Nỗi lo lở sông, lở núi

Nhiều hộ dân tại khu 5, thị trấn Hồi Xuân nằm trong vùng có nguy cơ bị sạt lở trước mùa mưa lũ.

Tại khu phố 5, thị trấn Hồi Xuân, thời điểm này, người dân vẫn chưa hết lo lắng trước những vết nứt lớn ở taluy dương ngọn núi phía sau khu dân cư do ảnh hưởng của bão số 3 năm 2024. Vết nứt kéo dài gần 100m, rộng khoảng 30cm, chỉ cách nhà dân chưa đầy 10m. Trước tình trạng trên, thị trấn Hồi Xuân đã tổ chức kiểm tra đánh giá mức độ nguy hiểm, đề xuất bổ sung các hộ dân có nguy cơ bị ảnh hưởng sạt lở núi vào phương án tái định cư.

Bà Nguyễn Thị Hoa, khu phố 5, chia sẻ: “Đợt mưa bão năm 2024, đất từ trên đồi trượt xuống làm hư hỏng nhà cửa, công trình phụ. Gia đình đã phải vay mượn, cùng các hộ dân lân cận tiến hành xây bờ kè để giữ nhà. Có bờ kè, gia đình tôi cũng yên tâm phần nào khi mùa mưa bão cận kề". Quan sát thực tế cho thấy, khu vực này có núi cao, độ dốc lớn, phần taluy sạt lở chưa được xử lý triệt để, dẫn đến tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho người dân. Việc một số hộ dân tự bỏ tiền làm bờ kè chỉ là giải pháp mang tính tình thế.

Không chỉ ở thị trấn Hồi Xuân, tình trạng sạt lở bờ sông cũng là nỗi lo của người dân bản Co Me, xã Trung Sơn. Theo các hộ dân nơi đây, thực trạng sạt lở bờ sông Mã đang đe dọa đến cuộc sống của nhiều hộ gia đình. Người dân đã phải tự bỏ tiền xây kè đá giữ đất, bảo vệ tài sản. Ông Phạm Hùng Biên, người dân bản Co Me, cho biết: “Tôi được xã hỗ trợ 10 triệu đồng, cùng với số tiền gia đình có, tự làm kè đá để giữ đất. Mong Nhà nước sớm có phương án lâu dài hoặc hỗ trợ tái định cư cho bà con đến nơi an toàn, yên tâm sản xuất”.

Thay vì xây kè giữ đất, bám trụ lại, nhiều hộ ở bản Co Me đã buộc phải di dời nhà cửa đi nơi khác, hoặc sang ở nhờ người thân chờ chính sách hỗ trợ. Thậm chí, có hộ dù đã được Nhà nước hỗ trợ đất để xây nhà mới, nhưng vẫn chưa dám xây vì nỗi lo sạt lở.

Qua tìm hiểu được biết, từ sau trận lũ lịch sử năm 2018, tỉnh đã đầu tư khu tái định cư mới cho các hộ dân khu 2 bản Co Me. Tuy nhiên, còn 30 hộ dân khu 1 vẫn đang sinh sống sát bờ sông Mã, đoạn tiếp giáp thủy điện Trung Sơn, chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi dòng chảy dẫn đến sạt lở. Hiện tại, có những vị trí sạt lở chỉ cách nhà dân chưa đầy 10m. Chính quyền địa phương đã nhiều lần kiến nghị xây dựng tuyến kè dọc sông Mã đoạn qua bản Co Me để bảo vệ khu dân cư, song đến nay, phương án này vẫn mới chỉ dừng ở mức đề xuất.

Theo tổng hợp, trên địa bàn huyện Quan Hóa có 19 điểm dân cư, với 102 hộ dân đang sinh sống ven sông, suối, nơi không có đê bao bảo vệ và có nguy cơ cao bị ngập lụt khi xuất hiện lũ lớn; 8 điểm dân cư với 45 hộ dân ở vùng trũng thấp dễ bị ngập úng; 23 điểm với 93 hộ dân nằm ở khu vực có nguy cơ xảy ra lũ quét; 51 điểm dân cư với 535 hộ dân có thể bị ảnh hưởng bởi sạt lở đất đá khi mưa lớn kéo dài.

Để ứng phó với mùa mưa bão năm 2025, huyện đã xây dựng các phương án sơ tán dân phù hợp theo từng tình huống cụ thể. Đồng thời, các tổ công tác ở cơ sở hướng dẫn bà con gia cố nhà cửa, chằng chống mái tôn, gia cố nền móng, dựng lán tạm hoặc cọc tre để chống sạt lở, bảo vệ tài sản trong những tình huống bất ngờ.

Bài và ảnh: Đình Giang

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/noi-lo-lo-song-lo-nui-253309.htm