảo tàng Lịch sử Quốc gia làm việc, tôi được một hướng dẫn viên đưa đi giới thiệu một số hiện vật được trưng bày trong bảo tàng. Điểm đầu tiên tôi được giới thiệu là một tủ kính được đặt ở một vị trí trang trọng, trong đó có bản Tuyên ngôn Độc lập và bên cạnh là bản viết tay bài hát “Tiến Quân ca” của nhạc sĩ Văn Cao.

Bài hát “Tiến Quân ca” được trưng bày do nhạc sĩ Văn Cao chép lại, và ghi: “Tặng Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, ngày 22/12/1994”.

“Hiện nay, Bảo tàng Cách mạng Việt Nam sáp nhập với Bảo tàng Lịch sử Việt Nam thành Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, nên bản chép tay bài hát “Tiến Quân ca” nay thuộc Bảo tàng này”, hướng dẫn viên cho biết.

Bút tích của nhạc sĩ Văn Cao kể về bài hát “Tiến Quân ca” được in trên báo Độc Lập năm 1944.

Gần đây, tôi có dịp làm việc với anh Hoàng Ngọc Chính, cán bộ Phòng Sưu tầm Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Anh Chính cho biết: “Cuối năm 1994, các cán bộ bảo tàng chúng tôi được giao nhiệm vụ đến đề nghị nhạc sĩ Văn Cao chép lại bài hát “Tiến Quân ca” để phục vụ công tác trưng bày”.

Thời điểm đó sức khỏe của nhạc sĩ không tốt, thường phải uống sữa để bồi dưỡng. Nhưng khi nghe các cán bộ Bảo tàng Cách mạng Việt Nam đặt vấn đề muốn xin lưu bút bài “Tiến Quân ca” của ông để làm hiện vật trưng bày, nhạc sĩ Văn Cao hoạt bát hẳn lên. Ông vui vẻ tiếp khách, kể chuyện về việc sáng tác bài hát “Tiến Quân ca”, mà tính đến thời điểm đó bài hát đã ra đời tròn nửa thế kỷ.

Thời điểm đến gặp, biết nhạc sĩ bị mệt, nên các cán bộ Bảo tàng Cách mạng Việt Nam đã chuẩn bị sẵn một số khuôn nhạc để nhạc sĩ Văn Cao điền các nốt nhạc và phần lời bài hát vào đó. Nhưng nhạc sĩ Văn Cao nói tự tay ông sẽ kẻ khuôn nhạc và chép lại hoàn chỉnh bài Quốc ca để tặng Bảo tàng.

Một thời gian sau, nhận được tin bản Quốc ca được chép xong, các cán bộ Bảo tàng đã đến nhà nhạc sĩ Văn Cao để nhận hiện vật này. Hôm đó, họ được biết, để có bản Quốc ca được chép lại này, nhạc sĩ đã phải chép lại vài lần. Điều này khiến các cán bộ bảo tàng rất cảm động, vì lúc này nhạc sĩ đã yếu, tay đã run, nhưng ông đã cố gắng kẻ từng khuôn nhạc, viết từng nốt nhạc lẫn lời bài hát “Tiến Quân ca” rất rõ ràng để gửi tặng Bảo tàng Cách mạng Việt Nam.

Hôm đó, cũng nhân việc chép lại bài hát “Tiến Quân ca”, nhạc sĩ Văn Cao cũng kể lại cho các cán bộ Bảo tàng Cách mạng Việt Nam nghe việc trước đây ông đã từng viết bài hát này lên đá để in trên báo Độc Lập cách đây nửa thế kỷ.

Về điều này, nhạc sĩ Văn Cao đã có lưu bút ghi lại sự kiện trên: “Tháng 11/1944, tôi tự tay viết bài “Tiến Quân ca” lên đá in trang Văn nghệ đầu tiên của tờ báo Độc Lập, còn giữ lại nét chữ viết của một anh thợ mới vào nghề. Một tháng sau khi báo phát hành, tôi từ cơ quan ấn loát trở về.

Qua một đường phố nhỏ (bây giờ là đường Mai Hắc Đế) tôi chợt nghe tiếng đàn măng-đô-lin từ một căn gác vọng xuống. Tôi dừng lại và tự nhiên thấy xúc động. Một xúc động đến với tôi hơn tất cả những tác phẩm tôi đã được trình diễn ở các rạp hát trước đây…”.

Hơn ba mươi năm đã trôi qua kể từ khi nhạc sĩ Văn Cao chép lại bài hát “Tiến Quân ca” gửi tặng Bảo tàng Cách mạng Việt Nam để trưng bày. Lưu bút đó đã thành một hiện vật lịch sử, để cho các du khách khi đến tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia ngày nay được thấy một bài hát đã trở thành Quốc ca của đất nước Việt Nam.

Năm 1994, nhạc sĩ Văn Cao đã chép tặng Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam bản nhạc bài hát “Tiến Quân ca”, hiện được trưng bày cạnh bộ kèn đồng được Ban Âm nhạc Giải phóng quân sử dụng để hòa tấu bài Quốc ca trong lễ Tuyên ngôn Độc lập, ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình.

Tại bản nhạc chép lại này, nhạc sĩ cũng ghi lời đề tặng Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, ngày 22/3/1994. Hơn nửa năm sau khi chép lại bài hát “Tiến Quân ca” tặng Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (ngày 22/12/1994), nhạc sĩ Văn Cao đã qua đời. Đây có lẽ là bài hát “Tiến Quân ca” được nhạc sĩ Văn Cao chép lại lần cuối cùng.

tienphong.vn

Nguồn: https://baolaocai.vn/nhac-si-van-cao-chep-lai-ban-quoc-ca-sau-nua-the-ky-ra-doi-post881126.html