Ở người cao tuổi, chấn thương phần mềm kéo dài bao lâu?

(Dân trí) - Người cao tuổi có hệ cơ xương khớp yếu do lão hóa, khả năng tái tạo mô giảm, nên chấn thương phần mềm lâu lành. Tuy nhiên, cơn đau kéo dài có thể là dấu hiệu tổn thương dây chằng, gân, hoặc vi gãy xương mà X-quang thường không phát hiện được.

Độc giả Nguyễn Thị Xuân gửi câu hỏi về chuyên trang Ngoại thần kinh - Cột sống, với nội dung: "Ba em 70 tuổi, bị té khi đang đứng trên ghế thấp, chụp X-quang xương không bị vấn đề gì, đã đi khám và được bệnh viện địa phương chẩn đoán chỉ bị chấn thương phần mềm, cho thuốc uống. Một tuần qua, ba tuy đi lại được nhưng còn đau nhức. Có phải do tuổi tác nên dù bị chấn thương phần mềm vẫn lâu hồi phục không bác sĩ?".

Trả lời câu hỏi của độc giả, BS.CKII Võ Văn Mẫn - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn cho biết, chấn thương phần mềm ở người cao tuổi thường hồi phục chậm hơn do tuổi tác. Tuy nhiên, đau âm ỉ kéo dài có thể là dấu hiệu cần kiểm tra thêm để loại trừ tổn thương tiềm ẩn, không nên chủ quan nếu tình trạng đau tiếp tục diễn ra.

Chấn thương phần mềm là gì?

Chấn thương phần mềm là tổn thương ở các mô mềm như cơ, gân, dây chằng, hoặc mô mỡ dưới da, không ảnh hưởng đến xương.

Ở người cao tuổi, chấn thương này thường xảy ra do té ngã, va đập, hoặc vận động sai tư thế. Các triệu chứng phổ biến bao gồm đau, sưng, bầm tím, hoặc hạn chế vận động. Trong trường hợp trên, dù X-quang không phát hiện tổn thương xương, cơn đau âm ỉ kéo dài có thể liên quan đến nhiều yếu tố khác.

Bác sĩ Mẫn chia sẻ: “Người cao tuổi có hệ cơ xương khớp yếu đi do lão hóa, khả năng tái tạo mô giảm, nên chấn thương phần mềm thường lâu lành. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, đó có thể là dấu hiệu ẩn chứa tổn thương dây chằng, gân, hoặc vi gãy xương mà X-quang thông thường không phát hiện được.

Tại sao người cao tuổi lâu hồi phục?

Suy giảm tái tạo mô: Lưu lượng máu đến mô giảm, làm chậm quá trình lành vết thương ở cơ, gân hay dây chằng.

Cơ xương yếu đi: Cơ bắp và dây chằng ở người lớn tuổi kém đàn hồi, dễ bị tổn thương hơn và lâu phục hồi.

Bệnh lý nền: Các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc viêm khớp có thể làm chậm quá trình lành hoặc tăng cảm giác đau.

Tổn thương tiềm ẩn: Đau âm ỉ kéo dài có thể do tổn thương dây chằng, gân, hoặc thậm chí vi gãy xương không phát hiện được trên X-quang thông thường.

Đau kéo dài sau chấn thương phần mềm ở người 70 tuổi không chỉ do tuổi tác, có thể có tổn thương dây chằng, viêm gân, hoặc thậm chí rách cơ nhẹ chưa được phát hiện. Người bệnh cần chụp MRI hoặc siêu âm mô mềm để đánh giá tổn thương chính xác hơn.

Bác sĩ Mẫn khuyến cáo: “Với tâm lý không muốn làm phiền con cháu trong gia đình, người cao tuổi thường có xu hướng âm thầm chịu đựng đau đớn và tự điều trị bằng thuốc giảm đau. Nhưng điều này có thể vô tình khiến nhiều người bỏ qua các nguy cơ tổn thương nặng, thậm chí còn làm cho tình trạng chấn thương nghiêm trọng hơn do tác dụng phụ của các thuốc giảm đau không kê đơn”.

Người bệnh điều trị thoái hóa khớp gối tại bệnh viện (Ảnh: BVCC).

Một trường hợp điển hình tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn là bà Đ.T.T (69 tuổi, Lâm Đồng). Suốt 10 năm, bà thường xuyên bị đau âm ỉ khớp gối nhưng không đi khám mà chỉ tự ý dùng thuốc giảm đau. Đến khi khớp gối biến dạng, gần như không thể đi lại, bà mới đến khoa Chấn thương chỉnh hình và được chẩn đoán thoái hóa khớp gối nặng do lạm dụng thuốc giảm đau chứa corticoid kéo dài. Việc dùng thuốc bừa bãi, không theo chỉ định khiến bà rơi vào tình trạng loãng xương, yếu cơ, khớp gối bị tổn thương nặng và phải phụ thuộc vào xe lăn.

Khi nào cần tái khám?

Nếu sau hơn 1 tuần, ba của độc giả Độc giả Nguyễn Thị Xuân vẫn đau âm ỉ tại vị trí chấn thương, cần đưa bác tái khám chuyên khoa Chấn thương Chỉnh hình.

Đồng thời, cần lưu ý và nói rõ lại triệu chứng sau đây (nếu có) cho bác sĩ chuyên khoa khi tái khám: Đau không giảm hoặc tăng lên khi vận động; sưng, bầm tím kéo dài hoặc lan rộng; hạn chế cử động, đặc biệt ở khớp gần vùng chấn thương (ví dụ: đầu gối, hông); cảm giác tê, yếu, hoặc bất thường ở vùng bị thương.

Người cao tuổi cần được thăm khám kỹ để phân biệt gãy xương và chấn thương phần mềm (Ảnh: BVCC).

Dựa trên triệu chứng lâm sàng và bệnh sử, bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra các chỉ định cận lâm sàng phù hợp, góp phần chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Như trường hợp của bà T., BS.CKII Võ Văn Mẫn đã xây dựng phác đồ điều trị toàn diện, gồm kiểm soát bệnh nền, hội chẩn và ra chỉ định phẫu thuật thay khớp gối nhân tạo cho bà T. nhằm thay thế phần khớp đã hư hỏng nặng. Sau phẫu thuật, bà tiếp tục được hướng dẫn chương trình phục hồi chức năng chuyên biệt, bao gồm tập vận động sớm, vật lý trị liệu tăng sức cơ. Nhờ tuân thủ đúng phác đồ, bà đã dần đứng dậy, đi lại được và lấy lại khả năng sinh hoạt độc lập mà không còn phụ thuộc vào xe lăn.

“Bạn nên sớm đưa ba khám chuyên khoa chấn thương chỉnh hình tại các bệnh viện uy tín, có đầy đủ hệ thống chẩn đoán hình ảnh hiện đại từ siêu âm, Xquang, CT Scan cho đến MRI để đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác hơn. Từ đó, bác sĩ sẽ được tư vấn phương pháp điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, giúp người cao tuổi như ba bạn phục hồi nhanh hơn”, BS Mẫn nhấn mạnh.

Cách chăm sóc chấn thương phần mềm ở người cao tuổi

Nghỉ ngơi hợp lý: Hạn chế vận động mạnh, nhưng khuyến khích cử động nhẹ để tránh cứng khớp.

Chườm lạnh/nóng: Chườm lạnh trong 48-72 giờ đầu để giảm sưng, sau đó chườm nóng để tăng lưu thông máu.

Thuốc theo chỉ định: Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm đúng liều theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý tăng liều hoặc dùng thuốc chứa corticoid.

Băng ép hoặc nẹp: Bảo vệ vùng chấn thương, giảm áp lực lên mô mềm.

Tập vật lý trị liệu: Tham gia các bài tập nhẹ dưới hướng dẫn chuyên gia để phục hồi chức năng.

Dinh dưỡng hỗ trợ: Bổ sung canxi, vitamin D, protein từ sữa, cá, rau xanh để hỗ trợ tái tạo mô.

Theo dõi bệnh lý nền: Nếu có tiểu đường, loãng xương, hoặc tăng huyết áp, cần kiểm soát chặt chẽ để tránh làm chậm lành vết thương.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/o-nguoi-cao-tuoi-chan-thuong-phan-mem-keo-dai-bao-lau-20251012223755977.htm